Ὁ λόφος τῆς Καστρίτσας ἀποτελεῖ σημαντικὴ ἀρχαιολογικὴ θέση, καθὼς στοὺς δυτικοὺς πρόποδές του βρίσκεται τὸ ὁμώνυμο σπήλαιο, στὸ ὁποῖο μαρτυρεῖται ἀνθρώπινη δραστηριότητα ἀπὸ τὴν παλαιολιθικὴ ἐποχή. Ὁ χῶρος κατοικεῖται ἀπὸ τοὺς πρώτους ἱστορικοὺς χρόνους, ὅπως ἐπιβεβαιώνεται ἀπὸ τὰ λείψανα ἀρχαίας κλασικῆς ὁχυρωμένης ἀκρόπολης μὲ ἑλληνιστικὲς καὶ ὕστερες φάσεις ποὺ βρίσκονται στὴν κορυφὴ τοῦ λόφου καὶ ἡ ὁποία ταυτίζεται μὲ τὴν Τέκμωνα, τὴ δεύτερη μεγαλύτερη πόλη τῶν Μολοσσῶν.
Μέσα στὴν ἀκρόπολη, σὲ πλάτωμα στὸ κεντρικὸ σημεῖο τοῦ λόφου καὶ πάνω σὲ τμῆμα τοῦ ἀρχαίου τείχους κτίστηκε τὸν 12ο αἰῶνα, ἡ Ἰερὰ Μονὴ Καστρίτσας, ἀφιερωμένη ἤδη ἀπὸ τὸ 14ο αἰῶνα στὴ Σύλληψη τοῦ Τιμίου Προδρόμου. Σύμφωνα μὲ μία ἀνάγνωση σὲ δομικὴ ἐπιτοίχια χρονολογία, τὸ καθολικὸ χρονολογεῖται ἀπὸ τὸ 1196.
Ἡ Ἱερὰ Μονὴ καταστράφηκε καὶ ἀναβίωσε πολλὲς φορὲς στὴ μακρόχρονη ἱστορία της. Τὸ παλαιὸ καθολικό της ἀποτελεῖ σπάνιο τύπο τετράκογχου σταυροειδοῦς ναοῦ μὲ ὀκταγωνικὸ τροῦλο καὶ μεταγενέστερο νάρθηκα. Στὸ ἐσωτερικὸ τοῦ κυρίως ναοῦ σώζονται ἐνδιαφέροντα τοιχογραφικὰ σύνολα τοῦ 17ου αἰῶνα. Τὸ τέμπλο τοῦ ναοῦ εἶναι ξυλόγλυπτο, σπάνιας τέχνης, μὲ ἀξιόλογες δεσποτικὲς εἰκόνες τοῦ Χριστοῦ, τῆς Παναγίας καὶ τοῦ Τιμίου Προδρόμου.
Γραπτὲς πηγὲς ἀναφέρονται σὲ σημαντικοὺς σταθμοὺς τῆς Ἱερᾶς Μονῆς, καθ’ ὅλη τὴ διάρκεια τῆς ζωῆς της. Γιὰ παράδειγμα, τὸ ἔτος 1854 χρησιμοποιήθηκε ὡς στρατόπεδο τῶν Τούρκων, τὸ 1913 τῶν Ἑλλήνων, ἐνῷ τὸ 1916 ἔγινε ὀρφανοτροφεῖο. Ἀναβίωσε ὡς ἀνδρικὴ Μονὴ μέχρι τὸ 1932. Τὸ ἔτος αὐτὸ ὁ ἡγούμενός της Δωρόθεος καὶ ὁ ἀδελφός του Κων/νος δολόφονήθηκαν ἀπὸ ληστές.Ἔκτοτε τὸ μοναστήρι ἐρημώθηκε μέχρι τὸ 1972. Τὸ ἔτος αὐτὸ έγκαταστάθηκαν ἐκεῑ μοναχὲς ποὺ τὸ λειτουργοῦν μέχρι καὶ σήμερα, ὁπότε ἀπέκτησε τὴ σημερινή του αἴγλη ὡς γυναικεῖα Μονή.
Σήμερα, ἐκτὸς άπὸ τὸ παλαιὸ καθολικὸ ὑπάρχει ἕνας μεγαλοπρεπὴς Ἱερὸς Ναὸς ἀφιερωμένος στὴν Κοίμηση τῆς Θεοτόκου, ὁ ὁποίος ἀνηγέρθη τὸ 1999. Ὑπάρχουν, ἐπίσης, μεγάλα νεωτερικὰ συγκροτήματα κελιῶν, ἐργαστηρίων, βιβλιοθήκης, ἐκθετηρίου ἱερατικῶν ἀμφίων, καθὼς καὶ τὸ παρεκκλήσι τῶν Νεομαρτύρων Ἁγίου Γεωργίου καὶ Ἁγίας Φιλοθέης, τὰ ὁποῖα περιβάλλονται μὲ ψηλὸ περίβολο.
Ἡ Ἱερὰ Μονὴ καταστράφηκε καὶ ἀναβίωσε πολλὲς φορὲς στὴ μακρόχρονη ἱστορία της. Τὸ παλαιὸ καθολικό της ἀποτελεῖ σπάνιο τύπο τετράκογχου σταυροειδοῦς ναοῦ μὲ ὀκταγωνικὸ τροῦλο καὶ μεταγενέστερο νάρθηκα. Στὸ ἐσωτερικὸ τοῦ κυρίως ναοῦ σώζονται ἐνδιαφέροντα τοιχογραφικὰ σύνολα τοῦ 17ου αἰῶνα. Τὸ τέμπλο τοῦ ναοῦ εἶναι ξυλόγλυπτο, σπάνιας τέχνης, μὲ ἀξιόλογες δεσποτικὲς εἰκόνες τοῦ Χριστοῦ, τῆς Παναγίας καὶ τοῦ Τιμίου Προδρόμου.
Γραπτὲς πηγὲς ἀναφέρονται σὲ σημαντικοὺς σταθμοὺς τῆς Ἱερᾶς Μονῆς, καθ’ ὅλη τὴ διάρκεια τῆς ζωῆς της. Γιὰ παράδειγμα, τὸ ἔτος 1854 χρησιμοποιήθηκε ὡς στρατόπεδο τῶν Τούρκων, τὸ 1913 τῶν Ἑλλήνων, ἐνῷ τὸ 1916 ἔγινε ὀρφανοτροφεῖο. Ἀναβίωσε ὡς ἀνδρικὴ Μονὴ μέχρι τὸ 1932. Τὸ ἔτος αὐτὸ ὁ ἡγούμενός της Δωρόθεος καὶ ὁ ἀδελφός του Κων/νος δολόφονήθηκαν ἀπὸ ληστές.Ἔκτοτε τὸ μοναστήρι ἐρημώθηκε μέχρι τὸ 1972. Τὸ ἔτος αὐτὸ έγκαταστάθηκαν ἐκεῑ μοναχὲς ποὺ τὸ λειτουργοῦν μέχρι καὶ σήμερα, ὁπότε ἀπέκτησε τὴ σημερινή του αἴγλη ὡς γυναικεῖα Μονή.
Σήμερα, ἐκτὸς άπὸ τὸ παλαιὸ καθολικὸ ὑπάρχει ἕνας μεγαλοπρεπὴς Ἱερὸς Ναὸς ἀφιερωμένος στὴν Κοίμηση τῆς Θεοτόκου, ὁ ὁποίος ἀνηγέρθη τὸ 1999. Ὑπάρχουν, ἐπίσης, μεγάλα νεωτερικὰ συγκροτήματα κελιῶν, ἐργαστηρίων, βιβλιοθήκης, ἐκθετηρίου ἱερατικῶν ἀμφίων, καθὼς καὶ τὸ παρεκκλήσι τῶν Νεομαρτύρων Ἁγίου Γεωργίου καὶ Ἁγίας Φιλοθέης, τὰ ὁποῖα περιβάλλονται μὲ ψηλὸ περίβολο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου