Δευτέρα 23 Ιανουαρίου 2023

"Τί ἀνταποδώσωμεν τῷ Κυρίῳ περί πάντων ὧν ἀνταπέδωκεν ἡμῖν;"

                       
 Αποτελεί συνηθέστατο φαινόμενο στην υμνολογία της Εκκλησίας μας να ερμηνεύονται μέσα από τους ύμνους αγιογραφικά χωρία. Μόνο που μη περιμένει κανείς να ξεκινάει ένα τροπάριο λέγοντας "Και τώρα θα ερμηνευθεί το τάδε χωρίο της Αγ. Γραφής". Τέτοιες ερμηνείες γίνονται έμμεσα, οπότε πρέπει εσύ να έχεις τεντωμένες τις κεραίες σου για να αντιλαμβάνεσαι τη διαδικασία.

Την Κυριακή(22-1), ένα τροπάριο του Όρθρου ξεκινούσε με μια φράση από τους Ψαλμούς (συγκεκριμένα, από το χωρίο Ψαλμ. 115:3): 
"Τί ἀνταποδώσωμεν τῷ Κυρίῳ περὶ πάντων ὧν ἀνταπέδωκεν ἡμῖν;" 
(στο πρωτότυπο είναι στον ενικό: "τί ἀνταποδώσω τῷ Κυρίῳ περὶ πάντων ὧν ἀνταπέδωκέ μοι;", δηλ. "τι να ανταποδώσω στον Κύριο για όλες τις προς εμένα ευεργεσίες Του;"). 

Και στη συνέχεια του τροπαρίου απαριθμούνται οι ευεργεσίες αυτές (στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, χωρίς ρήμα, κάτι που δίνει ιδιαίτερη ζωντάνια στο ψαλλόμενο κείμενο): 
"δι’ ἡμᾶς Θεὸς ἐν ἀνθρώποις ("για εμάς, Θεός ανάμεσα στους ανθρώπους")· 
διὰ τὴν καταφθαρεῖσαν φύσιν, ὁ Λόγος σὰρξ ἐγένετο καὶ ἐσκήνωσεν ἐν ἡμῖν ("εξαιτίας της γεμάτης φθοράς φύσης [μας], ο Λόγος έγινε σάρκα και εγκαταστάθηκε ανάμεσά μας")·
 πρὸς τοὺς ἀχαρίστους ὁ εὐεργέτης ("για τους αχάριστους, ο ευεργέτης")·
 πρὸς τοὺς αἰχμαλώτους ὁ ἐλευθερωτής ("για τους αιχμαλώτους, ο ελευθερωτής")· πρὸς τοὺς ἐν σκότει καθημένους, ὁ Ἥλιος τῆς δικαιοσύνης ("γι' αυτούς που κάθονται στο σκοτάδι, ο Ήλιος της δικαιοσύνης")·
 ἐπὶ τὸν Σταυρὸν ὁ ἀπαθής ("πάνω στον Σταυρό, εκείνος που είναι χωρίς πάθη")·
 ἐπὶ τὸν ᾅδην τὸ φῶς ("[{κατα-}πάνω] στον άδη, το φως")· 
ἐπὶ τὸν θάνατον ἡ ζωή ("{κατα-}[πάνω] στον θάνατο, η ζωή")· 
ἡ ἀνάστασις διὰ τοὺς πεσόντας" ("η ανάσταση για όσους έπεσαν").

 Όσο για την απάντηση στο ερώτημα του Ψαλμού και του τροπαρίου, αυτή δεν μπορεί να είναι άλλη από την αποδοχή των ευεργεσιών αυτών! (τόσο απλό, τόσο δύσκολο...). Μάλιστα, ο ίδιος Ψαλμός συνεχίζει αμέσως μετά: "ποτήριον σωτηρίου λήψομαι καὶ τὸ ὄνομα Κυρίου ἐπικαλέσομαι" (δηλ. "θα λάβω το ποτήριο της σωτηρίας επικαλούμενος το όνομα του Κυρίου") (Ψαλμ. 115:4). Φυσικά, δεν είναι τυχαίο που ο Ψαλμός αυτός έχει ενταχθεί στην Ακολουθία της Θείας Μεταλήψεως...


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου