Τετάρτη 10 Ιουλίου 2024

9η Ιουλίου 1821 και Άρσος


(Απο το βιβλίο του Ηλία Ιωακείμ ΑΡΣΟΣ ΑΙ ΓΕΝΕΑΙ ΠΑΣΑΙ)
Δυο οικογένειες απαγχονισθέντων και καρατομηθέντων κατά τις σφαγές της 9ης Ιουλίου 1821 κατέφυγαν στο Άρσος για να γλυτώσουν τα γυναικόπαιδα από την βουλιμία των αγάδων της Χώρας.
Ο Κυριάκος Χατζησάββα Χατζηκυριακού (Στρόβολος) ήταν γιός του Εθνομάρτυρα Χατζησάββα Χατζηκυριακού που καρατομήθηκε την 10ηΙουλίου 1821 προύχοντα του Στροβόλου και έξαδελφου του απαγχονισθέντος Αρχιεπισκόπου Κυπριανού. Σύζυγος του ήταν η Αλισαβού (Ελισάβετ).

 Ο Χατζηκυριάκος Χατζησάββας ήταν πολύ πλούσιος (είχε το τσιφλίκι του Στροβόλου) ,είχε έξη παιδιά πέντε κόρες και ένα γιό. Μετά την σφαγή της 9ης Ιουλιου και την καρατόμηση του πατέρα του ,οι πασάδες της χώρας έβαλαν στο μάτι τις όμορφες κόρες του και για να γλυτώσει από τους εκβιασμούς αποφάσισε να φυγαδέψει την οικογένεια του στην ενδοχώρα. Αναζήτησε κάποιο χωριό στα ορεινά που να μην έχει Τούρκους και σαν τέτοιο εντόπισε το Άρσος. Στην απόφαση του συνέτεινε και ο γαμπρός του σύζυγος της πρωτότοκης του κόρης Ελένης ο Χατζηνικόλας ο οποίος κατήγετο από τα Κρανιά Τρικάλων. Ο Χατζηνικόλας ήταν γυρολόγος, έμπορος καποττάρης και γνώριζε καλά την περιοχή. 

Ο Χατζησάββας ήρθε στο χωριό και έκανε τις ανάλογες διευθετήσεις με τους προεστούς του χωριού για να παραλάβουν την οικογένειά του. Στην συνέχεια οι μισταρκοίτου με μούλες οδήγησαν τα παιδιά και την σύζυγο του αφού έντυσαν τα κορίτσια με αγορίστικα ρούχα μέσω του Τροόδους όπου τους παρέλαβαν και τους τακτοποίησαν σε σπίτι του χωριού. Δεν είναι γνωστόν αν ο ίδιος ο Χατζηκυριάκος Χατζησάββας εγκατεστάθηκε στο χωριό. Με την οικονομική άνεση που είχε πάντρεψε και αποκατέστησε τα πέντε παιδιά στο Άρσος και την μία κόρη στην Βάσα. Ο Χατζησάββας ήταν θείος του Κυπρή Χατζησάββα(1862-1952) ιδιοκτήτη του ομώνυμου κέντρου στην Λευκωσία .

Τέκνα:
1. Γιάγκος Κουφόγιαγκος Χατζησάββα & Ιουλιανή Ηλία Μέντζη Γιάντζιενα 1863-1938 (οικ. δέντρο Γιάγκου Χατζησάββα).
2. Χαρίκλεια Χατζησάββα & Χατζήπαναης Χατζηδημήτρη (Γένος Χατζηπαναή Χατζηδημήτρη)
3. Τουτού Σταθίενα Χατζησάββα 1832-1922 & Ευστάθιος Γεωργίου (Γένος Γιωρκάτζη Ευστάθιου)
4. Παναγιώτα Τουτού Χατζησάββα & Χατζηαριστείδης Χατζηχριστοδούλου (Πραστειό Πάφου) (Γένος Χατζηαριστείδη)
5. Ειρήνη Χατζησάββα Πιθαρίνα & Κωνσταντής Πιθαράς (Γένος Πιθαρά )
6. Χατζηελένη Χατζησάββα & Χατζηνικόλας -Νικολαίδης (Κρανιά Τρικάλων) (οικ. δέντρο Νικολαίδη Χατζηνικόλα)

Άλλος προύχοντας της Λευκωσίας που απαγχονίστηκε ήταν ο Χατζηγιαννάκης Γεμενιτζής .Και αυτού η οικογένεια φυγαδεύτηκε στο Άρσος. Ο γιος του Χατζηχαράλαμπος Χατζηγιαννάκη Γεμενιτζής στο επάγγελμα( έφτιαχνε γεμενιά είδος καλοκαιρινής παντούφλας) έστειλε την σύζυγο του Αναστασία και τις τρεις κόρες του στο Άρσος όπου παντρεύτηκαν και απόγονοι των είναι οι οικογένειες:
1. Ευφροσύνη Χατζηχαράλαμπου Γεμενιτζή & Νικολής Μακρής της Μακρίνας (Γένος Μακρή)
2. Αγλαϊα Χατζηχαράλαμπου Γεμενιτζή & Μιχαήλης Ηλία Ττοσούνη (Γένος Μέντζη)
3. Ανάστα Χατζηχαράλαμπου Γεμενιτζή 1859-1934 πήρε το όνομα της αποθανούσης μητέρας της & Ονησίφορος Γιαννακού Μάτσουκος 1859-1949 (Γένος Κίμη Μάλλη).
Εξ αυτών των οικογενειών κατάγονται πλείστοι σημερινοί Αρσιώτες

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου