Πέμπτη 7 Δεκεμβρίου 2023

Θεολογία Γιανναρέλλη- Η λαϊκή ζωγράφος της Λέσβου

Η Θεολογία Γιανναρέλλη γεννήθηκε το 1915 στο Αϊβαλί. Από εκεί έφυγε κατά τον διωγμό του 1922. Αρχικά, εγκαταστάθηκε στον Μανταμάδο της Λέσβου όπου ο πατέρας της δούλευε ως μηχανικός σε ελαιοτριβεία. Έπειτα από δέκα χρόνια η οικογένειά της μετακινήθηκε στη Θέρμη και από εκεί στη Μυτιλήνη.


  Εγώ, αν και ήμουν μικρή, όταν ζούσε, θυμάμαι αρκετά από εκείνη και τις διηγήσεις της, όπως για το πώς ξεκίνησε τη ζωγραφική. 
 Συγκεκριμένα, εξιστορούσε ότι, όταν ήταν μικρή στο Αϊβαλί, καθώς πήγαινε στο σχολείο, περνούσε μπροστά από το εργαστήρι ενός ζωγράφου και καθόταν και τον παρακολουθούσε. Τότε ήταν που ζήτησε από τον πατέρα της πρώτη φορά μολύβια και μπογιές. 
 Η ζωγραφική ήταν η ζωή της. Ζωγράφιζε τα πρώτα χρόνια με πινέλα που τα έφτιαχνε η ίδια από τρίχες κατσίκας, όπως και τα χρώματα στα πάντα ( ξύλο, όστρακα ) και τους φημισμένους πίνακες σε κάμποτο ∙ ένα είδος υφάσματος το οποίο το έβαζε σε τελάρο πρώτα και μετά το περνούσε δύο- πολλές φορές και τρεις- φορές με κόλλα για να σταθεροποιηθεί και έπειτα το άφηνε να στεγνώσει.

  Όταν το ύφασμα ήταν έτοιμο, ξεκινούσε να μεγαλουργεί ∙ όλες οι μνήμες από το Αϊβαλί, ό, τι έζησε ως παιδί αλλά και ως ενήλικη από την αγροτική ζωή, τους γάμους, τις γιορτές όλα ζωντάνευαν με το πινέλο. Ποτέ δεν αντέγραφε, ποτέ δε μιμήθηκε κάποιον ∙ ήταν αυτοδίδακτη. Το κάθε έργο της ήταν μοναδικό.
Πέρασε αρκετά δύσκολη ζωή, αλλά πάντα αγωνιζόταν να αντιμετωπίσει τα κάθε λογής προβλήματα. Με τη ζωγραφική μεγάλωσε πέντε παιδιά, τρία αγόρια και δύο κορίτσια. Τους πίνακες τούς πουλούσε για αυγά, λάδι, για να ζήσει αυτά τα παιδιά. Πολλοί όμως την εκμεταλλεύτηκαν μ’ αυτό τον τρόπο.

Καθώς περνούσαν τα χρόνια, οι πίνακες της Θεολογίας έπαιρναν αξία, μόνο που η αξία τους δεν έφτασε ποτέ στα χέρια της. Έγιναν πολλές εκθέσεις, της απέδωσαν και τον τίτλο «διάδοχος του Θεόφιλου». Εκείνη δεν τον δεχόταν. Συγκεκριμένα έλεγε : «Τι σχέση έχω εγώ μ’ αυτόν; Αυτός φτιάχνει καραγκιοζέλια». 
Πολλοί διάσημοι την επισκέπτονταν στα Αλυφαντά, όπου έμενε τα τελευταία χρόνια της ζωής της, για να πάρουν πίνακα της Θεολογίας για ένα κομμάτι ψωμί. Έλληνες και ξένοι – μερικοί απ’ αυτούς είναι ο ηθοποιός Αντωνόπουλος, η τραγουδίστρια Γλυκερία, ο πολιτικός Παπανδρέου και άλλοι πολλοί που λόγω ηλικίας δε θυμάμαι- αγόραζαν έργα της. Πολλά από αυτά βρίσκονται στο εξωτερικό, στη Σουηδία, στην Αυστραλία, στην Αμερική.


   Όπως όμως συμβαίνει συχνά στην Ελλάδα, αναγνωρίζεται η αξία κάποιου μετά τον θάνατό του. Μετά τον θάνατο της Θεολογίας διοργανώθηκαν εκθέσεις τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Από την Κίνα ήρθαν διάφορα κανάλια και έκαναν μακροσκελή αφιερώματα προς τιμή της. Το πανεπιστήμιο της Κρήτης οργάνωσε, τόσο στην Κρήτη όσο και στη Λέσβο, εκθέσεις των έργων της. Οι πίνακες της Θεολογίας απέκτησαν μεγάλη αξία. Όσοι πίνακες της ανήκαν σε Μυτιληνιούς έγιναν ξαφνικά περιζήτητοι, καθώς πολλοί ήθελαν να τους αγοράσουν. Κάποιοι τους πούλησαν. Γνωστός, μάλιστα, Μυτιληνιός, που αγόραζε πίνακες από τη Θεολογία για πέντε αυγά, τους πούλησε και με τα χρήματα που συγκέντρωσε έχτισε ξενοδοχείο. Εκδόθηκαν, επίσης, βιβλία αφιερωμένα στη Θεολογία Γιανναρέλλη, αλλά εκείνη δεν ζούσε πια. Πέθανε το 1981 στο Βοστάνειο Νοσοκομείο της Μυτιλήνης από κολπική μαρμαρυγή, πλαισιωμένη από την κόρη της και την εγγονή της ∙ τους ανθρώπους που αγαπούσε και την αγαπούσαν. 







Οι φωτογραφίες των πινάκων της προέρχονται από το βιβλίο της κας Ειρήνης Σιδέρη- Κουτσκουδή « Θεολογία Γιανναρέλλη – Η λαϊκή ζωγράφος της Λέσβου». Η Θεολογία Γιανναρέλλη ήταν η προγιαγιά μου.

https://schoolpress.sch.gr/esperfvnh/archives/163

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου