Ενα ζεύγος διακεκριμένων Ελλήνων των ΗΠΑ επαναπατρίζει μια εξαιρετική συλλογή για το 1821

Ο πόλεμος της Τριπολιτσάς από τον Π. Ζωγράφο.

  Μπορεί να μας καθορίσει το όνομα του δρόμου του πατρικού μας σπιτιού; Είναι ένα από τα πρώτα πράγματα που μαθαίνει ένα παιδί και η πληροφορία γίνεται μέρος της ταυτότητάς του. Γεννημένος και μεγαλωμένος στην οδό 25ης Μαρτίου στην Τρίπολη, περίπου 60 χρόνια πριν, ο Γιώργος Γαϊτανάρης, διαπρεπής επιστήμονας στην Αμερική στον τομέα της υγείας, σμιλεύτηκε από ένα είδος πρώιμου πατριωτισμού. Οχι μόνον διότι η πόλη της καταγωγής του είχε παίξει σπουδαίο ρόλο στα γεγονότα του ξεσηκωμού ή επειδή είχε συνηθίσει να τον ντύνουν με παραδοσιακή στολή στα παιδικά του χρόνια. Οι πρόγονοί του, με παλιές ρίζες από την Αρκαδία, είχαν αγάπη για την Ιστορία και την παράδοση, συνδυασμένες πάντα με τη δίψα για μόρφωση.

  Και παρότι εκείνος σπούδασε Ιατρική και ύστερα συνέχισε την πορεία του στη Γενετική και στην έρευνα, κοντολογίς το μέλλον της επιστήμης, το παρελθόν και ιδιαίτερα το λαμπρό κεφάλαιο του 1821 πάντα τον ενέπνεε. Η σύζυγός του, Ιώ Ντόλκα, επίσης με καταγωγή από την Τρίπολη, μοιραζόταν το ίδιο ενδιαφέρον. Οι δικοί τους γνωρίζονταν από παλιά και η συνάντησή τους στην Αμερική σήμανε την αρχή ενός ευτυχισμένου γάμου.

Η «Ηττα» διά χειρός Vernet.

 Ζώντας στο Σιάτλ, το ζεύγος καταξιώθηκε με σκληρή δουλειά σε ένα πολύ ανταγωνιστικό πεδίο. Το 2019 απονεμήθηκε στον Γιώργο Γαϊτανάρη το Prix Galien Canada, το πιο σημαντικό βραβείο στον τομέα της Φαρμακολογίας. Η Ιώ Ντόλκα δραστηριοποιείται στον χώρο υποστήριξης και καθοδήγησης ασθενών με σπάνιες παθήσεις και διαγνωστικές δυσκολίες. Είναι ιδρυτικό και ενεργό στέλεχος μη κερδοσκοπικών φορέων καθώς και ιδρύτρια μιας πρωτοποριακής προσπάθειας στον συγκεκριμένο χώρο, η οποία έχει οδηγήσει στη βελτίωση της ζωής πασχόντων από αυτά τα νοσήματα. Ταυτόχρονα, επειδή και οι δυο είχαν πάθος με την τέχνη, έκαναν μια συλλογή έργων contemporary art, με καλλιτέχνες από την Ευρώπη, την Αμερική και την Ασία.

Παράλληλα, όμως, εδώ 20 χρόνια ξεκίνησαν να αγοράζουν και έργα που είχαν να κάνουν με την Ελληνική Επανάσταση. Υπομονετικά και στοχευμένα συγκέντρωσαν ένα πολύ αξιόλογο corpus, που σπάνια βρίσκεται σε χέρια ιδιωτών. Και τώρα που η Ελλάδα εορτάζει τα 200 χρόνια από την επέτειο, ανταποκρίθηκαν στην πρόταση που τους έγινε από τον Δήμο Τρίπολης να φέρουν τα έργα αυτά από τις ΗΠΑ και να τα παρουσιάσουν στην ιδιαίτερη πατρίδα τους.

Στις 26 Ιουνίου, λοιπόν, θα εγκαινιαστεί η έκθεση «Απεικονίσεις και Αναπαραστάσεις του Ελληνόφωνου Κόσμου από τον 18ο στον 21ο αιώνα» στο Αποστολοπούλειο Πνευματικό Κέντρο Δήμου Τρίπολης, με 67 εκθέματα, σε μια συνεργασία του δήμου με το Ιδρυμα Μιχάλη Κακογιάννη. Από τα καυχήματα της συλλογής, η σειρά 24 έργων του Παναγιώτη Ζωγράφου, χαλκογραφίες των J. Stuart και N. Revett. Θα πλαισιωθούν από έργα του Reinagle από τη Ναυμαχία του Ναβαρίνου, αλλά και των Delacroix, Krauss, Lipparini, Vernet, Langlois, De Neuville, Roberts, σειρά πλοίων από τον Κογεβίνα, ενώ δεν λείπουν και οι λαϊκότροπες αναβιώσεις, όπως από τον Μποστ. Ενα από τα κορυφαία της έκθεσης είναι και μια περικεφαλαία του γλύπτη Θεόδωρου Παπαδημητρίου.

Η περικεφαλαία του γλύπτη Θ. Παπαδημητρίου.

«Ποτέ δεν θεωρήσαμε τους εαυτούς μας ιδιοκτήτες των έργων αυτών, απλώς προσωρινούς φύλακες», λένε στη στήλη ο Γιώργος Γαϊτανάρης και η Ιώ Ντόλκα, οι οποίοι βρίσκονται στην Ελλάδα για τα εγκαίνια.

 «Η επιθυμία μας είναι να αφήσουμε αυτή τη συλλογή στην Τρίπολη. Οι άνθρωποι του δήμου έχουν σταθεί στο πλευρό μας και ανταποκρίθηκαν με ζέση. Θα θέλαμε με τη χειρονομία αυτή να εκφράσουμε την αγάπη μας για τον τόπο καταγωγής των γονιών μας αλλά και την πατρίδα μας, που δεν ξεχνάμε στιγμή στο εξωτερικό».

 Πράγματι και οι δυο, ο καθένας από το δικό του μετερίζι, έχουν κάνει πολλά για τον ελληνισμό του Σιάτλ και όχι μόνον: από πρακτικές σε μεγάλες εταιρείες της πόλης για νεαρούς συμπατριώτες μας μέχρι ενεργό δράση για τις υποθέσεις της ομογένειας. Η έκθεση θα διαρκέσει έως τις αρχές Οκτωβρίου.

Μ. Πουρναρά, Καθημερινή/αντιγραφή