ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΚΑΝΑΡΗ..!

Από το Αναγνωστικό της ΣΤ’ τάξεως του Δημοτικού σχολείου.

Εν Αθήναις 1964

  Το 1859 ταξίδεψε στην Ελλάδα η Σουηδή περιηγήτρια Φρειδερίκη Μπρέμερ, η οποία όσο λίγοι ξένοι είδε με οξυδέρκεια τα ελληνικά πράγματα. Όταν έφτασε στην Αθήνα, το πρώτο που θεώρησε χρέος της να κάμη ήταν να επισκεφθή τον ενδοξότερο από τους ζώντες αγωνιστές, τον Κωνσταντίνο Κανάρη. Τον βρήκε στη φτωχική του κατοικία, στη συνοικία Κυψέλη.

  Η ζωηρή εντύπωση από τον πυρπολητή, που δόξασε την Ελλάδα, όσο ίσως την εδόξασε μόνο το Μεσολόγγι, δεν εσκίασε την επίσης ζωηρή εντύπωσή της από τη γυναίκα του Κανάρη. Και ιδού τι μας λέγει γι’ αυτήν:
«Η κυρία Κανάρη στεκόταν σιωπηλή και άκουε τη διήγηση του συζύγου της με συμπάθεια και ενδιαφέρον. Προχώρησα προς αυτή και την ρώτησα με τον διερμηνέα μου, ποια ήταν τα συναισθήματά της, όταν ο Κανάρης έφυγε από το νησί για να επιχειρήση κάποιον από τους επικίνδυνους άθλους του. Μου απάντησε ότι θα ήθελε να μην έμενε μόνη, αλλά να ήταν μαζί του στο πυρπολικό.

 «Μόνο η σκέψη της πατρίδας με συγκρατούσε», πρόσθεσε.

Και εξακολουθεί: «Εκείνη τη νύχτα που ο Κανάρης τίναξε στον αέρα τη ναυαρχίδα του Καπετάν, Πασά, γέννησε με μεγάλους πόνους το πρώτο της παιδί. Και όταν άκουσε ότι ο λαός επευφημούσε και με αναμμένες λαμπάδες συνόδευε τον πυρπολητή στην εκκλησία των Ψαρών, με δυσκολία οι γυναίκες που παράστεκαν στον τοκετό της, κατόρθωσαν να την εμποδίσουν να τρέξη και εκείνη κοντά του».

Και συμπληρώνει η Δέσποινα: «Όταν έπειτα ήρθε ο Κωνσταντής στο σπίτι και κατάλαβα από τα καψίματα στο δέρμα και τα φρύδια τον κίνδυνο που διέφυγε, τότε δεν μπόρεσα να κρατηθώ. Μου έτρεχαν ποτάμι τα δάκρυα και τόση ήταν η συγκίνησή μου, ώστε μόλις και μετά βίας μπόρεσα να αισθανθώ και εγώ τη χαρά του αντρός μου, που έπαιρνε στα χέρια του το πρώτο παιδί μας».
«Με βαθιά συναίσθηση του τι έλεγε και με περιπαθή απλότητα μου διηγήθηκε όλα αυτά η γηραιά κυρία», λέγει η περιηγήτρια. Και καταλήγει συγκινημένη η Μπρέμερ:
«Δεν μπορώ να περιγράψω την ευχαρίστησή μου από την επίσκεψη αυτή στο γηραιό και ηρωικό ελληνικό ζεύγος, το οποίο τώρα, στο ειρηνικό του γήρας, έφερε στη μνήμη μου το αρχαίο εκείνο πρότυπο όλων των αρμονικών συζύγων, το ζεύγος των συζύγων της Φρυγίας, που ζήτησαν από τους θεούς, όταν κάποτε τους επισκέφθηκαν στο σπίτι τους, μια χάρη και μόνο: «να πεθάνουν την ίδια μέρα!».

Ωραία και γενναία γυναίκα και με χαρίσματα πολλά και με ένα παιδί πάντοτε στην αγκαλιά εμφανίζουν οι περιηγητές τη Δέσποινα Κανάρη. Και όταν το 1881 έκλεισε τα μάτια, μία εφημερίδα της εποχής περιγράφει τη διάσωσή της κατά την καταστροφή των Ψαρών και σημειώνει:
«Εν μέσω της συγχύσεως του πυρός και του σιδήρου, καίτοι ήτο έγκυος, λαβούσα τα δύο τέκνα αυτής, ερρίφθη εις την θάλασσαν – διότι ήτο αρίστη κολυμβήτρια – και έσωσε ταύτα, σωθείσα και αυτή εν τη λέμβω του πενθερού της».

Υ.Γ Όταν μάθαιναν ιστορία σχεδόν 60 χρόνια πριν, κάθε σύγκριση με το παρόν της <<προόδου και της εξέλιξης>> μόνο θλίψη και θυμηδία μπορεί να προκαλέσει.

πηγή