Καστοριανοί Άγιοι (μέρος 1ο)

Οι ''εν Καστορία τιμώμενοι Άγιοι'' σε σύγχρονη τοιχογραφία της τράπεζας της Μητροπόλεως

Η καστροπολιτεία της Καστοριάς αναδείχθηκε τουλάχιστον απο τη Μεσοβυζαντινή Εποχή ως ένα σημαντικό πνευματικό κέντρο της Αυτοκρατορίας με δική της άρχουσα αστική τάξη αρχόντων και με σταδιακή συγκέντρωση επιφανών προσώπων της εποχής, στρατιωτικών, αρχιερέων, λόγιων, διδασκάλων, μοναχών και αγιογράφων. Η ορθόδοξη χριστιανική παιδεία και τέχνη μεγαλούργησαν εδώ διαχρονικά, όπως έκδηλα μαρτυρούν τα σωζόμενα κτιστά μνημεία και γραπτά συγγράμματα. Ο μοναχισμός ευδοκίμησε λόγω αυτής της πνευματικής ακμής των μέσων και ύστερων βυζαντινών χρόνων και λόγω της χωρικής απομόνωσης που προσφέρουν οι τριγύρω ορεινοί όγκοι. Συνεχίστηκε δε με έντονο ρυθμό κατα την περίοδο της Τουρκοκρατίας με πλήθος μοναστηριών και απρόσιτων ασκηταριών σε γκρεμνούς και σπήλαια της περιοχής. Φυσικό επακόλουθο των παραπάνω η συσχέτιση της πόλης με πολλές χριστιανικές μορφές, που αναγνωρίστηκαν ως Άγιοι, Όσιοι ή Μάρτυρες από την Ορθόδοξη Εκκλησία. Ο προσδιορισμός τους ως ‘’Καστοριανοί Άγιοι’’ είναι αδόκιμος και σαφώς δεν αναφέρεται αποκλειστικά στην καταγωγή τους. Τα πρόσωπα αυτά είτε κατάγονται απο την Καστοριά, είτε περιόδευσαν και θαυματούργησαν εδώ, είτε μόνασαν ή έζησαν κάποια περίοδο του βίου τους, είτε δίδαξαν στα σχολεία της, είτε τέλος μαρτύρησαν εδώ. Στο σύνολό τους 19 ,ονομάστηκαν βέλτιστα απο την τοπική Μητρόπολη Καστορίας ως ‘’οι εν Καστορία τιμώμενοι Άγιοι’’ και η σύναξή τους εορτάζεται την Γ΄Κυριακή του Νοεμβρίου. Παρακάτω δίνεται συνοπτικά και με χρονολογική σειρά ο βίος τους βάσει  συναξαριστών, σύγχρονων βιβλίων και εργασιών από επιστημονικά συνέδρια. Σημείωση ότι μερικοί συγκαταλέγουν στον κατάλογο τον Αγ. Ιωάννη Βατάντζη τον Ελεήμονα, που ως Αυτοκράτορας της Νίκαιας είχε καταλάβει την ευρύτερη περιοχή απο το Δεσποτάτο της Ηπείρου, και τον Όσιο Ναούμ τον Φωτιστή των Σλάβων. Δεν τους συμπεριλαμβάνουμε καθώς δεν συσχετίζονται άμεσα με την Καστοριά, τουλάχιστον ως ιερά πρόσωπα.

Η ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΔΩ