Γράφει η Βασιλική Τζότζολα
Και αφού η Εκκλησία χθες γιόρτασε την των Εισοδίων της Θεοτόκου εορτή και η υπογράφουσα γιόρτασε την των Εισοδίων της στη Δικηγορία επέτειο, ενημερωθήκαμε και για την αφάτου μεγαλοπρεπείας φράση του Αρχιεπισκόπου: «Εγώ, θα μιλήσω τελευταίος».
Με ηγερμένα τα αντανακλαστικά της Δικηγόρου και, δη, του Ποινικού Δικαίου, στη σκέψη μου ενέσκηψε δριμεία η διάταξη του άρθρου 369 παρ. 3 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας: «Ο κατηγορούμενος ή ο συνήγορός του έχει πάντοτε το δικαίωμα να μιλήσει τελευταίος».
Κυριακή των Βαΐων, 2010. Ο Αρχιεπίσκοπος εξηγούσε σε τηλεοπτική του συνέντευξη πόσο τον κουράζει η διοίκηση και με πόση λαχτάρα αναζητεί τα βιβλία και τη συγγραφή. Ωστόσο, ονειρευόταν να δομήσει φιλανθρωπικά ιδρύματα και προς τούτο απέκλειε το ενδεχόμενο παραιτήσεώς του. Τότε ήταν που ο Χρήστος Γιανναράς διερωτήθηκε διά της «Επιφυλλίδας» του γιατί έθεσε υποψηφιότητα για αρχιεπίσκοπος και όχι για … πρόεδρος της UNESCO ή του ΠΙΚΠΑ;
Αν η Εκκλησία δεν κομίζει πρόταση ζωής, αν δεν κομίζει απάντηση ενώπιον του Αινικτή Θανάτου, αν δεν προσφέρει ελπίδα για πάταξή του και νίκη κατά του γεγονότος που ονομάζουμε «τέλος», τότε κινδυνεύει να τελειώσει η ίδια. Αγαθοεργία η αγαθοεργία, αδιαμφισβήτητα! Αλλά, η επισκοπία είναι πρωτευόντως ποιμαντική. Και η αρχιεπισκοπία η πατρική αγκαλιά συμπάντων των ποιμένων, δηλαδή, των κληρικών και των «λογικών προβάτων» τους, δηλαδή των πιστών.
«Ιδού γαρ ήλθε διά του Σταυρού χαρά εν όλω τω κόσμω». Για να φθάσει στα πόδια των ανήμπορων η χαρά, οφείλει – κατά την Εκκλησία μας – να περάσει από το Σταυρό. Όχι από το Μαξίμου! Από την Εκκλησία της Ελλάδος, με πατριαρχική ευλογία! Όχι από τις καλένδες του κ. Τζανακόπουλου περί χιλιάδων νέων – και ακυρωτέων σε κάθε περίπτωση, επιτρέψτε μου – διορισμών! Αλλά από την κληρικο-λαϊκή σύναξη!
Πάει καιρός που ο εφημεριακός κλήρος νιώθει ορφανός. Και παραβολή για Άσωτο Υιό, διδαχθήκαμε. Για Άσωτο Πατέρα, όχι. Υπάρχει, βέβαια, και το λαϊκό παραμύθι με το λύκο και το βοσκό, αλλά αυτά, στην ώρα τη δική τους.
Η προσμονή και ο λόγος προς την Ανάσταση δεν είναι κοινωφελές ίδρυμα, ούτε «φιλετίνι» στην ακροθαλασσιά, ούτε τρόπος διοίκησης, αλλά τρόπος ζωής και θανάτου. Και όταν η Εκκλησία της Ελλάδος εκλαμβάνεται ως μονοπρόσωπη ΕΠΕ, η ευθύνη του μοναδικού εταίρου βαρύνει καθ’ ολοκληρίαν τον ίδιο.
Ναι, τότε έχει τον τελευταίο λόγο. Έχει και τον πρώτο λόγο. Αλλά, όπως κάθε μονοπρόσωπο σχήμα, φέρει και την ασχήμια της μοναξιάς, της εκουσίας μοναξιάς, που είναι η αντίπαλος του Εκουσίου Πάθους. «Μοναχός σου χόρευε κι όσο θέλεις πήδα»!
Και, ναι, τότε πια δε σού μένει άλλη παραδοχή, από αυτήν του άρθρου 369 παρ. 3 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας. Εν άκρα ταπεινώσει, παραφράζω τη διάταξη: «ο απολογούμενος έχει πάντοτε το δικαίωμα να μιλήσει τελευταίος».
«Εγώ, θα μιλήσω τελευταίος». Τελευταίος μιλήστε, ναι. Αλλά, επιτέλους, μιλήστε! Έχετε το δικαίωμα να πείτε, ή να μην πείτε, ό,τι επιθυμείτε. Θυμηθείτε! «Κάδμου Πολίται, χρη λέγειν τα καίρια». Αν, πάλι, δε θέλετε να τα πείτε, βεβαιωθείτε, τουλάχιστον, πού κείται το Καίριον. Διότι το Καίριον είναι ζόρικο, υπομονετικό και εξαιρετικά πεισματάρικο. Και σας ψιθυρίζω ότι κείται … πέρα από το άτομο!
Κυριακή των Βαΐων, 2010. Ο Αρχιεπίσκοπος εξηγούσε σε τηλεοπτική του συνέντευξη πόσο τον κουράζει η διοίκηση και με πόση λαχτάρα αναζητεί τα βιβλία και τη συγγραφή. Ωστόσο, ονειρευόταν να δομήσει φιλανθρωπικά ιδρύματα και προς τούτο απέκλειε το ενδεχόμενο παραιτήσεώς του. Τότε ήταν που ο Χρήστος Γιανναράς διερωτήθηκε διά της «Επιφυλλίδας» του γιατί έθεσε υποψηφιότητα για αρχιεπίσκοπος και όχι για … πρόεδρος της UNESCO ή του ΠΙΚΠΑ;
Αν η Εκκλησία δεν κομίζει πρόταση ζωής, αν δεν κομίζει απάντηση ενώπιον του Αινικτή Θανάτου, αν δεν προσφέρει ελπίδα για πάταξή του και νίκη κατά του γεγονότος που ονομάζουμε «τέλος», τότε κινδυνεύει να τελειώσει η ίδια. Αγαθοεργία η αγαθοεργία, αδιαμφισβήτητα! Αλλά, η επισκοπία είναι πρωτευόντως ποιμαντική. Και η αρχιεπισκοπία η πατρική αγκαλιά συμπάντων των ποιμένων, δηλαδή, των κληρικών και των «λογικών προβάτων» τους, δηλαδή των πιστών.
«Ιδού γαρ ήλθε διά του Σταυρού χαρά εν όλω τω κόσμω». Για να φθάσει στα πόδια των ανήμπορων η χαρά, οφείλει – κατά την Εκκλησία μας – να περάσει από το Σταυρό. Όχι από το Μαξίμου! Από την Εκκλησία της Ελλάδος, με πατριαρχική ευλογία! Όχι από τις καλένδες του κ. Τζανακόπουλου περί χιλιάδων νέων – και ακυρωτέων σε κάθε περίπτωση, επιτρέψτε μου – διορισμών! Αλλά από την κληρικο-λαϊκή σύναξη!
Πάει καιρός που ο εφημεριακός κλήρος νιώθει ορφανός. Και παραβολή για Άσωτο Υιό, διδαχθήκαμε. Για Άσωτο Πατέρα, όχι. Υπάρχει, βέβαια, και το λαϊκό παραμύθι με το λύκο και το βοσκό, αλλά αυτά, στην ώρα τη δική τους.
Η προσμονή και ο λόγος προς την Ανάσταση δεν είναι κοινωφελές ίδρυμα, ούτε «φιλετίνι» στην ακροθαλασσιά, ούτε τρόπος διοίκησης, αλλά τρόπος ζωής και θανάτου. Και όταν η Εκκλησία της Ελλάδος εκλαμβάνεται ως μονοπρόσωπη ΕΠΕ, η ευθύνη του μοναδικού εταίρου βαρύνει καθ’ ολοκληρίαν τον ίδιο.
Ναι, τότε έχει τον τελευταίο λόγο. Έχει και τον πρώτο λόγο. Αλλά, όπως κάθε μονοπρόσωπο σχήμα, φέρει και την ασχήμια της μοναξιάς, της εκουσίας μοναξιάς, που είναι η αντίπαλος του Εκουσίου Πάθους. «Μοναχός σου χόρευε κι όσο θέλεις πήδα»!
Και, ναι, τότε πια δε σού μένει άλλη παραδοχή, από αυτήν του άρθρου 369 παρ. 3 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας. Εν άκρα ταπεινώσει, παραφράζω τη διάταξη: «ο απολογούμενος έχει πάντοτε το δικαίωμα να μιλήσει τελευταίος».
«Εγώ, θα μιλήσω τελευταίος». Τελευταίος μιλήστε, ναι. Αλλά, επιτέλους, μιλήστε! Έχετε το δικαίωμα να πείτε, ή να μην πείτε, ό,τι επιθυμείτε. Θυμηθείτε! «Κάδμου Πολίται, χρη λέγειν τα καίρια». Αν, πάλι, δε θέλετε να τα πείτε, βεβαιωθείτε, τουλάχιστον, πού κείται το Καίριον. Διότι το Καίριον είναι ζόρικο, υπομονετικό και εξαιρετικά πεισματάρικο. Και σας ψιθυρίζω ότι κείται … πέρα από το άτομο!
Με πολύ σεβασμό, θέλω να σταθώ μόνο σε ένα σημείο:
ΑπάντησηΔιαγραφή«Ο Αρχιεπίσκοπος εξηγούσε πόσο τον κουράζει η διοίκηση και με πόση λαχτάρα αναζητεί τα βιβλία και τη συγγραφή. Τότε ήταν που ο Χρήστος Γιανναράς διερωτήθηκε γιατί έθεσε υποψηφιότητα για αρχιεπίσκοπος και όχι για… πρόεδρος της UNESCO ή του ΠΙΚΠΑ;»
Το να είσαι αρχιεπίσκοπος σημαίνει να είσαι κυρίως πατέρας των ανθρώπων. Να νοιάζεσαι για την πνευματική τους πορεία, για τις ψυχές, αλλά και για τα σώματά τους. Γι' αυτό είναι προς τιμήν του π. Ιερώνυμου που ήθελε να φτιάξει και φιλανθρωπικά ιδρύματα. Πνευματική ωφέλεια των ανθρώπων, φυσικά, γίνεται και με τη συγγραφή.
Δυστυχώς όμως στις μέρες μας το να είσαι επίσκοπος έχει και πολύ γραφειοκρατεία. Αυτό εννοεί διοίκηση προφανώς ο αρχιεπίσκοπος. Εδώ κάνει λάθος ο Γιανναράς. Είναι όντως κουραστικό να κάθεσαι να υπογράφεις χαρτιά, να ασχολείσαι με προσλήψεις και απολύσεις υπαλλήλων στα γραφεία, με οικονομικούς προϋπολογισμούς, φορολογικές καταστάσεις, διορισμούς και μεταθέσεις, και επιπλέον να πρέπει να κρατήσεις ενωμένη μια εντελώς ανομοιογενή ιεραρχία (πχ ο ένας είναι "σωτηρικός", ο άλλος "φιλελεύθερος", ο άλλος "παραδοσιακός" κλπ) και να σκεπάσεις με το πετραχείλι σου και τη σιωπή σου τον ακραίο λόγο μερικών ιερέων που μπορεί να σκανδαλίσει μερικές αγνές ψυχές πιστών... Γιατί δε φτάνει να είσαι μόνο καλός πατέρας, πρέπει και τα παιδιά να δείχνουν κατανόηση προς εσένα...