Ο Άγιος Παΐσιος ο Αγιορείτης και οι δεσμοί του με την Κέρκυρα

Του Κωνσταντίνου Θύμη -Θεολόγου-Ιστορικού

Στις 12 Ιουλίου του 1994 έφυγε από την παρούσα ζωή μια μεγάλη πνευματική προσωπικότητα του 20ού αι., ο Γέρων και νυν Άγιος της Εκκλησίας μας Παΐσιος ο Αγιορείτης.
 Ο π. Παΐσιος, όπως τον γνωρίσαμε οι περισσότεροι, υπήρξε μία αγιοπνευματική προσωπικότητα που πρόσφερε αφειδώλευτα τη χάρη που είχε από τον Θεό σε δεκάδες τόπους και χιλιάδες ανθρώπους. Στις 13 Ιανουαρίου 2015 η Ιερά Σύνοδος του Οικουμενικού Πατριαρχείου, λαμβάνοντας υπόψη την αναγνώριση και τις μαρτυρίες των ανθρώπων της Εκκλησίας, ομόφωνα συναρίθμησε στο αγιολόγιο της Ορθοδόξου Εκκλησίας τον Μοναχό Παΐσιο τον Αγιορείτη. Η μνήμη του εορτάζεται στις 12 Ιουλίου.

Αξίζει, πιστεύουμε, ως ελάχιστη τιμή ενόψει της μνήμης του, στο παρόν άρθρο να αναφερθούν και να αναδειχθούν τρεις ιδιαίτεροι δεσμοί που είχε με τον τόπο μας.

 Α΄) Στις 16 Οκτωβρίου 1924 φθάνει στο νησί μας ακόμη ένα κύμα προσφύγων από τη Μικρά Ασία. Αυτή τη φορά ήταν από τα Φάρασα της Καππαδοκίας. Στην Κέρκυρα τους εγκατέστησαν προσωρινά στο Παλαιό Φρούριο. Μεταξύ αυτών η οικογένεια του Προδρόμου και της Ευλογίας Εζνεπίδη μαζί με τα παιδιά της. Τελευταίο παιδί τους, περίπου τεσσάρων μηνών, ήταν ο μικρός Αρσένιος, ο μετέπειτα π. Παΐσιος. 

Εδώ έζησαν περίπου ένα χρόνο. Τα τέλη Οκτωβρίου του 1925 η οικογένειά του μεταφέρθηκε στην Ηγουμενίτσα και από εκεί στην Κόνιτσα όπου δόθηκε γη σε πρόσφυγες για να εγκατασταθούν και να ζήσουν μόνιμα. Έτσι, λοιπόν, μπορούμε να ισχυριστούμε ότι εδώ ο π. Παΐσιος έκανε τα πρώτα του βήματα και εδώ η οικογένειά του έβαλε τα πρώτα της θεμέλια για τη νέα της ζωή στην Ελλάδα μετά τον μεγάλο ξεριζωμό.

 Β΄) Μαζί με τους Φαρασιώτες που κατέφυγαν στην Κέρκυρα ήταν και ο πνευματικός τους πατέρας Αρσένιος Χατζεφεντής. Ήταν το πρόσωπο εκείνο που βάπτισε και ενέπνευσε στην αγιότητα το νέο Άγιο της Εκκλησίας μας Παΐσιο τον Αγιορείτη. 

Λίγες ημέρες αργότερα, στις 10 Νοεμβρίου του 1924, ο Γέρων Αρσένιος Χατζεφεντής εκοιμήθη στο Νοσοκομείο του Παλαιού Φρουρίου και ετάφη στο Δημοτικό Κοιμητήριο της Γαρίτσας όπου βρίσκεται και ο τάφος του. Ο π. Παΐσιος 34 χρόνια μετά τον θάνατο του Γέροντος Αρσενίου, έχοντας σημεία που αναδείκνυαν την αγιότητά του, έρχεται στην Κέρκυρα τον Οκτώβριο του 1958 όπου κάνει ανακομιδή των λειψάνων του. Ο ίδιος στον βιβλίο του:. (Μοναχού Παϊσίου του Αγιορείτου, Ο Άγιος Αρσένιος ο Καππαδόκης, Σουρωτή Θεσσαλονίκης, 1994, σ. 6-9), αναφέρει αναλυτικά τα γεγονότα. Μάλιστα δίνει ιδιαίτερη έμφαση σε ένα θαύμα που έζησε εδώ, σε ένα σημείο, που επιβεβαίωσε την κρίση του για την αγιότητα του Γέροντος Αρσενίου Χατζεφεντή.

 Αναφέρει χαρακτηριστικά: «Φθάνω λοιπόν στην Κέρκυρα τον Οκτώβριο του 1958, και εκεί συνέχεια βροχές. Ο Ιερεύς του Κοιμητηρίου μου είπε ή να πάω ξανά άλλη εποχή ή να παραμείνω μέχρι να σταματήσουν οι βροχές. Του είπα· «θα έρθω αύριο το πρωί στο Κοιμητήρι και ο Πατήρ θα βοηθήση». Την επομένη το πρωί ξεκίνησα με κατακλυσμό, αλλά μόλις έφθασα στο Κοιμητήρι, έπαψε αμέσως η δυνατή εκείνη βροχή και βγήκε ήλιος. Έγινε με καλοσύνη η εκταφή του, διάβασε και το Τρισάγιο ο Ιερεύς, και φεύγοντας με τα Λείψανα, άρχισε πάλι η δυνατή βροχή να συνεχίζη. Ο Ιερεύς τότε μου είπε: «ο Πατήρ έκανε το θαύμα του». Έφθασα μετά στο ξενοδοχείο. Τοποθέτησα τα Λείψανα στο μαξιλάρι μου και άνοιξα το καπάκι της βαλίτσας, που τα είχα μέσα, για να τα βλέπω, και γονατιστός προσευχόμουν. Όταν είχε νυχτώσει πια, άναψα το φως, για να τα βλέπω και στην συνέχεια της νυκτός και να προσεύχωμαι. Στις εννέα με δέκα η ώρα το βράδυ (ώρα κοσμική), ενώ προσευχόμουν γονατιστός, άκουσα μία φωνή άγρια να με απειλή και να μου λέγη· «τί Λείψανα είναι αυτά»; Και μία δύναμη ένοιωσα να ορμάη επάνω μου, χωρίς να βλέπω ολόκληρο σώμα· δύο χέρια μαύρα και άγρια να με σφίγγουν γερά, για να με πνίξουν. Εκείνη την στιγμή που κινδύνεψα, δεν ξέρω πώς μου ήρθε, φώναξα δυνατά· «Άγιε Αρσένιε, βοήθησέ με»! Αμέσως τότε ένοιωσα μία άλλη δύναμη, ενός αθλητού, να αρπάζη εκείνα τα φοβερά χέρια και να τα πετάη πέρα και να με ελευθερώνη. Η καρδιά μου πια τότε χτυπούσε γλυκά, και συνέχισα την προσευχή μου με ευλάβεια περισσότερη προς τον Πατέρα Αρσένιο, και την επομένη έφυγα για την Κόνιτσα με τα Λείψανά του. Το γεγονός αυτό το είχα πη τότε μόνο σε δύο άτομα πνευματικά, διότι φοβήθηκα, μήπως το μάθουν περισσότεροι, και οι γυναίκες από αδιάκριτη ευλάβεια μετά πλέξουν και παραμύθια. Το ότι ήταν Άγιος ο Πατήρ Αρσένιος, για μένα δεν υπήρχε καμία αμφιβολία […]. 

Γ΄) Είναι η πνευματική σχέση που ανέπτυξε με τον Μητροπολίτη Κερκύρας και Παξών Πολύκαρπο (1967-1984).
 Ο μακαριστός Πολύκαρπος ως φιλομόναχος κατέβαλε κάθε δυνατή προσπάθεια προκειμένου να στηρίξει και να αναπτύξει τον Μοναχισμό στη Μητρόπολή του. Τα χρόνια της αρχιερατείας του στήριξε τις υπάρχουσες μοναστικές αδελφότητες και δημιούργησε δύο νέες γυναικείες: α) την Ιερά Μονή Παντοκράτορος Αγίου Αθανασίου που πρωτοξεκίνησε από την Ι. Μονή Υ.Θ. Βλαχερνών Σκριπερού το έτος 1976 και β) την Ιερά Μονή Αγίου Δημητρίου Αγίων Δούλων που συνεστήθη το έτος 1977.
 Ο μακαριστός Πολύκαρπος προκειμένου να υποστηρίξει αυτή του την προσπάθεια κατέφυγε σε διακριτικούς Γεροντάδες και κάλεσε επανειλημμένως στην Κέρκυρα τον π. Παΐσιο.
 Σημαντική υπήρξε η συμβολή του π. Παϊσίου στην αναγέννηση του κερκυραϊκού μοναχισμού. Συνδέθηκε και με άλλα πρόσωπα τα οποία καθοδηγούσε πνευματικά. Μάλιστα στο διάστημα 1975-1984 ο αοίδιμος Γέροντας και νυν Άγιος της Εκκλησίας μας επισκέφθηκε το νησί μας τέσσερις περίπου φορές. Τελευταία φορά ήταν η επομένη του μνημοσύνου των 40 του μακαριστού Πολυκάρπου. 
Είχε προηγηθεί λίγες ημέρες μετά το θάνατο του Πολυκάρπου μία χειρόγραφη επιστολή του π. Παϊσίου προς την καθηγουμένη της Ιεράς Μονής Παντοκράτορος Αγίου Αθανασίου Γερόντισσα Ευφημία, η οποία νομίζω αποκαλύπτει και επιβεβαιώνει την ουσιαστική και ισχυρή πνευματική σχέση Πολυκάρπου – Παϊσίου. Με αυτή την επιστολή κλείνουμε το παρόν άρθρο, θεωρώντας ότι αυτό το τεκμήριο αποτελεί τον καλύτερο επίλογο: ΄΄«Παναγούδα». «Βοήθειά μας οι Άγιοι Αββάδες της Μονής του Αγίου Σάββα». Αδελφή Γερόντισσα Ευφημία ευλογείτε. Πέρασε μία εβδομάδα από την κοίμηση του Αγίου Γέροντός σας, και Σεβαστού και αγαπητού μου Αγίου Κερκύρας Πολυκάρπου, και πάλι δεν μπορώ να το πιστέψω ότι αναπαύτηκε! Μου φαίνεται τελείως απίστευτο. Φαίνεται ότι η παρουσία του παραμένει κοντά σας και κοντά στο Ποίμνιό του και στους φίλους του. Επομένως; Δεν πρέπει να στενοχωρείσθε. Διότι δεν απουσιάζει. Τώρα πιστεύω ότι θα σας βοηθάει περισσότερο, και πιο θετικά, και από κοντά. Γιατί κοντά στον Χριστό βρίσκεται. Εύχομαι σύντομα να το διαπιστώσετε και εσείς αυτό που γράφω, για να βεβαιωθείτε. Στήριξε όσο μπορείς τις αδελφές, και εγώ θα προσπαθήσω να συναντηθούμε με την πρώτη ευκαιρία. Να σάς βοηθήσω σε ότι μπορώ, και από κοντά, όπως έχετε την από εδώ βοήθεια (διά της προσευχής) πάντα. Ο Χριστός και η Παναγία μαζί σας. Με αγάπη Χριστού Ο αδελφός σας Μοναχός Παΐσιος΄΄
(Η επιστολή έχει δημοσιευθεί στο βιβλίο: Πολύκαρπος Βαγενάς Επίσκοπος και Καλόγερος, Ιερά Μονή Παντοκράτορος Κερκύρας, 2006).  

 Το άρθρο δημοσιεύτηκε στις ‘’Επισημάνσεις της Κυριακής’’ 09-07-2017.

ΠΗΓΗ