Το πηγάδι του Ιακώβ

Το πηγάδι του Ιακώβ, στο οποίο έλαβε χώρα η συνάντηση του Χριστού με την Σαμαρείτισσα, βρίσκεται στην σημερινή πόλη Ναμπλούς στην Δυτική Όχθη, στην περιοχή της αρχαίας Συχέμ (ή Συχάρ), στην καρδιά της Σαμάρειας. Το πηγάδι αυτό συνδέεται ιστορικά με τον πατριάρχη Ιακώβ, καθώς παραδίδεται ότι το άνοιξε ο ίδιος για να έχουν νερό η οικογένειά του, οι βοσκοί και τα κοπάδια του.

Αν και δεν γίνεται άμεση αναφορά στο πηγάδι αυτό καθαυτό στην Παλαιά Διαθήκη, υπάρχει σχετική πληροφορία στο Βιβλίο της Γένεσης. Συγκεκριμένα, στο Γένεση 33:18-20 αναφέρεται ότι ο Ιακώβ, επιστρέφοντας από την Παδάν Αράμ, στρατοπέδευσε «πέραν της πόλεως Συχέμ» και αγόρασε έναν αγρό από τους γιους του Εμμώρ. Σε εκείνον τον τόπο έστησε θυσιαστήριο και τον ονόμασε Ελωέ Ισραήλ. Η παράδοση της ιουδαιοχριστιανικής γραμματείας συνδέει αυτό το αγροτεμάχιο με τον τόπο όπου βρισκόταν και το πηγάδι που φέρει το όνομά του. Επιπλέον, στο Ιησούς του Ναυή 24:32 αναφέρεται ότι τα οστά του Ιωσήφ ετάφησαν «εν Σικίμοις, εν τη μερίδι του αγρού, ου εκτήσατο Ιακώβ παρά των Αμορραίων των κατοικούντων εν Σικίμοις».

Η παράδοση αυτή εμφανίζεται και στην Καινή Διαθήκη, όπου στο Κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο (4:5-6) γίνεται σαφής αναφορά: «Έρχεται (ο Ιησούς) εις πόλιν της Σαμαρείας λεγομένην Συχάρ, πλησίον του χωρίου ο έδωκεν Ιακώβ Ιωσήφ τω υιώ αυτού· ήν δε εκεί πηγή του Ιακώβ». Αυτή η φράση υποδηλώνει ότι ο τόπος ήταν ήδη γνωστός για τη σύνδεσή του με τον Ιακώβ και είχε διατηρήσει την ταυτότητά του έως την εποχή του Ιησού.

Ο Ευσέβιος Καισαρείας αναφέρει το πηγάδι του Ιακώβ ως προσκύνημα χριστιανικό. Τον 4ο αιώνα κτίσθηκε χριστιανικός Ναός. Τον 12ο αιώνα οι σταυροφόροι έκτισαν νέο ναό στα ερείπια του παλαιού. Το 2007 ολοκληρώθηκε ο περικαλλής ναός της Αγίας Φωτεινής. Το προσκύνημα ανήκει στο Ορθόδοξο Πατριαρχείο Ιεροσολύμων.

Το 1979 στο προσκύνημα όπου βρίσκεται το πηγάδι του Ιακώβ μαρτύρησε ο Ηγούμενος Φιλούμενος. Το απόγευμα της 29ης Νοεμβρίου 1979 φανατικοί Εβραίοι εισήλθαν το Φρέαρ του Ιακώβ και σκότωσαν με τσεκούρια τον Ηγούμενο.
Η συνάντηση του Χριστού με τη Σαμαρείτισσα στο πηγάδι αυτό έχει βαθιά θεολογική σημασία. Παρά τις διαμάχες Ιουδαίων και Σαμαρειτών, ο Ιησούς συνομιλεί με τη γυναίκα, αδιαφορώντας για τους θρησκευτικούς και κοινωνικούς κανόνες της εποχής. Αποκαλύπτεται ως ο Μεσσίας και το Ύδωρ το Ζων. Η Σαμαρείτισσα, εντυπωσιασμένη από τα λόγια Του, εγκαταλείπει τη στάμνα της και καλεί τους συμπολίτες της να Τον γνωρίσουν, γεγονός που την καθιστά ισαπόστολο.

Μητροπολίτης Χονγκ Κόνγκ Νεκτάριος Τ.