π. Γεώργιος Σχοινάς
Την συνοψίζει ο Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος, σε τρείς λέξεις: «ἔρως ἔρωτι νικᾶται».
Ένας έρωτας λέει, νικιέται απο έναν άλλο, μεγαλύτερο έρωτα…
Τι είναι εκείνο, που μας κρατάει δεμένους με τα πάθη μας; Τα έχουμε ερωτευτεί!
Τα έχουμε αγαπήσει, μέσα στήν πτώση μας, μέσα στήν εμπάθεια μας, τα έχουμε σφιχταγγαλιάσει. Είμαστε ερωτευμένοι με τα πάθη μας, με την γαστριμαργία μας, με την πορνεία μας, με την υπερηφάνια μας, τον εγωισμό, την κενοδοξία μας και ολα αυτά…
Και πως θα μπορέσουμε να θεραπευτούμε απο αυτά; Μόνο με επιταγές νομικού τύπου; Δεν πρέπει να είσαι κοιλιόδουλος; Δεν πρέπει να είσαι γαστρίμαργος; Δεν πρέπει να είσαι πόρνος, δεν πρέπει να είσαι υπερήφανος;
Καλά είναι και αυτά, αλλά εχω την αίσθηση οτι δεν είναι ικανά, να γεμίσουν τον άνθρωπο απο μια φιλότιμη διάθεση να πετάξει απο επάνω του αυτά τα πάθη…
Ερχεται λοιπόν ο Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος και μας λέει, οτι για να πάψουμε να έχουμε αυτούς του έρωτες, τούς έρωτες για τα γήινα πάθη μας, χρειάζεται να έρθει μέσα στήν καρδιά μας ένας μεγαλύτερος έρωτας!
Οπότε ξαφνικά η άσκησή μας, δεν γίνεται απλώς η αποφυγή κάποιων παθών. Ούτε καν θα λέγαμε η μίμηση κάποιων καλών πράξεων, κάποιων αρετών, αλλά η άσκησή μας πλέων αλλάζει περιεχόμενο, και δεν είναι τόσο »αυτονόητο» αυτό το περιεχόμενο της άσκησης.
Η άσκησή μας θα έλεγα, αρχίζει και μοιάζει με την προσπάθεια που κάνει
κάποιος που έχει ερωτευτεί, να πλησιάσει, το πρόσωπο που ερωτεύτηκε…
Ας φέρουμε αυτό το παράδειγμα, μην σκανδαλιζόμαστε. Κάποιος αγαπά μια κοπέλα έτσι; Και τι κάνει; Γυρίζει γύρω-γύρω απο το σπίτι της, πηγαίνει και τις μιλάει, ευκαίρος-ακαίρος τις κάνει μια πολιορκία πιο ουσιαστική…
Αυτό ακριβώς γίνεται η άσκηση, όταν την κάνουμε απο Αγάπη.
Απο έρωτα και απο φιλότιμο, για Τον Χριστό μας.
Η άσκηση πλέον αποκτά ενα δυναμικό χαρακτήρα, δεν είναι απλώς η αποχή απο τα κακά, και το να κάνουμε τα καλά, αλλά είναι κάτι περισσότερο, είναι η προσπάθεια της ψυχής μου να πολιορκήσει Τον Χριστό, και να τον βάλει μέσα της, να τον ενθρονίσει στήν καρδιά της.
Και αυτό είναι που αλλάζει πλέον και την διάθεση του ανθρώπου, φανταστείτε κάποιον να σας λεέι: Να κάνεις εκείνο! Να κάνεις το άλλο! Να μην κάνεις εκείνο, να μην κάνεις το άλλο…
Αυθορμήτως δημιουργείται και μια αντίδραση, και πολλές φορές πας και κάνεις ακρίβως τα αντίθετα, απο αυτά που σου λέει.
Έρχεται όμως ενα αγαπήμενο πρόσωπο, και σου λέει: αν μ΄αγαπάς, μην με στεναχωρείς, κάνε εκείνο σε παρακαλώ…
Και κατευθείαν αλλάζει η διάθεση σου, αυτή την αλήθεια μας λέει ο Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος. Αυτή την αλήθεια μας λέει με άλλα λόγια ο ίδιος ο Κύριος μας… Ο Ιησούς Χριστός:
»Εὰν ἀγαπᾶτέ με.. (λέει στο κατά Ιωάννη Ευαγγέλιο) τὰς ἐντολὰς τὰς ἐμὰς τηρήσατε…»
Να λοιπόν, βάζει την αγάπη στο πρόσωπό Του να νικήσει, τις ψεύτικες αγάπες που μας οδηγούν μακρυά απο τον δρόμο των εντολών Του… Να πως πρέπει λοιπόν ο χριστιανός να ζεί την άσκηση του, να ζεί την πνευματική του προσπάθεια ως ενα αγώνισμα αγάπης. Ως ενα αγώνισμα ερωτικό!
Να γιατί, οι Ασκητές της Εκκλησίας μας δεν έχουν καμία ομοιότητα, με ανθρώπους ιδιόρυθμους, ανθρώπους «παράξενους».
Δεν έχουν αυτήν την παραξενιά οι Ασκητές της Ορθοδόξου Εκκλησίας!
Γιατί; Γιατί είναι κατά βάσην άνθρωποι αγάπης.
Είναι άνθρωποι εράσμιοι και ερωτικοί. Είναι άνθρωποι που αγαπούν, και απο αυτή την πλειοδοσία της καρδιάς, στήν αγάπη πρός Τον Χριστό, αποδίδονται ολοένα και περισσότερο σε μεγαλύτερη προσπάθεια, σε μεγαλύτερη άσκηση, σε μεγαλύτερη πολιορκία Του Χριστού.
Ας πολιορκήσουμε και εμείς αδελφοί μου Τον Χριστό με τέτοιο φρόνημα.
Καταπληκτικό άρθρο!
ΑπάντησηΔιαγραφή« ὅτε ἤμην νήπιος, ὡς νήπιος ἐλάλουν, ὡς νήπιος ἐφρόνουν, ὡς νήπιος ἐλογιζόμην· ὅτε δὲ γέγονα ἀνήρ, κατήργηκα τὰ τοῦ νηπίου» (Α΄ Κορινθ. ιγ΄11)
ΑπάντησηΔιαγραφήΕὐχαριστοῦμε τόν π. Γεώργιο γιά τήν προσπάθεια πού κάνει νά κεντρίσει στήν καρδιά μας τήν ἀγάπη, τόν θεῖο ἔρωτα πρός τόν Χριστό ἔτσι ὥστε νά δοῦμε καί νά ζήσουμε τήν ἄσκηση «...ως ενα αγώνισμα αγάπης. Ως ενα αγώνισμα ερωτικό!» ὅπως χαρακτηριστικά ἀναφέρει.
Ὅμως, ἀπό τό βιβλίο «Τό γνῶθι σαὐτόν – κείμενα αὐτογνωσίας» τοῦ Ἁγίου Νεκταρίου ἀντιγράφω: «Ὁ θεῖος ἔρωτας εἶναι τέλεια ἀγάπη πρός τό θεῖο, πού ἐκδηλώνεται σάν ἀκατάπαυστος πόθος πρός τόν Θεό καί γεννιέται στήν καρδιά πού ἔχει καθαρθεῖ ἀπό τά πάθη, διότι μέσα σ’ αὐτήν ἐπέρχεται ἡ θεία χάρη».
Ὅπως ἀντιλαμβανόμεθα, ὁ θεῖος ἔρωτας δέν εἶναι τό πρῶτο βῆμα πρός ἀπόκτηση τῶν ἀρετῶν ἤ πρός ἄσκηση ἐνάντια στά πάθη μας, ἀλλά εἶναι γιά «προχωρημένους» στά πνευματικά ἀνθρώπους πού ἔχουν κεκαθαρμένη τήν καρδιά ἀπό τά πάθη.
Γιά ἐμᾶς «τούς νηπίους» στά πνευματικά, πού θεωροῦμε τήν ἄσκηση δυσβάστακτη, τό πρῶτο βῆμα τό κάνουμε μέ τό φόβο τοῦ Θεοῦ, σύμφωνα μέ τό ἁγιογραφικό «’Αρχή σοφίας φόβος Κυρίου» (Παρ. α΄7).
Ὁ φόβος τοῦ Θεοῦ εἶναι πού μᾶς βάζει ἀρχή ἐργασίας τῶν ἐντολῶν Του.
Ὁ φόβος τοῦ Θεοῦ γίνεται ὁ ἄριστος παιδαγωγός μας καί ἡ τροχοπέδη τῶν ἐμπαθῶν καί ἀχρείων λογισμῶν μας.
Ὁ φόβος τοῦ Θεοῦ γίνεται ὁ χαλινός τῆς γλώσσας μας.
Ὁ φόβος τοῦ Θεοῦ γίνεται ὁ φύλακάς μας ἀπό τίς παγίδες τοῦ ἀλάστορος.
Ὁ φόβος τοῦ Θεοῦ εἶναι αὐτός πού γεννᾶ τήν σύνεση καί τήν εὐσέβεια στήν καρδιά μας.
Ὁ φόβος τοῦ Θεοῦ εἶναι αὐτός πού μᾶς ὁπλίζει μέ δύναμη νά ἀσκηθοῦμε στήν ἐγκράτεια, στήν νηστεία, στήν ἐκκοπή τοῦ ἰδίου θελήματος καί σταδιακά μᾶς ὁδηγεῖ στήν πνευματική ὡρίμανση «μέχρι καταντήσωμεν οἱ πάντες ......εἰς ἄνδρα τέλειον, εἰς μέτρον ἡλικίας τοῦ πληρώματος τοῦ Χριστοῦ» (Ἐφεσ. δ΄13).
Ὁ Ἅγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς γράφει σχετικά:
«Ὁ φόβος τοῦ Θεοῦ εἶναι τό ἅλας τῆς εὐσεβείας. Ἄν δέν ὑπάρχει τέτοιο ἁλάτι, ὅλη ἡ εὐσέβειά μας εἶναι ἄνοστη καί χαλαρή. ....... Ἀλήθεια, ποῦ ὑπάρχει μετάνοια χωρίς τόν φόβο τοῦ Θεοῦ; Ποῦ ὑπάρχει ταπείνωση; Ποῦ συστολή; Ποῦ ἀγνεία; Ποῦ ὑπομονή; Ποῦ διακονία καί ὑπακοή; .....Ἀρχή σοφίας φόβος Κυρίου. Ὦ! Κύριε Παντοδύναμε, ἐμφύτευσε τόν φόβο Σου στίς καρδιές μας».
Νά λοιπόν πώς ἐργαζόμαστε τίς ἐντολές τοῦ Θεοῦ!
Νά πώς ἡ ἄσκηση δέν φοβίζει πιά ἐμᾶς «τούς νηπίους»!
Νά πώς θά πολεμήσουμε καί θά νικήσουμε τόν ἔρωτα «με τα πάθη μας, με την γαστριμαργία μας, με την πορνεία μας, με την υπερηφάνια μας, τον εγωισμό, την κενοδοξία μας και ολα αυτά».
Μετά τοῦ προσήκοντος σεβασμοῦ,
Θεόδωρος Σ.