Σκέψεις στην Τάξη της Εκκλησίας και την αταξία των ανθρώπων

 Οι Πατέρες μας παράδωσαν μες την Εκκλησία να υμνούμε το Θεό αντιφωνικά. Αντιφωνικά σημαίνει να λέει ο ένας κι ο άλλος ν' απαντάει. Μες την Εκκλησιά των Ρωμιών έχουμε δύο χορούς, τον δεξί και τον αριστερό, να κόβει ο ένας κι άλλος να ράβει. Παρακαλούμε, δεόμαστε και ικετεύουμε μα και δοξολογούμε το Θεό χωρίς να υπάρχει αντιρρηση καμιά, τα πάντα σε Αυτόν να συμφωνούνε. Οι παλαιοί ψάλτες, καλόγεροι ή μη, ξέρανε πολύ καλά κι απ' έξω τι λέει ο δεξιά και τι ο αριστερά, χωρίς να διαβάσουνε το τυπικό ποτέ. Ξέρανε -και διδάσκουν σήμερα και 'μας- ότι το ψαλτήρι είναι ζωή, δεν είναι απλώς μια διαδρομή προς κάποια καταξίωση, εν τέλει ψυχοφθόρα μα πάνω απ' όλα κοσμική.

 Η αρχαία Εκκλησία είναι το μεγαλύτερο σχολείο για παπάδες και ψαλτάδες. Ήδη από κείνα το χρόνια ο ψάλτης λογιζότανε για κληρικός που θα πει ότι ακουμπάει πάνω στο κεφάλι του το χέρι του επισκόπου και τονε χειροθετεί. Ο ψάλτης είναι καθαγιασμένος όπως οποιοσδήποτε και οτιδήποτε μες την Εκκλησία. Την ίδια εποχή της αρχαίας Εκκλησίας, συνηθισμένο εικονογραφικό θέμα στα δάπεδα των ναών ήταν η σκηνή της συνύπαρξης των άγριων και των ήμερων ζώων. Τα πάντα μες την Εκκλησία είναι ήμερα. Τίποτε που να σαλεύει την ειρήνη δεν υπάρχει. Ο ψάλτης με τη σειρά του είναι εργάτης της λατρευτικής ειρήνης. Έχει ευθύνη τεράστια: στα χέρια του κρατά τυπικό αιώνων!

 Στα μοναστήρια υπάρχει ο κανονάρχης, εκείνος δηλαδή ο μοναχός που γυρνά από ψαλτήρι σε ψαλτήρι, διαγράφοντας πορεία από βορά προς νότο μέσα στο ναό, κρατώντας βιβλίο κοινό και προαναγγέλλοντας τα λόγια που μετά από δευτερόλεπτα ο κάθε χορός θα ψάλλει: κι οι δυο χοροί υμνολογούν απ' το ίδιο βιβλίο, αυτό δηλαδή που κρατά ο Κανονάρχης.

Το βιβλίο αυτό, με τη σειρά του, δεν είναι κτήμα του Κανονάρχη αλλά αποτελεί καρπό της εμπιστοσύνης του Ηγουμένου, όταν του το παρέδωσε την ημέρα που ο μοναχός ανέλαβε το διακόνημα αυτό. Κι ο Ηγούμενος δε κάθισε να γράψει πράγματα δικά του. Έβαλε “μετάνοια” στην Εκκλησία. Ό, τι η παράδοση προστάζει, τούτο είναι μες το βιβλίο γραμμένο. Να διδαχτούμε από την τάξη των μοναστηριών, ξέρουνε καλύτερα, έχουν εμπειρία!

 Έρχονται οι μέρες του Δεκαπενταυγούστου. Οι εκκλησίες θα γεμίσουν με κόσμο. Αρκετός απ' τον κόσμο που θα 'ρθει, ήταν ο ίδιος που 'ταν και πέρσι, αρκετοί είχαν έρθει και το Πάσχα... μα τις Κυριακές δεν ήρθαν... Κι ούτε κοινωνούν συχνά. Θα έρθουν όμως στην Εκκλησία... Ίσως από έθιμο, μα θα έρθουν. Άλλοι θα 'ρθουν επειδή συγκινούνται ή επειδή τους αρέσουν τα λόγια της Παράκλησης. Άλλοι επειδή έχασαν κάθε ελπίδα, άλλοι με πόνο στο σώμα οι ίδιοι ή τα παιδιά τους. Όλοι όμως με τον ένα ή τον άλλο τρόπο θα έρθουν στη Παρθένο. Όλοι τελικά έχουμε κάτι ν'   αφήσουμε μπροστά στη νεκρική της κλίνη,  ώστε να το παραδώσει στα χέρια του Δεσπότη Υιού της, του βασιλιά της Ειρήνης. Όλοι έχουμε πόλεμο, όλοι τον πόλεμο ζούμε. Ο καθένας -με τον τρόπο του- αναζητά στον Χριστό Ειρήνη.

Όλοι αυτοί οι αδελφοί που αναζητούν Ειρήνη, θα 'ρθουν μες την εκκλησιά και θ' ακούσουνε εμάς, παπάδες και ψαλτάδες, που έχουμε στα χέρια μας το τυπικό των αιώνων για να τους αναπαύσουμε ταξιδεύοντας την Ειρήνη του Θεού -τη συνύπαρξη των άγριων και των ήμερων- μες την Εκκλησία.

Οι Πατέρες μας δίδαξαν την τάξη, η αταξία δεν έχει σχέση με την Εκκλησία. Το τυπικό ορίζει την τάξη και εμείς -πρώτα απ' όλα ο γράφων- είμαστε ολίγιστοι  ν' αμφισβητήσουμε την τάξη. . Προσθέτουμε και αφαιρούμε. Μπλέκουμε τη λατρεία του Θεού με τον εαυτό μας και τον συναισθηματισμό μας.

Ας σκεφτούμε όμως ότι ούτε μας εξόρισαν σαν τον Αη Γιάννη τον Χρυσόστομο, ούτε το χέρι μας έκοψαν όπως τ' Αη Γιάννη του Δασμασκηνού, ούτε μας χάραξαν το σώμα με ξυράφια όπως των Γραπτών Αδελφών, ούτε το σαγόνι μας έσπασαν όπως του Αγ. Μεθοδίου Κων/πολεως!

Τα θυσιαστικά παραδείγματα του βίου των Πατέρων που συνέβαλλαν στη διαμόρφωση της εκκλησιαστικής τάξης είναι αμέτρητα. Κι όλοι αυτοί είχανε ειρήνη μέσα τους κι ας πολεμήθηκαν φρικτά. Αυτή την Ειρήνη μας άφησε ο Χριστός, την ίδια ειρήνη μας παρέδωσαν κι Άγιοι Πατέρες. Ας μη στερήσουμε στους προσκυνητές του Δεκαπενταυγούστου την Ειρήνη που την έχουν τόσο ανάγκη. Έτσι, θα τους δούμε  στις εκκλησιές μας και την Κυριακή μετά τον Δεκαπενταύγουστο και κάθε Κυριακή του χρόνου. Κι αν όχι όλους, αρκετούς.

-απολείτουργες σκέψεις, Κυριακή 30 Ιουλίου 2017, που μας έψαλλαν ευσχημόνως και κατά τάξιν στο εκκλησάκι οι αυτάδελφοι Βακαλόπουλοι, Γιάννης και Κώστας, εξ Αγίου Πέτρου Κυνουρίας-

Ιάσων Ιερομ., Εφημέριος Ι. Μ. Παναχράντου Ν. Ηρακλείου Αττικής.