Στο Ισραήλ ασχολούνταν κυρίως με γεωργικές εργασίες, με την κτηνοτροφία και όσοι κατοικούσαν στα παράλια, με την αλιεία. Οι ώρες εργασίας δεν ήσαν συγκεκριμένες και καθορισμένες και συχνά οι ανάγκες επέβαλαν συνεχή και σκληρή εργασία, καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας και πολλές φορές και την νύχτα. Χαρακτηριστική είναι στην προκειμένη περίπτωση η απάντηση του Πέτρου στον Ιησού όταν αυτός τους παρακινεί να ρίξουν τα δίχτυα τους για να πιάσουν ψάρια: «Διδάσκαλε, όλη τη νύχτα κοπιάσαμε χωρίς να πιάσουμε τίποτα…» Λουκάς 5:5. Οι ποιμένες λόγω του καύσωνα που επικρατούσε την ημέρα, περιόδευαν τα ποίμνιά τους στους τόπους βοσκής τις βραδινές ώρες όταν πια είχε δροσίσει...
Το 24ωρο το διαιρούσαν σε δύο 12ωρα, το νυκτερινό και το ημερήσιο: «Αποκρίθηκε ο Ιησούς, δεν είναι δώδεκα οι ώρες της ημέρας; …» Ιωάννης 11:9. Κάθε ένα από τα δύο 12ωρα, τα χώριζαν σε 4 τρίωρα. Τα νυκτερινά τρίωρα στη ρωμαϊκή στρατιωτική ορολογία ονομάζονταν «φυλακές της νύχτας», γιατί κατά τη διάρκεια αυτών των «φυλακών», εκτελούσαν οι Ρωμαίοι στρατιώτες την υπηρεσία της φρουράς. Η διαίρεση αυτή επεκτάθηκε και στη καθημερινή ζωή των απλών πολιτών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα της ορολογίας αυτής, είναι η ευαγγελική διήγηση του θαύματος του Ιησού που περπατάει πάνω στη φουρτουνιασμένη θάλασσα: «Κατά τη τέταρτη φυλακή της νύχτας, έρχεται προς αυτούς περπατώντας πάνω στη θάλασσα …» Μάρκος 6:48. Για καλύτερη κατανόηση της διαίρεσης των ωρών της νύχτας και την σημερινή αντιστοιχία τους δημοσιεύουμε τον παρακάτω πίνακα, που περιλαμβάνει την ρωμαϊκή στρατιωτική ονομασία, την καθημερινή λαϊκή ονομασία και την σημερινή αντιστοιχία:
Ρωμ. στρ. ονομασία | Καθημ. λαϊκή ονομασία | Σημερ. Ώρες |
1η φυλακή της νύκτας | Οψέ ή οψία | 6 – 9 μ.μ. |
2η φυλακή της νύκτας | Μεσονύκτιο | 9 – 12 μ.μ. |
3η φυλακή της νύκτας | Αλεκτροφωνία ή επιφώσκουσα | 12 – 3 π.μ. |
4η φυλακή της νύκτας | πρωΐα | 3 – 6 π.μ. |
Αντιπροσωπευτικό δείγμα από τα Ευαγγέλια που κάνει μνεία σε όλα τα τρίωρα του νυκτερινού 12ωρου, βάσει της καθημερινής λαϊκής ονομασίας είναι αυτό από το Ευαγγέλιο του Μάρκου, και είναι το σημείο εκείνο, στο οποίο ο Χριστός αναφέρεται στην δεύτερη ένδοξο επάνοδό του και στην ανάγκη εγρήγορσης από τον πιστό, αφού μπορεί να συμβεί οποιαδήποτε στιγμή και ώρα: «Αγρυπνείτε. Διότι δεν γνωρίζετε πότε ο κύριος του σπιτιού έρχεται, οψέ ή μεσονυκτίου, ή αλεκτοροφωνίας ή πρωί, μήπως έλθει ξαφνικά και σας βρει να κοιμάστε» Μάρκος 13:35 - 36.
Τώρα όσον αφορά τα τρίωρα του ημερήσιου 12ωρου αυτά εσημαίνοντο ως εξής:
Πρώτη ώρα | 6 – 9 π.μ. |
Δεύτερη ώρα | 9 – 12 π.μ. |
Έκτη ώρα | 12 – 3 μ.μ. |
Ενάτη ώρα | 3 – 6 μ.μ. |
Μνεία σε δύο τρίωρα του ημερήσιου 12ωρου κάνει ο ευαγγελιστής Ματθαίος στη διήγηση της σταύρωσης του Ιησού, όταν το σκοτάδι αρχίζει – αν και ήταν μέρα – να καλύπτει τη γη: «Από την έκτη ώρα έγινε σκοτάδι σε όλη τη γη μέχρι της ενάτης ώρας» Ματθαίος 27:45.
Οι κάτοικοι της Παλαιστίνης ζούσαν σε σπίτια απλά τα οποία ήταν κατασκευασμένα είτε από πλίνθους «άψητους», δηλαδή από λάσπη, τους οποίους απλώς είχαν αφήσει στον ήλιο να ξεραθούν, είτε από ξύλινες πήχες τις οποίες μάλιστα πολλές φορές δεν είχαν στερεώσει και καλά. Τα σπίτια των λαϊκών τάξεων ήταν μονώροφα και χαμηλά, γι’ αυτό και οι κλέφτες εύκολα μπορούσαν να τα διαρρήξουν. Αποτελούνταν συνήθως από ένα μεγάλο χώρο με παράθυρα μικρά, υπήρχαν όμως και κάποια σπίτια που είχαν περισσότερα δωμάτια, τα οποία όμως σε κάθε περίπτωση ήταν μικρά. Η σκεπή στηρίζονταν πάνω σε σταυρωτά ξύλινα δοκάρια. Πάνω τους έβαζαν κλαδιά και καλαμιές, που τα σκέπαζαν με παχύ στρώμα λάσπης. Γι’ αυτό το λόγο οι φίλοι του παραλυτικού μπόρεσαν εύκολα να αφαιρέσουν μέρος της στέγης και να κατεβάσουν με σκοινιά το κρεβάτι του πάνω