Η ΜΥΡΙΟΒΙΒΛΟΣ (ή «Βιβλιοθήκη») είναι ένα από εκείνα τα εμβληματικά έργα που ορίζουν το μεταίχμιο ανάμεσα σε δύο εποχές. Χάρη σε αυτό ο συγγραφέας της Μέγας Φώτιος (9ος αιώνας), ο σπουδαιότερος φιλόλογος και λεξικογράφος του Βυζαντίου (και άγιος της εκκλησίας που σήμερα, 6 Φεβρουαρίου, τιμάται η μνήμη του) έδειξε τι σημαίνει αγάπη για τα κλασικά γράμματα και πώς θα μπορούσε να τα εγκολπωθεί ο χριστιανικός κόσμος. Γίνεται έτσι ο εισηγητής του Βυζαντινού ουμανισμού.
Στο έργο του αυτό εν είδει αφήγησης προς τον αδελφό του διηγείται τι διαβάστηκε («ἀνεγνώσθη») στα φιλολολογικά σεμινάρια-συναντήσεις που διοργάνωνε.
Παραθέτει έτσι 280 αρχαίους και βυζαντινούς συγγραφείς και έργα τους, με περιλήψεις, ενίοτε πολύ εκτενείς, καθώς και συνοπτικές αξιολογήσεις, άλλοτε θετικές άλλοτε αρνητικές άλλοτε ουδέτερες, αλλά τέτοιας οξύτητας και περιεκτικότητας που θα τις ζήλευε ένας σύγχρονος κριτικός.
~
📖
«ΑΝΕΓΝΩΣΘΗ Ἡροδότου ἱστοριῶν λόγοι θ͵ κατὰ ἀριθμὸν καὶ ἐπωνυμίαν τῶν ἐννέα Μουσῶν. Ἰωνικῆς δὲ διαλέκτου κανὼν ἂν οὗτος εἴη͵ ὡς ἀττικῆς Θουκυδίδης».
[…]
«ΑΝΕΓΝΩΣΘΗ ἐπισκόπου Κυρήνης͵ Συνέσιος αὐτῷ ὄνομα͵ περὶ προνοίας͵ περὶ βασιλείας καὶ περὶ ἄλλων τινῶν· τὴν δὲ φράσιν ὑψηλὸς καὶ ὄγκον ἔχων͵ ἀποκλίνων δὲ καὶ πρὸς τὸ ποιητικώτερον. Ἀνεγνώσθη δὲ αὐτοῦ καὶ ἐπιστολαὶ διάφοροι͵ χάριτος καὶ ἡδονῆς ἀποστάζουσαι μετὰ τῆς ἐν τοῖς νοήμασιν ἰσχύος καὶ πυκνότητος».
[…..]
«ΑΝΕΓΝΩΣΘΗ Θεοδώρου Ἀντιοχέως οὗ ἡ ἐπιγραφὴ ἑρμηνεία τῆς κτίσεως· Τὴν δὲ φράσιν οὔτε λαμπρὸς οὔτε λίαν σαφής͵ φεύγων δὲ τὸν δυνατὸν αὐτῷ τρόπον τὰς ἀλληγορίας͵ καὶ κατὰ τὴν ἱστορίαν τὴν ἑρμηνείαν ποιούμενος. Ταὐτολογεῖ δὲ τὰ πλεῖστα͵ καὶ ἄχαρίς πως καὶ ἀηδὴς εἶναι δοκεῖ»͵
[…..]
«ΑΝΕΓΝΩΣΘΗ μοι βιβλίον ἱστορικὸν ὡς ἐν συνόψει κοσμικῆς ἱστορίας. Ὁ δὲ συγγραφεὺς Ἡσύχιος ὁ Ἰλλούστριος͵ Μιλήσιος μὲν ἐκ πατρίδος͵ παῖς δὲ Ἡσυχίου καὶ Φιλοσοφίας͵ καθ΄ ὃ καὶ ἡ ἐπιγραφὴ τοῦ βιβλίου μετὰ τοῦ ἱστορίας Ρωμαϊκῆς τε καὶ παντοδαπῆς τυγχάνει».
[…]
~
Και δεν έχουν τελειωμό τα υπέροχα αυτά «ανεγνώσθη», μερικά από τα οποία ανέσκαψαν και ξέθαψαν από τη λήθη σπουδαία έργα της αρχαίας γραμματείας, που αλλιώς θα έμεναν «ένα κενό κάτω απ την προσωπίδα»…
~
📖
«ΑΝΕΓΝΩΣΘΗ Ἡροδότου ἱστοριῶν λόγοι θ͵ κατὰ ἀριθμὸν καὶ ἐπωνυμίαν τῶν ἐννέα Μουσῶν. Ἰωνικῆς δὲ διαλέκτου κανὼν ἂν οὗτος εἴη͵ ὡς ἀττικῆς Θουκυδίδης».
[…]
«ΑΝΕΓΝΩΣΘΗ ἐπισκόπου Κυρήνης͵ Συνέσιος αὐτῷ ὄνομα͵ περὶ προνοίας͵ περὶ βασιλείας καὶ περὶ ἄλλων τινῶν· τὴν δὲ φράσιν ὑψηλὸς καὶ ὄγκον ἔχων͵ ἀποκλίνων δὲ καὶ πρὸς τὸ ποιητικώτερον. Ἀνεγνώσθη δὲ αὐτοῦ καὶ ἐπιστολαὶ διάφοροι͵ χάριτος καὶ ἡδονῆς ἀποστάζουσαι μετὰ τῆς ἐν τοῖς νοήμασιν ἰσχύος καὶ πυκνότητος».
[…..]
«ΑΝΕΓΝΩΣΘΗ Θεοδώρου Ἀντιοχέως οὗ ἡ ἐπιγραφὴ ἑρμηνεία τῆς κτίσεως· Τὴν δὲ φράσιν οὔτε λαμπρὸς οὔτε λίαν σαφής͵ φεύγων δὲ τὸν δυνατὸν αὐτῷ τρόπον τὰς ἀλληγορίας͵ καὶ κατὰ τὴν ἱστορίαν τὴν ἑρμηνείαν ποιούμενος. Ταὐτολογεῖ δὲ τὰ πλεῖστα͵ καὶ ἄχαρίς πως καὶ ἀηδὴς εἶναι δοκεῖ»͵
[…..]
«ΑΝΕΓΝΩΣΘΗ μοι βιβλίον ἱστορικὸν ὡς ἐν συνόψει κοσμικῆς ἱστορίας. Ὁ δὲ συγγραφεὺς Ἡσύχιος ὁ Ἰλλούστριος͵ Μιλήσιος μὲν ἐκ πατρίδος͵ παῖς δὲ Ἡσυχίου καὶ Φιλοσοφίας͵ καθ΄ ὃ καὶ ἡ ἐπιγραφὴ τοῦ βιβλίου μετὰ τοῦ ἱστορίας Ρωμαϊκῆς τε καὶ παντοδαπῆς τυγχάνει».
[…]
~
Και δεν έχουν τελειωμό τα υπέροχα αυτά «ανεγνώσθη», μερικά από τα οποία ανέσκαψαν και ξέθαψαν από τη λήθη σπουδαία έργα της αρχαίας γραμματείας, που αλλιώς θα έμεναν «ένα κενό κάτω απ την προσωπίδα»…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου