Για την αντιμετώπιση του θρησκευτικού αισθήματος είχαν οργανωθεί ειδικοί πυρήνες άθεων στα σχολεία, στα χωριά και στους χώρους εργασίας. Οι πυρήνες αυτοί εντάσσονταν στην κεντρική σοβιετική οργάνωση «Ένωση "Αθεων Πολεμιστών». Διεξήγαγαν συστηματικά άντιθρησκευτική προπαγάνδα με στόχο τη δημιουργία μιας «νέας γενιάς άθεων».
Ή Ένωση διέθετε δική της εφημερίδα, θεατρικό όμιλο εξειδικευμένο σε παρουσίαση άντιθρησκευτίκών έργων, οργάνωνε ομιλίες καί διαλέξεις. Οί πυρήνες της Ένωσης συντόνιζαν καί προωθούσαν την άντιθρησκευτική δράση. Ένας τρόπος ήταν ή πρόκληση συναγωνισμού, ή γνωστή σοσιαλιστική άμιλλα, μεταξύ διαφόρων πυρήνων για τη μεγαλύτερη άντιθρησκευτική δραστηριότητα. Στρατευμένο στην κατεύθυνση αυτή ήταν καί το σχολείο.
Ή εκπαίδευση στη μητρική γλώσσα είχε, εκτός από την εξασφάλιση της μάθησης καί άντιθρησκευτικούς σκοπούς, ώστε τα παιδιά να μπουν πιο εύκολα «στο δρόμο τον σοσιαλισμού». Στά σχολεία δημιουργήθηκαν άντιθρησκευτικοί όμιλοι μαζί με τους δραματικούς, τους ομίλους ραδιοφώνου κ.λπ. Οί κομματικές οργανώσεις ήταν επίσης υποχρεωμένες να συμπαρίστανται στη δράση των «"Αθεων Πολεμιστών».
Τίς ήμερες των θρησκευτικών γιορτών, οι κομματικοί οργάνωναν ειδικές ομάδες με την ονομασία «μπριγάδες άθεων», με σκοπό την οργάνωση της άντιθρησκευτικής εκστρατείας, ειδικά τα Χριστούγεννα καί το Πάσχα. Ή δημοτικιστική εφημερίδα «Κόκκινος Καπνός», πού εκδιδόταν στο Σοχούμι του Καυκάσου (1930 -1937), απαριθμούσε όλες τίς θρησκευτικές γιορτές οι όποιες βρίσκονταν στο στόχαστρο του. Έτσι αναφερόταν στη γιορτή του προφήτη Ηλία, τον όποιον αποκαλούσε «άγιο Ηλία», του Άγιου Παύλου, του Άγιου Ιωάννου, του Αγίου Παντελεήμονα καί βέβαια τα Χριστούγεννα καί κυρίως το Πάσχα.
Το καθήκον των κομματικών οργανωμένων ήταν να πηγαίνουν επιδεικτικά για δουλειά στα κολχόζ καί στα εργοστάσια τίς μέρες των θρησκευτικών εορτών. Επιστρατευόταν επίσης το θέατρο, το όποιο ανέβαζε άντιθρησκευτικά έργα, όπως το δράμα «Ή ψευτιά» του Π. Χολίδη. Ειδικά τίς ήμερες του Πάσχα, πού ήταν καί ή μεγαλύτερη από τίς θρησκευτικές γιορτές, οργανωνόταν μια προπαγανδιστική εκστρατεία, πού ονομαζόταν: «άντίπασχαλινή καζάνια». Συνήθως, ή εκστρατεία αυτή είχε κάποιο κεντρικό σύνθημα όπως «Εμπρός για την κατάκτηση της επιστήμης καί της τεχνικής!» ή «Εμπρός για το μπολσεβίκικο δυνάμωμα των κολχόζ» «Εμπρός για 100% έξοδο των εργαζομένων στη δουλειά τίς μέρες τον Πάσχα» κ.ά.
Τα σχολεία γέμιζαν με άντιθρησκευτικά συνθήματα, ενώ οι δάσκαλοι μιλούσαν στους μαθητές για τίς αρνητικές συνέπειες της θρησκείας. Συνηθισμένα θέματα ομιλίας ήταν «Ή αντιδραστική ουσία της γιορτής τον Πάσχα» καί «Ή γέννηση του Χριστού και το Πάσχα».
Τίς ήμερες των θρησκευτικών γιορτών, οι κομματικοί οργάνωναν ειδικές ομάδες με την ονομασία «μπριγάδες άθεων», με σκοπό την οργάνωση της άντιθρησκευτικής εκστρατείας, ειδικά τα Χριστούγεννα καί το Πάσχα. Ή δημοτικιστική εφημερίδα «Κόκκινος Καπνός», πού εκδιδόταν στο Σοχούμι του Καυκάσου (1930 -1937), απαριθμούσε όλες τίς θρησκευτικές γιορτές οι όποιες βρίσκονταν στο στόχαστρο του. Έτσι αναφερόταν στη γιορτή του προφήτη Ηλία, τον όποιον αποκαλούσε «άγιο Ηλία», του Άγιου Παύλου, του Άγιου Ιωάννου, του Αγίου Παντελεήμονα καί βέβαια τα Χριστούγεννα καί κυρίως το Πάσχα.
Το καθήκον των κομματικών οργανωμένων ήταν να πηγαίνουν επιδεικτικά για δουλειά στα κολχόζ καί στα εργοστάσια τίς μέρες των θρησκευτικών εορτών. Επιστρατευόταν επίσης το θέατρο, το όποιο ανέβαζε άντιθρησκευτικά έργα, όπως το δράμα «Ή ψευτιά» του Π. Χολίδη. Ειδικά τίς ήμερες του Πάσχα, πού ήταν καί ή μεγαλύτερη από τίς θρησκευτικές γιορτές, οργανωνόταν μια προπαγανδιστική εκστρατεία, πού ονομαζόταν: «άντίπασχαλινή καζάνια». Συνήθως, ή εκστρατεία αυτή είχε κάποιο κεντρικό σύνθημα όπως «Εμπρός για την κατάκτηση της επιστήμης καί της τεχνικής!» ή «Εμπρός για το μπολσεβίκικο δυνάμωμα των κολχόζ» «Εμπρός για 100% έξοδο των εργαζομένων στη δουλειά τίς μέρες τον Πάσχα» κ.ά.
Τα σχολεία γέμιζαν με άντιθρησκευτικά συνθήματα, ενώ οι δάσκαλοι μιλούσαν στους μαθητές για τίς αρνητικές συνέπειες της θρησκείας. Συνηθισμένα θέματα ομιλίας ήταν «Ή αντιδραστική ουσία της γιορτής τον Πάσχα» καί «Ή γέννηση του Χριστού και το Πάσχα».
Στόχος όλων αυτών ήταν να πειστεί ή νεολαία πού συμμετείχε να απορρίψει τη θρησκεία καί να την αντικαταστήσει με την «προλεταριακή της πατρίδα». "Αλλος τρόπος αντίδρασης στίς θρησκευτικές γιορτές ήταν ή απόσπαση υποσχέσεων από τους μαθητές να διαβάζουν τίς ήμερες των γιορτών τίς βιογραφίες των αρχηγών της επανάστασης...
Οι εξελίξεις επιβεβαίωσαν το μάταιο του άντιθρησκευτικού εγχειρήματος. Λίγα χρόνια αργότερα, ό ίδιος ό Στάλιν επανέφερε τη θρησκευτική λατρεία για να αντιμετωπιστεί ή γερμανική επίθεση, δημιουργώντας παράλληλα μια κομματική Εκκλησία εξαρτημένη απολύτως από το καθεστώς. Ή ακραία σταλινική καταστολή δεν μπόρεσε να εξαλείψει το θρησκευτικό συναίσθημα, οϋτε να αντικαταστήσει τίς παραδοσιακές θρησκευτικές μορφές με νέες.
Οι εξελίξεις επιβεβαίωσαν το μάταιο του άντιθρησκευτικού εγχειρήματος. Λίγα χρόνια αργότερα, ό ίδιος ό Στάλιν επανέφερε τη θρησκευτική λατρεία για να αντιμετωπιστεί ή γερμανική επίθεση, δημιουργώντας παράλληλα μια κομματική Εκκλησία εξαρτημένη απολύτως από το καθεστώς. Ή ακραία σταλινική καταστολή δεν μπόρεσε να εξαλείψει το θρησκευτικό συναίσθημα, οϋτε να αντικαταστήσει τίς παραδοσιακές θρησκευτικές μορφές με νέες.
Ίσως το συμπέρασμα από μια πλούσια ιστορική εμπειρία, να είναι ότι ή απόπειρα των διαφόρων συγκυριακών ιδεολογιών να ανταγωνιστούν τη θρησκευτική πίστη των λαών καί να αντικαταστήσουν σύμβολα καί βαθύτατα χαραγμένα στερεότυπα, να αποτελεί μια από τίς πραγματικές χίμαιρες του ανθρώπινου πολιτισμού.
του Βλάση Αγτζίδη
Δρος Σύγχρονης Ιστορίας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου