Μιά πόρνη ἢ ἕνας ἄσωτος μπορεῖ νά μετανοήσουν· ἀλλά ἕνας που ἔχει μέσα του τήν ἰδέα πως εἶ­ναι ἐντάξει, αὐτός δύσκολα μετα­νοεῖ.

Κυριακὴ τοῦ Ἀσώτου (Λουκ. 15,11-32)

 (†) ἐπίσκοπος π. Αὐγουστῖνος Ν. Καντιώτης

ΣΑΝ ΤΟ ΝΕΩΤΕΡΟ, Ἢ ΣΑΝ ΤΟΝ ΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟ;

 [...]Ὑπάρχουν, ἀδελφοί μου, δυὸ εἰ­­δῶν ἁμαρτή­ματα. Τὸ ἕνα εἶναι ὁρατά, τὰ βλέπεις, εἶνε σωματικά· μέθη π.χ., κραιπάλη, κλοπή, μοιχεία, πορνεία κ.λπ.. Τὰ ἄλλα, τὰ ἀόρατα, τὰ βλέπει μόνο ὁ Θεός, εἶνε πνευμα­τικά· κακία π.χ., μοχθηρία, ὑπερηφάνεια, ζήλεια, φθόνος κ.λπ.. Νὰ ξέρουμε πάντως, ὅτι τ᾽ ἁ­μαρτή­ματα τοῦ πνεύματος εἶνε βαρύτερα ἀπὸ τ᾽ ἁ­μαρτήματα τῆς σαρκός. Νὰ τὸ ἐξηγήσω αὐτό.

Ἕνας ἄντρας ἢ μία γυναίκα, ποὺ τοὺς παρέ­συρε ἡ σάρκα καὶ ἔπεσαν, ὑπάρχει ἐλπίδα νὰ μετανοήσουν. Δὲν ἔχουμε πόρνες ποὺ ἁγίασαν; – καὶ μὴ σκανδαλιστῇ κάποιος ποὺ μιλάω ἔτσι· γιὰ πορ­νεία μιλάει σήμερα καὶ ὁ ἀπόστο­λος (βλ. Α΄ Κορ. 6,15-18) καὶ τὸ εὐαγγέλιο (βλ. Λουκ. 15,30), δὲν θὰ γίνω λοι­πὸν ἐγὼ εὐγενέστερος. Κοιτάξτε ποῦ καταν­τήσαμε· τὸ κακὸ γίνεται, ἀλλὰ μὴν τὸ λέμε μὲ τ᾽ ὄνομά του! γι᾽ αὐτὸ στὴν ἐποχή μας καὶ ἡ πόρνη λέγεται φιλενάδα. Ὦ κόσμε, ντουνιᾶ ψεύτη, μὲ τὸν εὐφημισμό σου! ἐμ­φανίζουν τὴν ἁμαρτία ἐξευγενισμένη· σήμερα τὴν ἐκμηδενίζουν, αὔριο θὰ τὴν ἀμνηστεύουν.

Μιὰ πόρνη ἢ ἕνας ἄσωτος μπορεῖ νὰ μετανοήσουν· ἀλλὰ ἕνας ποὺ ἔχει μέσα του τὸ φρόνημα ὅτι ἐξετέλεσε τὰ καθήκοντά του, τὴν ἰδέα πὼς εἶ­νε ἐν τάξει, αὐτὸς δύσκολα μετα­νοεῖ. Σᾶς λέω δημοσί­ως· στενοχωροῦμαι, κρέμασα τὸ πετραχήλι, δὲν ἐξ­ομολογῶ. Ποιόν νὰ ἐξομολο­γήσω; οἱ πλεῖ­στοι δὲν ἔ­χουν μετά­νοια. Οἱ ἔγ­γαμοι διαπράττουν τὸ βαρὺ ἁ­μάρ­τη­μα τῆς ἀπο­­φυγῆς τῆς τεκνογονίας. Θὰ τὸ πληρώσουμε αὐ­τό. Ἔρχεται λοιπὸν ἡ κυρὰ κ᾽ «ἐξομολογεῖ­ται»· 

–Δὲν ἔχω κάτι σοβα­ρό… 

Σὰν νὰ περι­μέ­νῃ ἀπὸ τὸν πνευματικὸ νὰ τῆς κρεμάσῃ καὶ παρά­σημο. Ἐνῷ ἀντιθέτως ἔρχεται ὁ ἄλλος καὶ κλαίει· 

–Πάτερ, δὲν ὑ­πάρχει ἁ­μαρτία ποὺ δὲν ἔκανα… καὶ ποτάμι τὸ δάκρυ. Δῶστε μου ἁμαρτωλοὺς ποὺ λένε «Ἥ­μαρτον εἰς τὸν οὐ­ρανὸν καὶ ἐνώπιόν σου» (Λουκ. 15,18,21)· εἶνε χίλιες φορὲς ἀνώτεροι ἀπὸ ᾽κείνους ποὺ θεωροῦν τὸν ἑαυτό του δίκαιο καὶ περιμένουν βραβεῖο.
Ἔτσι ἦταν ὁ πρεσβύτερος υἱός. Ἔτσι καὶ πολλοὶ ποὺ ἔρχονται στὴν ἐκκλησιά, ἀνάβουν κερί, προσ­κυνοῦν τὶς εἰκόνες κ.λπ.. Ναί, εἶσαι στὸν ἀγρό, ἐρ­γάζεσαι. Πολὺ καλά, ἀλλὰ φτάνει μόνο αὐτό; πρέπει νὰ ἔχῃς καὶ μετάνοια.
* * *

Τὸ συμπέρασμα, ἀδέρφια μου. Ὅσοι προσπαθεῖ­τε νὰ τηρεῖτε τὰ τυπικὰ καθήκοντα τοῦ πιστοῦ σὰν τὸν πρε­­σβύτερο υἱό, μὴν κατακρί­νετε τοὺς ἄλ­λους ὡς ἁ­μαρτωλούς. Αὐτὴ ποὺ γιὰ ἕνα κομμάτι ψωμὶ πουλάει τώρα τὸ κορμί της στὴ μοιχαλίδα γενεά μας, μπορεῖ αὔριο νὰ γίνῃ Μαρία Αἰγυπτία, κ᾽ ἐσὺ νὰ χαθῇς. Ὄχι· ἄλλα εἶνε τὰ μέτρα τοῦ Εὐαγγελίου.

Ὡδηγοῦσαν κάποτε γιὰ ἐκτέλεσι ἕναν κακοῦρ­γο. Καί, ἐνῷ ὅλοι φώναζαν Θάνατος! καὶ τὸν ἔφτυναν, ἕνας ἅγιος ἀσκη­τὴς γονάτισε πα­ράμερα καὶ προσευχόταν γι᾽ αὐτόν. Τοῦ λένε οἱ ἄλλοι· –Γι᾽ αὐ­τὸν προσεύχεσαι; αὐτὸς εἶνε ἕνα τέρας. Κι ὁ ἀ­σκητὴς τοὺς λέει· –Ἂν δὲν μὲ ἐλεοῦσε ὁ Θεός, ἐγὼ θά ᾽κανα χειρότερα ἀπ᾽ αὐτόν.

Ἀδελφοί μου, φοβηθῆτε γιὰ τὸν ἑαυτό σας. Καὶ ἂν ἔχετε κανένα καλό, μὴν καυχηθῆ­τε γι᾽ αὐτό. Δὲν εἶνε δικό σας. Ἂν σᾶς ἐγκαταλείψῃ ὁ Θεός, μπορεῖ νὰ κάνετε τὶς μεγαλύτερες ἀ­τιμίες, τὰ χειρότερα ἐγκλήματα. Αὐτὸ μᾶς διδάσκει τὸ Εὐαγγέλιο.

Τελειώνω μ᾽ ἕνα ἀνέκδοτο ἀπὸ τὴ ζωὴ τοῦ ἁγίου Νικολάου τοῦ Πλανᾶ. Ἦταν ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ. Στὴν ἐνορία του εἶχε ἕναν ἄθεο. Δὲν ἔπαυε ὅ­μως νὰ τοῦ δείχνῃ ἀγάπη, ἐνῷ ἐκεῖνος μόλις τὸν ἔ­βλεπε μουρμούριζε ἀπειλές. Ὡστόσ ὁ ἅ­γιος συνέχισε νὰ τὸν χαιρετᾷ μὲ καλωσύνη, «ὣς ποὺ ἔ­σπασε ὁ πάγος» καὶ τὸ θηρίο ἐξημερώθηκε (βλ. Μάρθας μοναχῆς, Ὁ παπα-Νικόλας Πλανᾶς, ἐκδ. «Ἀστήρ», Ἀθῆναι 1967, σ. 62-63).
Μιὰ τέτοια ἀγάπη καὶ στοργὴ πρέπει νὰ δεί­ξουμε οἱ ποιμένες στὰ τέκνα μας· νὰ τ᾽ ἀγκαλιάσουμε ὅλα, ὥστε μέσα στὸ παλάτι τοῦ Πατρός μας νὰ εἶνε ὅλοι, καὶ οἱ ἄσωτοι καὶ οἱ πρεσβύτεροι, γιὰ ν᾽ ἀναπέμπουμε στὸ Χριστὸ δόξα καὶ τιμὴ εἰς αἰῶνας αἰ­ώνων· ἀμήν.

(†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία, ποὺ ἔγινε στὸν ἱ. ναὸ Ἁγ. Ἰωάννου ὁδ. Βουλιαγμένης Ἀθηνῶν τὴν 22-2-1970 πρωί

πηγή