Γιατί κινεῖται ὁ διάβολος ἐναντίον τοῦ ἀνθρώπου;

  Τόσο ἡ ἁγία Γραφή ὃσο καί οἱ ἃγιοι Πατέρες τονίζουν μέ ἰδιαίτερη ἒμφαση τό ρόλο τοῦ Πονηροῦ στήν ἐπεισαγωγή τῆς ἡδονῆς καί τῆς ὀδύνης στήν ἀνθρώπινη φύση. Εἶναι γνωστά ὂσα ἀναφέρονται στήν Π. Διαθήκη σχετικά μέ τήν ὑποβολή τοῦ Πονηροῦ στούς πρωτοπλάστους νά παραβοῦν τήν ἐντολή τοῦ Θεοῦ συκοφαντώντας τήν παιδαγωγική άγάπη του. 

  Αὐτό τό γεγονός, γιά τό ὁποῖο μᾶς μιλάει ἡ Ἁγία Γραφή, τό ἀναλύουν μέ πολλή συστηματικότητα οἱ ἃγιοι Πατέρες.

  Ὁ ἃγιος Μάξιμος λέει γιά τό ζήτημα αὐτό, ὃτι ὁ διάβολος φθονεῖ τό Θεό φθονεῖ ὃμως καί τόν ἀνθρωπο. Μέ δολιότητα ἐντούτοις παρουσίασε στόν Ἀδάμ ὡς δῆθεν φθονερό τόν Θεό μέ σκοπό νά τόν παραπείση νά μήν ὑπακούση στή θεία ἐντολή, γιατί ἂν ὑπάκουε θά γινόταν ἐναργής καί ὁλοφάνερη ἡ δύναμη τοῦ Θεοῦ πού θά τόν θέωνε. Αὐτό θά ἦταν καί ἡ δόξα τοῦ Θεοῦ. Ἀπό τήν ἂλλη μεριά φθονώντας τόν ἂνθρωπο γιά τή δόξα τῆς θεώσεως πού τόν περίμενε μέ τήν ὑπακοή του στό θεῖο θέλημα, θέλησε νά τόν στερήση ἀπό αὐτή τήν εὐλογία καί χαρά.

 Ἐπί πλέον δέ ἀφοῦ ὁ διάβολος ἒχασε ἐξαιτίας τῆς ὑπερηφάνειάς του τή θεία δόξα, πού εἶχε πρίν ἀπό τήν πτώση του, δέν ἀνεχόταν νά ἀποκτήση παρόμοια δόξα ὁ ἂνθρωπος. Ἐπεδίωξε γι΄αὐτό μέ κάθε τρόπο νά προκαλέση τήν ἐξορία τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τόν Παράδεισο καί ἐπί πλέον τόν ὁλοκληρωτικό του ἀφανισμό. Καί σ'αὐτό προχωρεῖ δόλια φροντίζοντας νά ἐπιτύχη τήν ἀπομόνωση τοῦ ἀνθρώπου τόσο ἀπό τό Θεό ὃσο καί ἀπό τόν συνανθρωπό του.

 Ἡ ἡδονή χρησιμοποιείται ἀπό τό διάβολο ὡς δέλεαρ(δόλωμα). Τό δέλεαρ τῆς ἡδονῆς, πού προσφέρει ὁ διάβολος στόν ἀνθρωπο, ἐρεθίζει τή φιλαυτία του, ἡ ὁποία κάνει τόν ἲδιο κέντρο τοῦ ἑαυτοῦ του. Αὐτό ἒχει σάν συνέπεια τήν ἀπομάκρυνσή του ἀπό το Θεό. Ἒπειτα κεντρίζει καί ὑποδαυλίζει τόν ὑποκειμενισμό τοῦ ἀνθρώπου. Ὁ ὑποκειμενισμός ἀπολυτοποιημένος καθιστᾶ τόν ἂνθρωπο ἀδιάλλακτο ἒναντι τῶν ἂλλων. Αὐτό ἐξασφαλίζει τόν ἀπομονωτισμό του. Ἡ συντριβή καί ὁ ἀφανισμός τοῦ ἀνθρώπου εἶναι, ὓστερ΄ ἀπ' αὐτό, τό πιό εὒκολο ἐγχείρημα γι'αὐτόν, γιατί τόν δελεάζει καί τόν παρασέρνει μέ τόν ἲδιο ὑποκειμενισμό του ἐπαυξημένο.

Ἱερομ. Ευσεβίου Βίττη, από το βιβλίο Ηδονή Οδύνη