στὸ χέρσο τὸ χωράφι.
Περαστικός ἐστράφη
κ’ ἐρώτησε : Γιατί ;
—Θὰ σπείρωμε λουλούδια,
καί, πρὶν ἐκεῖν’ ἀνοίξουν,
οἱ βάτοι θὰ τὰ πνίξουν
κ’ οἱ κλῶν’ οἱ ἀγκαθωτοί.
Κ’ ἐπέρασ’ ὁ διαβάτης
κουνῶντας τὸ κεφάλι
καὶ λέει μονάχος πάλι
ἐνῷ κρυφογελᾷ :
Μέσ’ στὴν καρδιά μου οἱ πόνοι
χειρότεροι ἀπ' τοὺς βάτους
κι’ ὅμως ἀνάμεσά τους
ἡ ἐλπίδα ανθοβολᾷ.
Ιωάννης Πολέμης, Τ’ Αγκάθια, Το Παληό Βιολί, 1909
•
Ο Ιωάννης Πολέμης (1862-1924) ήταν μία από τις σημαντικότερες ποιητικές προσωπικότητες της γενιάς του 1880. Ήταν στενός φίλος από νεαρή ηλικία με τον Κωστή Παλαμά, τον Γεώργιο Δροσίνη, τον Γεώργιο Σουρή, με άλλους λογοτέχνες αλλά και με τους σπουδαιότερους ζωγράφους και γλύπτες της εποχής, βραβευμένος και ιδιαίτερα δημοφιλής στην εποχή του, με τις ποιητικές συλλογές του να κάνουν πολλές εκδόσεις. Μπορεί σήμερα η ποίησή του να φαίνεται κάπως απλοϊκή όμως δεν της λείπουν οι γλυκές, συγκινητικές στιγμές και τα όμορφα μηνύματα. Μπορεί οι μεταγενέστεροι "κριτικοί" να τον "έθαψαν", όμως και τι σημαίνει αυτό; Η ψυχή του κάθε αναγνώστη είναι διαφορετική και μπορεί να συγκινείται με διαφορετικού είδους ποίηση. Και το σίγουρο είναι ότι, όπως δείχνουν και οι πωλήσεις των βιβλίων του, ο Πολέμης άγγιξε τις ψυχές πολλών χιλιάδων ανθρώπων της εποχής του και έβαλε την ποίηση και τη γλώσσα μέσα σε χιλιάδες σπιτικά. Και γι'αυτό το καθόλου αμελητέο κατόρθωμα αξίζει να τον θυμόμαστε μέχρι σήμερα.
Στη φωτογραφία, μια προσωπογραφία του ποιητή, έργο του σπουδαίου ζωγράφου της εποχής Γεωργίου Ροϊλού (~1919).
« Μπορεί οι μεταγενέστεροι "κριτικοί" να τον "έθαψαν", όμως και τι σημαίνει αυτό;»
ΑπάντησηΔιαγραφήἈπό τήν ποιητική συλλογή τοῦ μεγάλου αὐτοῦ ποιητή, «Χειμωνανθοί» (1888) ἀλιεύω καί παραθέτω τήν κατωτέρω ποιητική δημιουργία του, ὅπου ἀναφερόμενος στούς κριτικούς καί τήν κριτική τους δίνει τή δική του ἀφοπλιστική ἀπάντηση.
Ἡ κριτική
Ἡ Κριτική μοῦ φαίνεται θὰ μὲ μαλώσῃ πάλι
καὶ θὰ φορέσῃ τὰ γιαλιὰ μὲ σουφρωμένα φρύδια
καὶ τέτοια λόγια θὰ μοῦ 'πῇ:
−Δὲν ἔχει τάχα ἡ λύρα σου ἄλλαις φωναὶς νὰ βγάλῃ,
ἀλλὰ μᾶς ψέλνει πάντοτε τὰ ἴδια καὶ τὰ ἴδια
γιὰ τὴν ἀγάπη σου; 'ντροπή!
Καὶ βέβαια 'ςτὸ διάβολο καὶ πάλι θὰ μὲ στείλῃ
καὶ θὰ μὲ 'πῇ μονότονο 'ςτὸ θέμα καὶ 'ςτοὺς στίχους
ἀλλὰ κ' ἐγὼ θὲ νὰ τῆς πῶ:
−Μήπως ἀλλάζουν μυρωδιὰ τὰ ῥόδα τοῦ Ἀπρίλη,
καὶ τ' ἀηδονάκια τὰ δειλὰ μήπως ἀλλάζουν ἤχους,
μήπως ἀλλάζουνε σκοπό;
Αἴ! Κριτικὴ παράξενη, ὅπως σ' ἀρέσει κρῖνε,
μὰ ὅπου καθένας μας πονεῖ ἐκεῖ κι' ὁ νοῦς του εἶνε.
Ἰωάννης Πολέμης
Εὐχαριστοῦμε τόν «Προσκυνητή» γιά τήν ἀνάρτηση.
Καλή κι εὐλογημένη Χρονιά
Θεόδωρος Σ.