«Ούκ ειμί άξιος το υπόδημα των ποδών λύσαι»

Ποίος έλεγε τούτους τους λόγους; "Οτι, δηλαδή, δεν είναι άξιος να λύσει το υπόδημα των ποδών; Καί για ποίον έλεγε αυτά τα της ταπεινώσεώς του λόγια;
Πρόκειται για τον μεγάλο των προφητών, τον άγγελο της ερήμου, τον ασκητή, τον Πρόδρομο και Βαπτιστή Ιωάννη. Καί τα λόγια του είναι για τον Κύριο, διότι είχε βαθύτατη επίγνωση της μεγάλης αποστολής του και της ιστορικής θέσεως του μεταξύ των δύο κόσμων, στο μεταίχμιο Παλαιάς και Καινής Διαθήκης.

Ό Ιωάννης, φωτισμένη από τον Θεό προσωπικότης με χαρακτηριστικά την αυτοκυριαρχία, την αυταπάρνηση, την άσκηση, την νηστεία, την εγκράτεια, έζηοε οικοδομών και ελέγχων τον λαόν προετοιμάζοντας την «όδόν Κυρίου». Καί το έκπληκτικώτερον, πάντοτε ως «πρόδρομος, ακόμη και στον "Αδη προπαρεσκεύασε τίς δεκτικές ψυχές για την αποδοχή της σωτηρίας, την οποίαν αυτοπροσώπως θα προσέφερε ό Λυτρωτής καί Σωτήρ.
Ακόμη καί ή περιβολή του εντυπωσιάζει. «Ό Ιωάννης είχε το ένδυμα αυτοϋ από τριχών καμήλου» (Ματθ. 3, 4) καί πάλιν «ην δε ό Ιωάννης ένδεδυμένος τρίχας καμήλου» (Μάρκ. Ι, 6). Ό Ιωάννης έκεί στην έρημο του Ιορδανού πόταμου φορεί ένδυμα από καμηλότριχα φυσική, όχι επεξεργασμένη, δι' ασκησιν, προκειμένου να «ΰποπιάζει καί δουλαγωγεί» (Α' Κορ. 9, 27) το σώμα αλλά καί δι' άπόκτησιν φρονήματος ταπεινώσεώς καί μετανοίας.
Ό ερμηνευτής Ευθ. Ζιγαβηνός γράφει χαρακτηριστικά: «Εις μετάνοιαν παρεικάζει καί από του σχήματος. Πενθικήν γαρ εϊχε στολήν. Λέγουσι δε την κάμηλον μεταξύ καθαρού καί μη. Καθό μεν μηρυρίζει, καθαρόν έστι' καθό δε ουκ εστί δίχαλον κατά τους όνυχας, ουκ εστί καθαρόν. Έκεΐ ούν καί ό Ιωάννης τον τε καθαρόν δοκοΰντα λαόν, τον Ίουδαϊκόν, καί τον ακάθαρτον, τον έθνικόν, προσήγε τφ Θεώ, δια τοϋτο έφόρει τάς τρίχας της καμήλου». (Ρ. (3. 129, 160)
Καί το φαγητό του λιτό, απέριττο καί φτωχικό. «Ή δε τροφή αύτοΰ ην ακρίδες καί μέλι αγριον» (Ματθ. 3, 4). Ή διαρκής αυτή νηστεία του κατέστη σ' αυτόν το θεμελιώδες βάθρον της όλης ασκητικής ζωής του κηρύγματος του περί μετανοίας.

Ό μέγιστος, λοιπόν, των προφητών υποχωρεί προ του Ενός καί Μοναδικού. Και ομολογεί δτι δεν εΐναι άξιος οϋτε να σκύψει καί να λύσει το λουρί των υποδημάτων Του. Τα λόγια του τα επαναλαμβάνει ό Απ. Παύλος, όταν εκλήθη καί μίλησε στην Πέργη της Παμφυλίας, οπού ευρισκόταν μαζί με τον Απ. Βαρνάβα. Αυτός ό Ιωάννης, ό όποιος κήρυττε το βάπτισμα μετανοίας, αυτός «ό ένδεδυμένος τρίχας καμήλου καί ζώνην δερματίνην περί την όσφύν αύτοϋ», έλεγε το «ουκ ειμί άξιος το υπόδημα των ποδών λΰσαι» (Πράξ.13,25).
Καί όταν ήλθε «ό ισχυρότερος» του, γεμάτος πνευματική ευφροσύνη Τον έπρόβαλε καί Τον συνέστησε α' όλους, επισήμους καί ανεπισήμους, καθ' ότι έπρεπε Εκείνον πλέον να ακολουθήσουν. "Ελεγε: «Εκείνον δει αύξάνειν, έμέ δε έλαττοΰσθαι» (Ίω. 3.30). "Ετσι ό Ιωάννης δεν προφήτευσε απλώς την έλευση του Μεσσίου, αλλά Τον είδε, Τον έδειξε καί Τον διεκήρυξε λέγοντας «Ίδε ό αμνός του Θεοϋ, ό αϊρων την άμαρτίαν του κόσμου» (Ίω. 1,29) καί αξιώθηκε ν' αγγίξει με τα χέρια του την «κορυφήν του Δεσπότου».
Ό Ιωάννης δεν ήταν τυχαίο πρόσωπο. Καί οϊ μοναχοί, πού τον έχουν πρότυπο καί προστάτη τους, δεν τον επέλεξαν άνευ λόγου. 'Αλλά καί ή ευλάβεια του πιστου λάου, την οποία τρέφει προς το άγιο πρόσωπο του, δεν εΐναι αδικαιολόγητη.
Αν, λοιπόν, ό Προφήτης, ό Πρόδρομος, ό Βαπτιστής, έκεϊνος πού άπετμήθη την κεφαλήν, ό Ιωάννης έσκυβε πιο χαμηλά από τα υποδήματα του Κυρίου ημών Ίησοϋ Χρίστου, έπειδή ένοιωθε μέσα του την άναξιότητά του, εμείς οι πτωχότατοι πνευματικά νεοέλληνες πόσο ακόμη πιο χαμηλά δεν οφείλουμε να σκύβουμε! "Ας το σκεφθούμε αυτό το σημείο καί πάλιν, τώρα πού έρχεται μπροστά μας στην 29η του μηνός ή του αποκεφαλισμού του μνήμη, ή της αυστηρός νηστείας ήμερα.

Αρχ.Χρυσόστομου Παπαθανασίου