Ο Άγιος Ιωάννης ο Νεομάρτυρας, ο Βραχωρίτης.

 Ο Άγιος Ιωάννης ο Νεομάρτυρας, ο Βραχωρίτης, γεννήθηκε στην Κόνιτσα της Ηπείρου το 1790. Οι γονείς του ήταν Μωαμεθανοί. Το όνομά του πριν γίνει Χριστιανός ήταν Χασάν και ο πατέρας του ήταν ιερωμένος και θρησκευτικός αρχηγός της περιοχής και έφερε το αξίωμα του Σεΐχη και η μητέρα του ήταν τουρκάλα.

 Ο Χασάν μόλις έγινε είκοσι χρονών έφυγε από την Κόνιτσα και πήγε στα Γιάννενα, του Αλή Πασά. Στα Γιάννενα κάθισε πολύ καιρό και έλαβε τον τίτλο του Δερβίση, οι Τούρκοι της περιοχής τον εκτιμούσαν λόγω του πατέρα του. Κάποια ημέρα ο Χασάν εγκαταλείπει τα Γιάννενα και έρχεται στο Βραχώρι σημερινό Αγρίνιο, μεγάλο εμπορικό κέντρο την εποχή εκείνη. Την εμπορικότητα αυτή την είχαν μεγάλες τούρκικες οικογένειες. Διοικητής στο Αγρίνιο ήταν ο φίλος του πατέρα του , Γιουσούφ Αράπης, οποίος πήρε το Χασάν στο Διοικητήριό του.

 Ο νεαρός Χασάν αγαπούσε το Χριστό και αυτό το έδειχνε με το να φοράει χριστιανικές ενδυμασίες, να συναναστρέφεται με χριστιανούς και στο τέλος εξέφρασε την επιθυμία να βαπτιστεί Χριστιανός. Την επιθυμία του αυτή την εκπλήρωσε στην Ιθάκη όπου βαπτίστηκε και έλαβε το όνομα, Ιωάννης, ο οποίος δέχτηκε το Άγιο Χρίσμα, την ευλογία και τις νουθεσίες του Γέροντα της εκκλησίας που τον βάπτισε. 

 Ο Ιωάννης έρχεται στη συνέχεια στο Μαχαλά Ξηρομέρου, Φυτείες. Άρχισε να δουλεύει στα κτήματα  και οι κάτοικοι τον αγαπούσαν για τη συμπεριφορά του, πήγαινε  στην εκκλησία και  κοινωνούσε τακτικά. Εκεί που εργαζόταν, ο Ιωάννης, ανακάλυψε μια σπηλιά στην οποία τοποθέτησε εικονίσματα και εκεί φυσικά προσευχόταν τακτικά.

 Οι γονείς του ανησύχησαν και το 1813 ο πατέρας του πληροφορήθηκε τα πάντα για το γιό του. Από το Μαχαλά κάποιος Τούρκος ενημερώνει τον Μουσελίμη του Αγρινίου και αμέσως στρατιώτες πηγαίνουν και συλλαμβάνουν τον Ιωάννη και τον φέρνουν να δικαστεί από το Δικαστήριο στο Αγρίνιο. Στον ανακριτή ο Ιωάννης ομολόγησε ότι είναι Χριστιανός, τότε ο Μουσελίμης διέταξε τους στρατιώτες να τον κλείσουν στη φυλακή και να τον βασανίσουν. Οι στρατιώτες αφού του πέρασαν μια αλυσίδα στο λαιμό άρχισαν τα βασανιστήρια που με μεγάλη καρτερικότητα υπέφερε.

 Στη συνέχεια ο Μουσελίμης διέταξα να θανατωθεί, ο Ιωάννης, με ξίφος. Οι δήμιοι τότε έφεραν τον Ιωάννη μπρός στην εκκλησία του Αγίου Δημητρίου κοντά στον πλάτανο και πριν τον θανατώσουν ο Ιωάννης παρακάλεσε τους δήμιους να του λύσουν τα χέρια για να κάμει το σημείο του σταυρού πράγμα που δεν έγινε και ο Ιωάννης τότε είπε: «Μνησθητί μου Κύριε, όταν έλθεις εν τη Βασιλεία σου». Ο Ιωάννης στη συνέχεια θανατώθηκε, ημέρα Τετάρτη 23 Σεπτεμβρίου 1814. Ευλαβείς Χριστιανοί πήραν το λείψανο του Αγίου και το ενταφίασαν σε κάποιο χωράφι. Στη συνέχεια μετέφεραν τα Άγια λείψανα του Αγίου στην Ιερά Μονή Προυσιωτίσσης και τα τοποθέτησαν σε κρύπτη πάνω από το Μοναστήρι.

 Ο Νεομάρτυρας Άγιος Ιωάννης ο Βραχωρίτης απέδειξε ότι η Πίστη δεν είναι μόνο θεωρητική αλλά ομολογία δυναμική σε περιόδους δύσκολες, είναι μαρτυρία έτσι όπως την έζησαν νεώτεροι μάρτυρες, άνδρες και γυναίκες. Στην Κόνιτσα οι Χριστιανοί έχτισαν Ναό προς τιμή Του. Μετά από πολλά χρόνια κάποιο παιδί άκουσε μια φωνή που ερχόταν από τις ρίζες του πλατάνου, αυτό γινόταν σχεδόν κάθε ημέρα ώσπου οι Ιερείς του Ναού κάνουν Αγιασμό.

 Αργότερα γίνονται έρευνες για τα λείψανα του Αγίου και οι πληροφορίες έφθασαν μέχρι την Ιερά Μονή Προσσού, όπου ο Γρηγόριος, Ηγούμενος της Ιεράς Μονής, και ο Μητροπολίτης Ναυπάκτου και Ευρυτανίας Δαμασκηνός Κοντζιάς, σεβόμενοι την επιθυμία της Αδελφότητας άνοιξαν την κρύπτη που βρισκόταν το σκευοφυλάκιο, 1974, όπου διέκριναν τα λείψανα του Αγίου. 

 Μετά από χρόνια ο μακαριστός Μητροπολίτης Αιτωλίας και Ακαρνανίας Θεόκλητος, στις 26 Οκτωβρίου 1983, θεμελιώνει το παρεκκλήσι του Αγίου Ιωάννη του Νεομάρτυρα, του Βραχωρίτη δίπλα στο πλάτανο που είναι κοντά στον Άγιο Δημήτριο Αγρινίου. Στην πόλη του Αγρινίου η Ιερά Μητρόπολη Αιτωλίας και Ακαρνανίας με τη συνεργασία της ενορίας του Αγίου Δημητρίου και του Δήμου Αγρινίου διοργανώνουν λατρευτικές εκδηλώσεις προς τιμή του Αγίου Ιωάννη του Νεομάρτυρα του Βραχωρίτη.   

Χρήστος Γερ. Σιάσος/πηγή