Περάσαμε πια το πέλαγος της νηστείας της Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Καί τώρα στεκόμαστε μπροστά στη θύρα της Μεγάλης Εβδομάδος, οπού ονομάζεται Μεγάλη όχι γιατί είναι μεγαλύτερη, ή έχει περισσότερες μέρες, αλλά «επειδή μεγάλα ήμϊν γέγονεν εν αυτή παρά του Δεσπότου κατορθώματα. Καί γαρ εν αύτη τη έβόομάδί τη Μεγάλη, όπως λέγει ό Ιερός Χρυσόστομος, ή χρονία του διαβόλου κατελύθη τυραννίς• ό θάνατος έσβέσθη• ό ισχυρός έδέθη• τα σκεύη αυτόν δίηρπάγη• αμαρτία άνηρέθη• ή κατάρα κατελύθη• ό Παράδεισος άνεώχθη• ό ουρανός βάσιμος γέγονεν άνθρωποι άγγέλοις άνεμίγησαν το μεσότοίχον τον φραγμού ήρθη• το θριγγίον περιηρέθη;• ό της ειρήνης Θεός είρηνοποίησε τα άνω καί τα επί της γης• δια τούτο Μεγάλη καλείται Έβδομας».
Όντως φοβερά αυτής της εβδομάδος τα Μυστήρια! Όλη ή ποίηση του Χριστιανισμού καί όλη ή δόξα της Όρθοδοξίας, από αύτη την εβδομάδα πηγάζουν. "Απ' τον καιρό πού, μαθητούδια ακόμη, παίρναμε άπ' το ζεστό χέρι της μάνας μας τη σύνοψη καί το κερί, πού καθώς ήτανε αγνό μοσχοβολούσε σαν λιβάνι όταν έκαιγε, καί πηγαίναμε στις ακολουθίες του Νυμφίου, ή στις Μεγάλες Ώρες των Παθών, της Μεγ. Πέμπτης καί της Μεγ. Παρασκευής, Οπου κλαίγαμε από καρδιάς μπρος στον Εσταυρωμένο, καθώς αποθέταμε με τρέμοντα δάχτυλα τα παρθενικά αγριολούλουδα, πού με μιαν όλόζεστη λαχτάρα τρέχαμε να μασούμε στους κήπους καί στα χωράφια- άπ' τα μικρά μας εκείνα χρόνια, πού προσμέναμε να 'ρθεί ή εβδομάδα των Παθών, για να δεχθοϋμε υστέρα καί την ^Ανάσταση, μέχρι τα γηρατειά μας τα βαθιά, αύτη ή Εβδομάδα είναι πού μας κρατάει συντροφιά με τον πόνο της, με τα δάκρυα της, με τη λύπη της, αλλά καί με τη χαρά καί την ευφροσύνη της Αναστάσεως, πού ακολουθεί. Κι αυτή είναι ή μεγαλύτερη φιλοσοφία της ζωής, πού ή αγία Εκκλησία μας την δίνει με τον πιο ωραίο, απλό καί κατανυκτικό τρόπο στη Μεγάλη Εβδομάδα. Καί είναι αλήθεια, ότι αυτή ή φιλοσοφία, πού δεν είναι άλλη από την υψηλή θεολογία του Σταυροϋ, δεν θα μπορέσει ποτέ κανείς να την αφομοιώσει καί να την κατανοήσει έξω από τον εκκλησιαστικό περίβολο, έξω από τη λειτουργική ζωή της Εκκλησίας. Έξω από την Εκκλησία, ό Σταυρός ή η
Μεγάλη Εβδομάδα γίνεται λογοτεχνία, γίνεται θέατρο ή κινηματογράφος, γίνεται στοχαστική διάλεξη ή δημοσιογραφικό άρθρο, γίνεται ευκαιρία για να δοκιμάσει κανείς τίς ικανότητες του μ' έναν τρόπο -οποιοδήποτε- επάνω σ' ένα σοβαρό θέμα. Καί μόνο μέσα από τίς ιερές "Ακολουθίες καί τη λειτουργική ζωή της Εκκλησίας μας, μπορεί ό άνθρωπος να φτάσει στην κορφή της πνευματικής φιλοσοφίας καί στη δόξα της Αναστάσεως, άνεβαίνοντας τον ανηφορικό δρόμο του Γολγοθά καί περνώντας πνευματικά μέσα από την αγωνία της Σταυρώσεως.Ό ορθόδοξος χριστιανός όλη την Εβδομάδα έχει ένα μεγάλο δρόμο να οδοιπορήσει. Μεγάλο, όχι με τις εξωτερικές, αλλά με τίς εσωτερικές διαστάσεις. "Ενα δρόμο πού περπάτησε ό ίδιος ό Χριστός. Ναι, κι ας μη φανεί σε κανέναν έτοϋτο το πράγμα παράδοξο. "Αν δεν «συμπορευθώμεν αύτω και συσταυρωθώμεν», δεν θα μπορέσουμε ούτε τη Μεγαλοβδομάόα να νιώσουμε, ούτε και στην Ανάσταση να φτάσουμε μαζί Του. Σ' αυτό το δρόμο, πού βρίσκεται πάντα κάτω άπ' τη σκιά του Σταυροϋ καί άντικρύζει στο βάθος το φωτεινό λόφο της Αναστάσεως, οι άγιοι Πατέρες έβαλαν μερικά σημάδια σαν ορόσημα, πού μας βοηθούν κι αυτά με έναν ειδικό το καθένα τρόπο, για να πετύχουμε το σκοπό μας.
Τη Μεγάλη Δευτέρα, μετά το Κοντάκιο καί τον Οΐκο της ημέρας, θ' ακούσουμε μαζί με το σύντομο συναξάρι αυτό το υπόμνημα: «τη Αγία καί Μεγάλη Δευτέρα, μνείαν ποιούμεθα τον μακαρίου Ιωσήφ του πάγκαλου καί της υπό του Κυρίου καταρασθείσης συκής». Ή κατάρα έπειτα της άκαρπης συκιάς μας λέει ν' αποφεύγουμε το πάθος της καί να κάμουμε έργα καί καρπούς πνευματικούς, για να μη μας εΰρει ό Χριστός με φύλλα μοναχά σαν έρθει, καί μας δείξει τη φωτιά, σαν μοίρα άναπόφυγη των άκαρπων μας δέντρων.
Τη Μεγάλη Τρίτη θ' ακούσουμε: «της τών δέκα παρθένων παραβολής μνείαν ποιούμεθα», δηλ. των πέντε φρονίμων καί των πέντε μωρών παρθένων, με τίς διδακτικές λαμπάδες τους. Μας συμβουλεύει κι εδώ με ύμνους εξαίσιους ή Εκκλησία μας, «να σπουδάσωμεν να άνά-ψωμεν τα νοητάς λαμπάδας των ψυχών μας, ως αί φρόνιμοι έκεϊναι παρθένοι. Διατί; "Ινα με το λαμπρόν φως των λαμπάδων μας καί με ύμνους πνευματικούς, συναπαντήσωμεν τον άθάνατον νυμφίον των ψυχών, ήτοι τον Δεσπότην μας Ίησοϋν Χριστόν, όστις μέλλει να έλθη εν τη συντελεία τον κόσμον, δια να έμβάση τάς φρόνιμους ψυχάς μέσα εις τον ούράνιον νυμφώνα της άϊδίου τρυφής τε καί βασιλείας».
Τη Μεγάλη Τετάρτη: «της άλειψάσης τον Κύρίον μύρο πόρνης γυναικός μνείαν ποιεϊσθαι οι θειότατοι Πατέρες έθέσπισαν, ότι προ του σωτηρίου Πάθους μικρόν τούτο γέγονεν». Ποιος δεν δακρύζει, όταν σκεφθεί ότι, ενώ όλοι άμαρτάνουμε -καί πολλές φορές βαρύτερα από την πόρνη- ωστόσο δεν ακολουθούμε το παράδειγμα της, για να σβήσουμε με δάκρυα μετανοίας το χειρόγραφο, πού είναι φορτωμένο με το πλήθος των αμαρτιών μας!
Τη Μεγάλη Πέμπτη «έορτάζομεν τον Ιερόν Νιπτήρα, τον Μστικόν Δεϊπνον, την ύπερφυά προσευχήν καί την Προδοσίαν». Ή κυριαρχούσα μορφή -αιώνιο σύμβολο σκότους συνειδήσεως καί παράδειγμα προς αποφυγήν- είναι ή προδοτική όψη του Ιούδα.
Τη Μεγάλη Παρασκευή «τα "Αγια καί Σωτήρια καί Φρικτά Πάθη του Κυρίου καί Θεοϋ καί Σωτήρος ημών Ιησού Χρίστου έπιτελοϋμεν».
Καί το Μέγα Σάββατον «την Θεόσωμον Ταφήν καί την εις "Αδου κάθοδον του Κυρίου καί Σωτηρος ημών Ίησοϋ Χρίστου έορτάζομεν».
Είπαμε οτι πίσω από το μαρτύριο και το Πάθος της Σταυρώσεως ό ορθόδοξος χριστιανός βλέπει πάντοτε το γλυκό φως της "Αναστάσεως. Είναι αυτό πού τον εμποδίζει να ιδεί τα Πάθη μέσα σ' ένα ζοφερό καί καταλυτικό σκοτάδι. Ό ορθόδοξος -καί ό "Ελληνας, ιδιαίτερα, πού πέρασε τόσα καί τόσα πάθη μέσα στη μακραίωνη πορεία της ιστορίας του- είναι ντυμένος με το ζεστό ένδυμα της χαρμολύπης. Πάσχει καί υποφέρει, αλλά όχι με ασυγκράτητο σαρκικό πόνο. Ή πνευματική φιλοσοφία του Σταυροϋ, αυτές τις μέρες ειδικότερα, πρέπει να είναι ό επιούσιος άρτος μας, ό άρτος της ζωής μας.
Ω! Ευτυχισμένοι καί τρισμακάριοι όσοι μπορέσουν ν' αφήσουν τίς βιοτικές τους μέριμνες αυτές τίς μέρες, κι αρχίσουν από τώρα, από αυτή την ώρα κιόλας, την ευλογημένη πορεία δίπλα στον πορευόμενο προς το Πάθος Χριστό! «Δεύτε οΰν καί ημείς συμπορευθώμεν αυτφ καί συσταυρωθώμεν, καί νεκρωθώμεν δι' αυτόν ταις του βίου ήδοναϊς», «ϊνα μη μείνωμεν έξω του νυμφώνος Χριστού»,
Όντως φοβερά αυτής της εβδομάδος τα Μυστήρια! Όλη ή ποίηση του Χριστιανισμού καί όλη ή δόξα της Όρθοδοξίας, από αύτη την εβδομάδα πηγάζουν. "Απ' τον καιρό πού, μαθητούδια ακόμη, παίρναμε άπ' το ζεστό χέρι της μάνας μας τη σύνοψη καί το κερί, πού καθώς ήτανε αγνό μοσχοβολούσε σαν λιβάνι όταν έκαιγε, καί πηγαίναμε στις ακολουθίες του Νυμφίου, ή στις Μεγάλες Ώρες των Παθών, της Μεγ. Πέμπτης καί της Μεγ. Παρασκευής, Οπου κλαίγαμε από καρδιάς μπρος στον Εσταυρωμένο, καθώς αποθέταμε με τρέμοντα δάχτυλα τα παρθενικά αγριολούλουδα, πού με μιαν όλόζεστη λαχτάρα τρέχαμε να μασούμε στους κήπους καί στα χωράφια- άπ' τα μικρά μας εκείνα χρόνια, πού προσμέναμε να 'ρθεί ή εβδομάδα των Παθών, για να δεχθοϋμε υστέρα καί την ^Ανάσταση, μέχρι τα γηρατειά μας τα βαθιά, αύτη ή Εβδομάδα είναι πού μας κρατάει συντροφιά με τον πόνο της, με τα δάκρυα της, με τη λύπη της, αλλά καί με τη χαρά καί την ευφροσύνη της Αναστάσεως, πού ακολουθεί. Κι αυτή είναι ή μεγαλύτερη φιλοσοφία της ζωής, πού ή αγία Εκκλησία μας την δίνει με τον πιο ωραίο, απλό καί κατανυκτικό τρόπο στη Μεγάλη Εβδομάδα. Καί είναι αλήθεια, ότι αυτή ή φιλοσοφία, πού δεν είναι άλλη από την υψηλή θεολογία του Σταυροϋ, δεν θα μπορέσει ποτέ κανείς να την αφομοιώσει καί να την κατανοήσει έξω από τον εκκλησιαστικό περίβολο, έξω από τη λειτουργική ζωή της Εκκλησίας. Έξω από την Εκκλησία, ό Σταυρός ή η
Μεγάλη Εβδομάδα γίνεται λογοτεχνία, γίνεται θέατρο ή κινηματογράφος, γίνεται στοχαστική διάλεξη ή δημοσιογραφικό άρθρο, γίνεται ευκαιρία για να δοκιμάσει κανείς τίς ικανότητες του μ' έναν τρόπο -οποιοδήποτε- επάνω σ' ένα σοβαρό θέμα. Καί μόνο μέσα από τίς ιερές "Ακολουθίες καί τη λειτουργική ζωή της Εκκλησίας μας, μπορεί ό άνθρωπος να φτάσει στην κορφή της πνευματικής φιλοσοφίας καί στη δόξα της Αναστάσεως, άνεβαίνοντας τον ανηφορικό δρόμο του Γολγοθά καί περνώντας πνευματικά μέσα από την αγωνία της Σταυρώσεως.Ό ορθόδοξος χριστιανός όλη την Εβδομάδα έχει ένα μεγάλο δρόμο να οδοιπορήσει. Μεγάλο, όχι με τις εξωτερικές, αλλά με τίς εσωτερικές διαστάσεις. "Ενα δρόμο πού περπάτησε ό ίδιος ό Χριστός. Ναι, κι ας μη φανεί σε κανέναν έτοϋτο το πράγμα παράδοξο. "Αν δεν «συμπορευθώμεν αύτω και συσταυρωθώμεν», δεν θα μπορέσουμε ούτε τη Μεγαλοβδομάόα να νιώσουμε, ούτε και στην Ανάσταση να φτάσουμε μαζί Του. Σ' αυτό το δρόμο, πού βρίσκεται πάντα κάτω άπ' τη σκιά του Σταυροϋ καί άντικρύζει στο βάθος το φωτεινό λόφο της Αναστάσεως, οι άγιοι Πατέρες έβαλαν μερικά σημάδια σαν ορόσημα, πού μας βοηθούν κι αυτά με έναν ειδικό το καθένα τρόπο, για να πετύχουμε το σκοπό μας.
Τη Μεγάλη Δευτέρα, μετά το Κοντάκιο καί τον Οΐκο της ημέρας, θ' ακούσουμε μαζί με το σύντομο συναξάρι αυτό το υπόμνημα: «τη Αγία καί Μεγάλη Δευτέρα, μνείαν ποιούμεθα τον μακαρίου Ιωσήφ του πάγκαλου καί της υπό του Κυρίου καταρασθείσης συκής». Ή κατάρα έπειτα της άκαρπης συκιάς μας λέει ν' αποφεύγουμε το πάθος της καί να κάμουμε έργα καί καρπούς πνευματικούς, για να μη μας εΰρει ό Χριστός με φύλλα μοναχά σαν έρθει, καί μας δείξει τη φωτιά, σαν μοίρα άναπόφυγη των άκαρπων μας δέντρων.
Τη Μεγάλη Τρίτη θ' ακούσουμε: «της τών δέκα παρθένων παραβολής μνείαν ποιούμεθα», δηλ. των πέντε φρονίμων καί των πέντε μωρών παρθένων, με τίς διδακτικές λαμπάδες τους. Μας συμβουλεύει κι εδώ με ύμνους εξαίσιους ή Εκκλησία μας, «να σπουδάσωμεν να άνά-ψωμεν τα νοητάς λαμπάδας των ψυχών μας, ως αί φρόνιμοι έκεϊναι παρθένοι. Διατί; "Ινα με το λαμπρόν φως των λαμπάδων μας καί με ύμνους πνευματικούς, συναπαντήσωμεν τον άθάνατον νυμφίον των ψυχών, ήτοι τον Δεσπότην μας Ίησοϋν Χριστόν, όστις μέλλει να έλθη εν τη συντελεία τον κόσμον, δια να έμβάση τάς φρόνιμους ψυχάς μέσα εις τον ούράνιον νυμφώνα της άϊδίου τρυφής τε καί βασιλείας».
Τη Μεγάλη Τετάρτη: «της άλειψάσης τον Κύρίον μύρο πόρνης γυναικός μνείαν ποιεϊσθαι οι θειότατοι Πατέρες έθέσπισαν, ότι προ του σωτηρίου Πάθους μικρόν τούτο γέγονεν». Ποιος δεν δακρύζει, όταν σκεφθεί ότι, ενώ όλοι άμαρτάνουμε -καί πολλές φορές βαρύτερα από την πόρνη- ωστόσο δεν ακολουθούμε το παράδειγμα της, για να σβήσουμε με δάκρυα μετανοίας το χειρόγραφο, πού είναι φορτωμένο με το πλήθος των αμαρτιών μας!
Τη Μεγάλη Πέμπτη «έορτάζομεν τον Ιερόν Νιπτήρα, τον Μστικόν Δεϊπνον, την ύπερφυά προσευχήν καί την Προδοσίαν». Ή κυριαρχούσα μορφή -αιώνιο σύμβολο σκότους συνειδήσεως καί παράδειγμα προς αποφυγήν- είναι ή προδοτική όψη του Ιούδα.
Τη Μεγάλη Παρασκευή «τα "Αγια καί Σωτήρια καί Φρικτά Πάθη του Κυρίου καί Θεοϋ καί Σωτήρος ημών Ιησού Χρίστου έπιτελοϋμεν».
Καί το Μέγα Σάββατον «την Θεόσωμον Ταφήν καί την εις "Αδου κάθοδον του Κυρίου καί Σωτηρος ημών Ίησοϋ Χρίστου έορτάζομεν».
Ω! Ευτυχισμένοι καί τρισμακάριοι όσοι μπορέσουν ν' αφήσουν τίς βιοτικές τους μέριμνες αυτές τίς μέρες, κι αρχίσουν από τώρα, από αυτή την ώρα κιόλας, την ευλογημένη πορεία δίπλα στον πορευόμενο προς το Πάθος Χριστό! «Δεύτε οΰν καί ημείς συμπορευθώμεν αυτφ καί συσταυρωθώμεν, καί νεκρωθώμεν δι' αυτόν ταις του βίου ήδοναϊς», «ϊνα μη μείνωμεν έξω του νυμφώνος Χριστού»,
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου