Τετάρτη 15 Μαΐου 2024

1685, έφυγε η Αγία Εικών»


Ιερέας εάν ήταν, Επίσκοπος, Διάκος ή ένας απλός λαϊκός άνθρωπος το μόνο που τολμώ να πω με βεβαιότητα είναι για τη βαθιά του πίστη και ευλάβεια για την εξωτερίκευση της οποίας αισθάνθηκε την ανάγκη να πάρει ένα αιχμηρό εργαλείο και να χαράξει στην πωρόλιθη πέτρα την επιγραφή:
«1685, έφυγε η Αγία Εικών»

Δεκάδες θα είναι οι φορές όπου καθείς από μας θα έχει να πει για τις φορές εκείνες, όπου συμμετείχε στη λιτάνευση ή στην περιφορά όποιου ιερού εικονίσματος του εκάστοτε γιορτάρη Αγίου, προσπερνώντας όμως στο πέρασμά του, γεγονότα, σημαδιακά συμβάντα ή και ευρήματα που ως τέτοια παραπέμπουν και ξεδιπλώνουν το ευανάγνωστα συγκλονιστικό μιας ολάκερης ιστορίας, της ηχηρά άκαμπτης ελληνορθόδοξης πορείας της Κύπρου μας.

Ένα τέτοιο σημαδιακά υπέροχο και σπάνιο ιχνηλάτημα ως αναφορά, κοσμεί έναν από τους πωρόλιθους οι οποίοι συναποτελούν την πέτρινη καμάρα έτσι όπως αυτή πλαισιώνει τη βόρεια θύρα της Ιεράς Μονής Αρχαγγέλου Μιχαήλ, στον Αρχάγγελο.
«1685, έφυγε η Αγία Εικών»


Τη φυγή της Αγίας Εικόνας της Παναγίας της Κυκκώτισσας, μαρτυρεί το ιχνηλάτημα ετούτο, γεγονός πολύ σημαντικό, εάν αφήσουμε τη μνήμη, ανάκληση να κάνει στις φορές εκείνες, όπου ο λαός αντιμετωπίζοντας διάφορα δεινά, μεταξύ των οποίων η παρατεταμένη ανομβρία, οι λοιμοί, οι αρρώστιες, ακόμα και του 1821 τα γεγονότα, γονυπετής, προσέφευγε στης Παναγιάς Τη χάρη. Κοντά του την ήθελε, παρούσα στο μέρος εκείνο όπου και το πρόβλημα κι ως εκ τούτου, η έξοδος του Ιερού Της εικονίσματος, από τη Μονή της, ήταν κραυγαλέο γεγονός.

Στην ώχρα του προαναφερόμενου πωρόλιθου πέρα από το σημαντικό γεγονός, διαβάζεται μαζί και ο συγκλονισμός των πιστών κι αγγίζει τη δική μας την ψυχή, εικόνα κάνοντας, αν ιχνηλατημένη με σμιλάρι είναι η επιγραφή, με την αιχμή μίας ατσάλινης αιχμηρής βελόνας ίσως, μα βεβαιότατα, με τη βαθιά ευλάβεια της ενάρετης ψυχής εκείνου του βαθύτατα δοσμένου πιστού προσκυνητή.
Διαβάζοντάς την, αισθάνθηκα την ανάγκη, ένα διάφανο πλαίσιο, κάλυμμα σε αυτήν να βρω να βάλω ώστε να την προστατεύσω από όποιαν απειλή, στις τυχόν καιρικές συνθήκες, ή στο χρόνο.

Ευλογημένα το γεγονός ετούτο διασώζεται και σε ένα ενθύμημα σε Ευαγγέλιο του Ιερού Ναού του Αγίου Κασσιανού, όπου αναφέρεται το εξής:
«1781 ήλθεν η Υπεραγία Θεοτόκος του Κύκκου εις τον Αρχάγγελον την χρονιάν που εκτίστην ο Άγιος Κασσιανός Δεκέμβριου 20»
Ενώ θριαμβευτικά ομολογείται σε επιτοίχια επιγραφή:
«Η Υπεραγία Θεοτόκος του Κύκκου ήλθεν»
όπως την ιχνηλάτησε ο Μιχαήλ Ζωγράφος ο Κύπριος, όταν ολοκλήρωσε την επιτοίχια αγιογράφηση του επιβλητικού Αρχαγγέλου Μιχαήλ στην κάτω αριστερή γωνία, δίπλα ακριβώς από τα αρματωμένα πόδια του.


Σε ενθυμήσεις ή και χρονογραφικά σημειώματα, διαβάζουμε: «Ένα βράδυ κατά τη μεταφορά της Αγίας εικόνας από την Κυθρέα προς τον Αρχάγγελο οι συνοδοί Της, έσβησαν τις δάδες τους όταν πλησίασαν τη Λευκωσία, ώστε να μην προκαλέσουν την τουρκική φρουρά της πόλης, τούτο επιβεβαιώνεται στη λεπτομερή περιγραφή της περιφοράς της Αγίας Εικόνας, από τον πρώην Πρωτοσύγκελο της Ιεράς Μονής Κύκκου και μετέπειτα Αρχιεπίσκοπο Αγκύρας, Σεραφείμ Πισσίδιος, πως μία φωτεινή νεφέλη κάλυψε προστατευτικά το πέρασμα της Αγίας εικόνας και τους συνοδούς Της.

«1813. Χρόνος καλός. ήλθεν το θανατικόν και έκαμεν μεγάλην φθοράν. Σεπτεμβρίου 8 ήλθεν η Αγία Εικόνα του Κύκκου εις τον Αρχάγγελον Λακατάμιας και έμεινεν χρόνους τρεις. 1816. Μεγάλη Αστοχία. Η Αγία Εικόνα επήγεν εις το Μοναστήριν».

«1822. Μεγάλη αστοχία Σεπτεμβρίου 8, ήλθεν η Αγία Εικόνα στον Αρχάγγελο Λακατάμιας. Οκτωβρίου 1ην αρχίνησαν οι βροχές έως 15 Δεκεμβρίου, και άνοιξαν οι βρύσες».


«1835. Χρόνος καλός. Έγινεν το θανατικόν. Ακρίβωσεν και το πράμαν πολλά. Ήλθεν και η Αγία Εικόνα του Κύκκου εις τον Αρχάγγελον, μέρες 50».
Μας ταξιδεύει ως εκ τούτου η ιχνηλατημένη πέτρινη υπογραφή και προσκλητήριό μας γίνεται εξώφυλλο σε μιαν ιστορία πολυσέλιδη, πολύτομη, ώστε τις επιβεβαιωμένες λεπτομέρειες και αναφορές να βρούμε.

Το άρθρο μου αυτό δημοσιεύθηκε στον ημερήσιο τύπο: Φιλελεύθερος», τη Δευτέρα, 13 Ιουνίου 2022, τότε ο επίλογος είχε αναφορά άλλη, τα γεγονότα τρέχουν, ένα έτος μετά αισθάνομαι την ανάγκη προσκλητήριο να στείλω στους ηγέτες της Εκκλησίας:
«Φέρτε την Αγία Εικών στην πόλη, στην νήσον όλην, όπως τότε στην λιτανεία για βροχή, σήμερα για άλλα επείγεται η προσευχή κι η παράκλησή μας, να εξαλείψει η Παναγία μας κάθε κακό, μη χαθεί η Ορθοδοξία, ο Ελληνισμός, η Κύπρος μας, μη χάσουμε άλλη μία Σμύρνη, άλλη μία Μικρά Ασία, άλλη μία Μακεδονία!
Μες το ίδιο το δικό μας το μυαλό λιτανεία να κάνει η Παναγία!

Δέσποινα Αικατερίνης Ανδρέα Τενίζη
*Εκπαιδευτικός, εικαστικός, ερευνήτρια

1 σχόλιο: