Παρασκευή 7 Μαρτίου 2014

Μυστράς-Ναός Αγίων Θεόδωρων




Ένα μεγάλο συγκρότημα από επιβλητικές εκκλησίες, ερείπια κτιρίων και υπολείμματα ενός περιβόλου που τα περιέκλειε, αποτελούν το πλουσιότερο μοναστήρι του Μυστρά, τη Μονή Βροντοχίου. Ιδρυτής και ηγούμενος υπήρξε ο Μέγας Πρωτοσύγγελος Παχώμιος, ο οποίος με τις υπηρεσίες που προσέφερε στον Αυτοκράτορα στη διευθέτηση πολιτικών υποθέσεων του Δεσποτάτου έλαβε προνόμια, ώστε μέσα σε είκοσι χρόνια να κτίσει τις δύο εκκλησίες, τους Άγιους Θεόδωρους και την Παναγιά την Οδηγήτρια, με κελιά, πύργους και εστιατόρια.

Κατόρθωσε τέλος να μείνει η Μονή ανεξάρτητη από τις τοπικές εκκλησιαστικές αρχές και να υπάγεται στη δικαιοδοσία του Πατριάρχη.

Αυτή η ιδιαίτερη θέση που κατέλαβε στη ζωή του Δεσποτάτου του Μυστρά, υπήρξε και η αιτία να ονομασθεί Αφεντικό, από τα επίσημα πρόσωπα που συγκέντρωνε και την μεγάλη περιουσία που κατείχε, ως ο πλέον δυνατός αφέντης της περιοχής.

Οι Άγιοι Θεόδωροι, καθολικό ομώνυμης μονής, κτίστηκαν λίγο πριν το 1296. O ναός βρίσκεται στη βορειοανατολική γειτονιά της πόλης, δίπλα στην Oδηγήτρια
H εξωτερική πλούσια κεραμοπλαστική διακόσμηση του Ιερού της Εκκλησίας παρουσιάζει ιδιαίτερη λαμπρότητα καθώς με την αισθητική αξιοποίηση της πλινθοπερίκλειστης λιθοδομής και των εφυαλωμένων χρωματιστών πλακών, που σήμερα δεν υπάρχουν, δημιουργείται μια διακόσμηση που έρχεται σε αρμονική σχέση με την σρχιτεκτονική διάρθρωση του ναού.

Η εκκλησία αυτή, αναστηλωμένη από τον καθηγητή Ορλάνδο το 1932, ανήκει στον τύπο του σταυρικού οκταγωνικού ναού. Ο μεγάλος τρούλος στηρίζεται όχι σε τέσσερα αλλά σε οκτώ σημεία, που διαγράφουν ένα νοητό οκτάγωνο.
Οι Άγιοι Θεόδωροι αποτελούν το τελευταίο παράδειγμα των ναών του τύπου αυτού που κτίστηκαν από το 10ο ως το 13ο αιώνα, μετά τη Μονή του Οσίου Λουκά,τη Μονή Δαφνίου και την Αγία Σοφία στη Μονεμβασία.

Τα κύρια χαρακτηριστικά του τύπου αυτού είναι ο μεγάλος τρούλος με το ψηλό τύμπανο που κυριαρχεί σε ολόκληρο το κεντρικό χώρο του ισογείου καθώς ανεβαίνει σε ύψος και αναγκάζει τον προσκυνητή να στρέψει αθέλητα το βλέμμα του προς τα εκεί, όπου υπάρχει η μορφή του Παντοκράτορα.
Από τη ζωγραφική διακόσμηση του ναού σώζονται μερικοί ολόσωμοι στρατιωτικοί Άγιοι που χαρακτηρίζονται από ρεαλιστική διάθεση, με μορφές γεμάτες ζωή και ελευθερία στην κίνηση, θυμίζοντας τεχνοτροπία της Μακεδονικής Σχολής.

Μέσα κι έξω από το ναό υπάρχουν πολλοί τάφοι. Ταφικά είναι επίσης και τα δυο παρεκκλήσια, ενσωματωμένα στη δυτική πλευρά του ναού, με εισόδους από το φραγμένο και χωρίς οροφή σήμερα νάρθηκα καθώς και η Πρόθεση στο Ιερό με τη χαμηλή είσοδο όπου υπάρχει ο τάφος κάποιου Μανουήλ Παλαιολόγου, όπως φανερώνει η επιγραφή που συνοδεύει τη σχετική παράσταση στο τοίχο.

Στο Διακονικό τέλος, στον εσωτερικό τοίχο πάνω από τη είσοδο, διατηρείται σε σχετικά καλή κατάσταση η Κοίμηση της Θεοτόκου.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου