ΚΥΡΙΑΚΗ Η΄ΜΑΤΘΑΙΟΥ-Περί Αρτοκλασίας

 ...Τό θαῦμα τοῦ Χριστοῦ πού ἀκούσαμε σήμερα στό Εὐαγγέλιο τό τίμησε πολύ ἡ Ἐκκλησία μας καί γιά ἀνάμνησή του ἔχει τήν Ἀκολουθία πού λέγεται «Ἀρτοκλασία».
Ὅπως παντοῦ ἔτσι καί ἐδῶ οἱ χριστιανοί μας κάνουν «Ἀρτοκλασίες».
Τίς κάνουν γιά τιμή στόν ἅγιο πού ἑορτάζει ἤ γιά κάποιο προσωπικό τους οἰκογενειακό συμβάν.
Παρασκευάζουν δηλαδή πέντε μεγάλους ἄρτους, παίρνουν καί νάμα-κρασί καί ὅλα αὐτά τά φέρνουν στήν Ἐκκλησία νά εὐλογηθοῦν ἀπό τόν ἱερέα.
Ἀπό αὐτά πρέπει νά πάρει γιά εὐλογία ὅλο τό ἐκκλησίασμα. Γιατί ἡ εὐχή λέγει: «Καί τούς ἐξ αὐτῶν μεταλαμβάνοντας πιστούς δούλους σου ἁγίασον».
Ἀλλά παρατηρῶ μέ λύπη μου – ἄν τό παρατηρῶ καλά – ὅτι τό ἐκκλησίασμα πού εὐχήθηκε κατά τήν τελετή τῆς Ἀρτοκλασίας δέν παίρνει τεμάχιο ἀπ᾽ αὐτήν.
Γι᾽ αὐτό, τό σωστό πού πρέπει νά γίνεται εἶναι τό ἑξῆς: Πρῶτα-πρῶτα ἀπό τούς πέντε ἄρτους, οἱ τέσσερις νά κόβονται σέ μικρά τεμάχια ἀπό τό σπίτι καί ἕνας μόνο νά παραμένει ἀκέραιος καί νά εὐλογεῖται ὡς ἀντιπροσωπευτικός καί τῶν πέντε.
Αὐτόν τόν ἄρτο ἔπειτα τόν παίρνουν οἱ ἱερεῖς.
Τούς ἄλλους τέσσερις, πού εἶναι, ὅπως εἴπαμε, στό καλάθι κομμένοι, τούς παίρνει ὁ χριστιανός ἤ ἡ χριστιανή πού κάνει τήν Ἀρτοκλασία καί ὅταν τελειώσει ἡ Θεία Λειτουργία ἤ ὁ Ἑσπερινός, στέκεται στήν πόρτα τοῦ Ναοῦ καί δίνει σέ ὅλους ὅσους ἐξέρχονται ἀπό ἕνα κομμάτι.
Καί ὁ καθένας ἀπ᾽ αὐτούς εὔχεται στόν προσφέροντα τήν βοήθεια καί τήν εὐλογία τοῦ Θεοῦ γιά τόν σκοπό γιά τόν ὁποῖο τέλεσε τήν Ἀρτοκλασία.
Ἀλλά πρέπει, ὅπως εἴπαμε, οἱ ἄρτοι νά εἶναι κομμένοι ἀπό πρῶτα.
Γι᾽ αὐτό ἐξ ἄλλου ἡ τελετή λέγεται «Ἀρτοκλασία», γιατί γίνεται «κομμάτια». «Κλάσματα», πού μαθαίναμε στό Σχολεῖο.

  Ἀλλά ἡ μεγάλη τιμή πού ἔδωσε στήν σημερινή εὐαγγελική περικοπή ἡ Ἐκκλησία μας φαίνεται ἀπό κάτι ἄλλο κατά πολύ-πολύ μεγαλύτερο καί ἱερώτερο.
Θά ἤθελα νά σᾶς βοηθήσω γιά νά τό βρῆτε μόνοι σας αὐτό. Δέν μοῦ λέτε, χριστιανοί, γιατί στήν Ἀρτοκλασία φέρνουμε οἶνο, ἐνῶ στό θαῦμα τῆς διατροφῆς τῶν πεντακισχιλίων ἀνδρῶν δέν ὑπῆρχε οἶνος;
Ἐδῶ φαίνεται τό βαθύτερο νόημα πού δώσαμε στήν Ἀρτοκλασία.
Φέρνουμε οἶνο στήν Ἀρτοκλασία, ἄν καί στό σημερινό θαῦμα τῆς διατροφῆς τῶν πεντακισχιλίων δέν ὑπῆρχε οἶνος, γιατί τό θαῦμα αὐτό ἡ Ἐκκλησία τό εἶδε σάν εἰκόνα καί σάν προετοιμασία τῶν ἀνθρώπων γιά τήν θεία Εὐχαριστία, αὐτό δηλαδή πού κάνουμε στήν Θεία Λειτουργία φέρνοντας πρόσ­φορο καί οἶνο,
Στήν Θεία Λειτουργία, ἀδελφοί, πού τήν εἶπαν τό «γλέντι τῶν Ὀρθοδόξων», τρῶμε καί πίνουμε!
Γιατί ἀκοῦμε τόν ἱερέα νά μᾶς λέγει, «Λάβετε, φάγετε», «Πίετε ἐξ αὐτοῦ πάντες».
Πραγματικά, ὑπό τά ἁπλᾶ εἴδη τοῦ ἄρτου καί τοῦ οἴνου τρῶμε ἀληθινά τό Σῶμα τοῦ Χριστοῦ καί πίνουμε ἀληθινά τό Αἷμά Του!

Ἡ Ἀρτοκλασία συνδέεται μέ τήν Θεία Κοινωνία, γι᾽ αὐτό καί ἡ κανονική της θέση εἶναι κατά τόν Ἑσπερινό, ὡς μία ἁπλῆ τροφή ὅλων γιά τήν Θεία Κοινωνία πού θά λάβουμε τήν ἄλλη μέρα μέ τήν Θεία Λειτουργία.
Μέ πολλές εὐχές,

† Ὁ Μητροπολίτης Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως Ἰερεμίας

πηγή