"Τί με φοβῇ, Πανάμωμε, τόν μᾶλλόν σε φοβούμενον; τί εὐλαβῇ με, Δέσποινα, τόν σέ σεπτῶς εὐλαβούμενον;"

Ένα πραγματικό διαμάντι (άγνωστο, δυστυχώς, στους πολλούς) περιμένει εκείνον που θα ακούσει τον Κανόνα του Όρθρου της εορτής του Ευαγγελισμού. Στον Κανόνα αυτό γίνεται, ούτε λίγο ούτε πολύ, αναλυτικός διάλογος (!) μεταξύ της Θεοτόκου και του Αγγέλου (πρόκειται, φυσικά, για τον Αρχάγγελο Γαβριήλ).

~Ὁ ΔΙΑΛΟΓΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΑΣ ΤΗΣ ΕΟΡΤΗΣ ΤΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΥ

Στον διάλογο αυτό η Παναγία εμφανίζεται επιφυλακτική απέναντι σε αυτό(ν) που βλέπει και αυτά που ακούει, είναι μάλιστα χαρακτηριστικό ότι το πρώτο τροπάριο στο οποίο μιλάει εκείνη (έχει προηγηθεί ο Άγγελος) απαρτίζεται σχεδόν μόνο από ερωτήσεις!
Αξίζει πραγματικά να δει κανείς αναλυτικά όλα αυτά τα τροπάρια (από κάθε άποψη: νοηματική, γλωσσική, υψηλού ύφους, διαλόγου που παραπέμπει σε θεατρική "διδασκαλία" κ.λπ.), αλλά δεν επαρκεί εδώ ο χώρος.

Αρκούμαστε σε μια ματιά στο τελευταίο τροπάριο του Κανόνα, όπου μιλάει ο Άγγελος και κλείνει με διπλή ερώτηση τον όλο διάλογο: "τί με φοβῇ, Πανάμωμε, τὸν μᾶλλόν σε φοβούμενον; τὶ εὐλαβῇ με, Δέσποινα, τὸν σὲ σεπτῶς εὐλαβούμενον;"

Για να αποδοθεί στη Νέα Ελληνική αυτό το υπέροχο κλείσιμο, θα πρέπει να δοθούν κάποιες απαραίτητες διευκρινίσεις σχετικά με το ρήμα "εὐλαβοῦμαι", το οποίο στα Αρχαία Ελληνικά δεν έχει μόνο τη σημερινή σημασία, αλλά μπορεί να σημαίνει επίσης "προσέχω", "είμαι επιφυλακτικός", "προφυλάσσομαι"/"φυλάγομαι από κάτι" (όπως, π.χ., όταν αυτό είναι πρωτόγνωρο, και άρα, δυσερμήνευτο/ανερμήνευτο), "φοβούμαι (μήπως)". 

(Την τελευταία αυτή σημασία έχει στο τέλος τού αμέσως προηγούμενου τροπαρίου τού ίδιου Κανόνα, όπου μιλάει για τελευταία φορά η Παναγία, λέγοντας: "δέδοικα τὸν ἀσπασμὸν τὸν ξένον σου, εὐλαβουμένη τὸν ὄλισθον" = "φοβούμαι τον παράξενο/παράδοξο χαιρετισμό σου, φοβούμενη μήπως πέσω σε ολίσθημα/σφάλμα"). Ακόμη, το "εὐλαβοῦμαι" σημαίνει στον Ευριπίδη "αναμένω", "περιμένω ήσυχα".

Έτσι, η διπλή ερώτηση τού (Αρχ)αγγέλου, με την οποία κατακλείεται ο υπέροχος αυτός Κανόνας, μπορεί να αποδοθεί ως εξής:
"Γιατί, Πάναγνε, με φοβάσαι, εμένα που μάλλον εγώ σε φοβάμαι; [ο αγγελικός φόβος έχει να κάνει με το ότι η Παναγία θα συλλάβει τον Υιό του Θεού]. Γιατί είσαι επιφυλακτική απέναντι σ' εμένα, Δέσποινα, ο οποίος σε τιμώ με σεβασμό;" (ή: "ο οποίος περιμένω με σεβασμό [την απάντησή σου];")

Andreas Moratos