Δευτέρα 6 Ιανουαρίου 2020

"Μέγας ει, Κύριε"-Η περίφημη εικόνα που εικονίζει κατά γράμμα την Ευχή του Μεγάλου Αγιασμού

 Η ευχή του Μεγάλου Αγιασμού και η εικόνα "Μέγας ει, Κύριε" του Ιωάννη Κορνάρου», που χρονολογείται από το 1770, βρίσκεται στην Ιερά Μονή της Κυρίας Ακρωτηριανής, ευρύτερα γνωστής σήμερα ως Ιερά Μονή Τοπλού Σητείας.



 Σύμφωνα με τα στοιχεία τα οποία προκύπτουν μέσα από την έρευνα της κ. Κυριακάκη-Σφακάκη, στην εικόνα "Μέγας ει, Κύριε" ο Κορνάρος υπομνημάτισε με το χρωστήρα του τη δεύτερη ενότητα της ευχής του Πατριάρχου Ιεροσολύμων Σωφρονίου, η οποία αναγιγνώσκεται στην Ακολουθία του Μεγάλου Αγιασμού των Θεοφανίων. Η ενότητα αυτή, περιγραφική των θείων έργων, αρχίζει με τη φράση: «Μέγας ει, Κύριε, και θαυμαστά τα έργα σου, και ουδείς λόγος εξαρκέσει προς ύμνον των θαυμασίων σου...».

 Η κ. Σφακάκη στις ομιλίες της αναφέρει, επίσης, ότι «ο Ιωάννης Κορνάρος υπομνηματίζει μία προς μία τις φράσεις της ευχής, τις οποίες αριθμεί από 1 μέχρι 61. Τον κεντρικό κάθετο άξονα της εικόνας συνθέτουν τέσσερις παραστάσεις: Η Αγία Τριάδα, η Βάπτιση του Ιησού, η Θεοτόκος, Ένθρονος, Βρεφοκρατούσα δεξιόθεν και η Κάθοδος του Ιησού εις τον Άδη. Διάσπαρτα, χωρίς διάχωρα, 61 εικονίδια καλύπτουν την επιφάνεια της εικόνας και, μεταξύ αυτών, έχουν ιστορηθεί γεγονότα της Παλαιάς Διαθήκης. Εικονίζονται και τα τέσσερα στοιχεία από τα οποία συνεστήθη το σύμπαν (Γη, Πυρ, Αέρας και Ύδωρ). Επί των ακτίνων των εκπορευομένων από την Αγία Τριάδα, ο Κορνάρος έχει αναγράψει τους μήνες τού έτους και έχει εικονίσει τα ζώδια.

  Η εικόνα αυτή είναι μοναδικό μνημείο της μεταβυζαντινής ζωγραφικής, λόγω του μεγέθους και της πλοκής των παραστάσεων. Ουδείς άλλος προ ή μετά τον Ιωάννη Κορνάρο ιστόρησε την ευχή του Μεγάλου Αγιασμού, η οποία αποδίδεται στον Πατριάρχη Ιεροσολύμων Σωφρόνιο. Ο Πατριάρχης Σωφρόνιος, με έργο υμνολογικό, ρητορικό, θεολογικό και αγιογραφικό, υπήρξε η τελευταία μεγάλη πνευματική μορφή της προϊσλαμικής Βυζαντινής Ανατολής.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου