Η Αγιά Σοφιά-(Προκοπίου του Καισαρέως)

Η ομορφιά της είναι απερίγραπτη. Συνδυάζει άψογα το μέγεθος με τήν αρμονία των άναλογιών, χωρίς καμιά υπερβολή και χωρίς καμιά έλλειψη, ώστε να ξεπερνά τό κοινό μέτρο στη μεγαλοπρέπεια, χωρΐς όμως να θυσιάζει την ισορρο­πία στην υπερβολή και είναι λουσμένη στο φώς και στις άνταύγειες των ηλιακών ακτινών, θα μπορούσε κανείς να πει, ότι δέν είναι ό ήλιος πού φωτίζει εξωτε­ρικά τον χώρο, άλλο ή ϊδια ή εκκλησία είναι ή πηγή του φωτός. Τόσος πλοϋτος φωτός περιλούει τον ιερό αυτόν χώρο. [...]

"Ολόκληρη η οροφή έχει έπικαλυφθεί μέ καθαρό χρυσάφι,συνδυάζοντας την ομορφιά με την εντυπω­σιακή μεγαλοπρέπεια, αλλά και ή λάμψη των πολύ­τιμων λίθων ανταγωνίζεται τη λάμψη του χρυσού... Ποιός θα μπορούσε να περιγράψει τον γυναικωνίτη ή τις πολυπληθείς στοές και τις περίστυλες άψίδες με τις όποίες περιβάλλεται ό ναός; Και ποιός θα μπορούσε να μετρήσει την ομορφιά των κιόνων και των λίθων, πού στολίζουν τον ναό; Είναι σαν να βρέθηκε κάποιος σε ένα λιβάδι γεμάτο λουλούδια.

Θα μπορούσε άσφαλώς να θαυμάσει σε αλλους (κίονες) το πορφυρένιο χρώμα, σε άλλους το πράσινο, σε άλλους το ανοικτό κόκκινο, σε άλλους το λευκό, κι ακόμη σε άλλους τις χρωματικές αντιθέσεις, σαν να τις ζωγράφισε ή ϊδια ή φύση.

Αυτοί πού έρχονται στον ναό να προσευχηθούν, καταλαβαίνουν άμέσως ότι αυτό το έργο καλλιτεχνήθηκε όχι από ανθρώπινη δύναμη ή τέχνη, άλλο με τη δύναμη του Θεοΰ.

Έκεί ό νούς ανυψώνεται άνάερος προς τον Θεό και νομίζει πώς Έκείνος δεν βρίσκεται μακριά, άλλα κατοικεί σ' αυτόν τον ναό πού ο Ίδιος διάλεξε. Κι αυτό δεν συμβαίνει μόνο στήν πρώτη επί­σκεψη, αλλά όσες φορές κι αν τον επισκεφθεί κανείς είναι σαν να τον βλέπει για πρώτη φορά. Κανείς ποτέ δεν χόρτασε να βλέπει αυτό το θέαμα, άλλα κι όταν επισκέπτονται το ίερό οί άνθρωποι το χαίρονται για όσα βλέπουν, κι όταν φεύγουν μακριά καμαρώνουν να διηγούνται για τον ναό

«Περί κτισμάτων»Προκοπίου του Καισαρέως

Μετάφραση Θεοχάρη Δετοράκη

Πηγή-η ειδική έκδοση «Η Αγία Σοφία» εφημερίδα ''Τα Νέα''.