Ο ΙΕΡΕΑΣ ΤΟΥ 40ου ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΕΥΖΩΝΩΝ ΑΡΤΑΣ ΠΟΥ ΕΠΕΣΕ ΗΡΩΪΚΑ ΤΟ 1940

Γράφει ό π. Ηλίας Μάκος στην Romfea.gr

Μέσα στίς μέριμνες καί στίς ποικίλες φροντίδες τής καθημερινότητας οί εθνικές εορτές, όπως αυτή τής 28ης Οκτωβρίου, αποτελούν σταθμούς περισυλλογής καί παραδειγματισμού...

Τό έπος τού 40, διεγείρει τήν ιστορική μας μνήμη, αλλά καί τήν πατριωτική μας συνείδηση, αλλά καί μάς υπενθυμίζει τό ρόλο καί τή θυσία τών λειτουργών τής Ορθόδοξης Εκκλησίας στούς εθνικούς αγώνες.
Σ' έναν χορταρισμένο τάφο, στό προαύλιο τής Παναγίας τής Εκκλησίας στό Δελβινάκι, υπάρχει μία λιτή επιγραφή:
"ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΗΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ ΤΣΟΚΩΝΑΣ - ΕΠΕΣΕ ΥΠΕΡ ΠΑΤΡΙΔΟΣ - 25/11/1940".
Από τή Λευκάδα ή καταγωγή τού αρχιμανδρίτη Χρυσόστομου Τσοκώνα, πού, όταν ήρθε ή ώρα, βρέθηκε μέ ήρεμο θάρρος μπροστά στή "δοκιμασία" τού δικού τού εθνικού παρόντος.
Πάνω από τα όνειρά του έβαλε την αξιοπρέπεια της Πατρίδας, και απερίσπαστος, χωρίς προσωπικές φιλοδοξίες, έφτασε στο τέρμα, που ήταν ή θυσία, ωστόσο τήν ίδια στιγμή ασπάστηκε τήν αθανασία.
Πέρα από τή νίκη τού Έθνους, επιθυμεί διακαώς και την επιστροφή των ανθρώπων στο Χριστό.
Ώς στρατιωτικός ιερέας τού 40ου Συντάγματος Ευζώνων Άρτας, στυλώνεται ήρωας καί πρόμαχος.
Στίς 14 Οκτωβρίου τού 1940 επισκέφτηκε μονάδα στό Δεσποτικό Ιωαννίνων καί γράφει: "Ωμίλησα καί πάλιν περί τών βαθυτέρων αιτιών τής σημερινής πολεμικής θεομηνίας (σ.σ.:είχε ξεσπάσει ό β΄ παγκόσμιος πόλεμος στήν Ευρώπη). Από πνευματικής απόψεως δοκιμάζω πολλούς πειρασμούς. Άλλο όπλο αποκρούσεως δέν έχω, εκτός της προσευχής. Έχω πεποίθηση ότι ό Κύριος δέν θά μέ εγκαταλείψη, θά μέ ενισχύση νά εξέλθω νικητής είς τόν αγώνα αυτόν καί νά εκπληρώσω το καθήκον μου και την αποστολήν μου".
Ό πόλεμος ξεσπά καί στήν Ελλάδα μέ τήν απρόκλητη επίθεση των Ιταλών. Ό π. Χρυσόστομος στήν πρώτη γραμμή άμυνας.
Στίς 5 Νοεμβρίου του 1940, στο χωριό Δραγωμή, καταγράφει στο ημερολόγιό του: "Από μακριά ακούεται ο βόμβος αεροπλάνων... Ακούονται κατά το Καλπάκιο οι κρότοι των πολυβόλων και των βομβών, που εκρήγνυνται. Δέν πρέπει, όμως, να φοβούμαι, πρέπει να δίνω θάρρος και να ενισχύω τους άνδρας... Ό φόβος άρχισε να μας κυριεύη, αλλά πρέπει να περιμένω τας βόμβας ως δώρα της αγάπης του Χριστού. Δεν έχω αρκετή αγάπη προς τον Χριστόν".
Όμως, έχει πάρει τη γενναία απόφασή του. Αν είναι να πέσει, κρατώντας την ασπίδα του χρέους, ας πέσει. Και έπεσε "υπέρ βωμών και εστιών". Πέρασε απ' το 'να φως, αυτό της υπεράσπισης της πατρώας γης, στ΄ άλλο φως, της αιώνιας ζωής. Και τα βλέφαρά του τα σφάλισε η ηλιαχτίδα της ελευθερίας.
Στίς 25 Νοεμβρίου τού 1940, κοντά στο Περιστέρι Ιωαννίνων, τον χτύπησε μια ιταλική βόμβα από αεροπλάνο, ένα βλήμα του έκοψε το πόδι και άλλα 3-4 του τρύπησαν το θώρακα, και σύρθηκε μέχρι το κορμό μιας αγραχλαδιάς, ακούμπησε το κεφάλι του και παρέδωσε το πνεύμα του.
Ήταν μόλις 27 ετών. Και έγινε ο πρώτος νεκρός ιερωμένος του πολέμου του '40.
Ή αγάπη του για την υπεράσπιση της γης των πατέρων του από την ξένη επιβουλή και με την πεποίθηση ότι οι Έλληνες είχαν το δίκαιο με το μέρος τους, του έδινε την παρρησία να προσεύχεται ολόθερμα στον Κύριο και την Παναγία, τη Σκέπη των αδικουμένων για τη νίκη.
Χωρίς νά μισεί τους εισβολείς... Τέτοια αγάπη, τέτοια ταπείνωση... Κήδευε ακόμη και τους Ιταλούς. Αναφέρει στο ημερολόγιό του: "Εις το Εκκλησοχώρι θα κηδεύσω τον αποθανόντα Ιταλόν τραυματίαν, που είχεν αποθάνει κατά τας 3 το βράδυ...
Ό ατυχής έκειτο είς τό νεκροκρέββατον τού χωρίου εντός του γυναικωνίτου. Ήταν νέος με πλούσια καί αρμονικά χαρακτηριστικά...
​
Τού εψάλαμεν μέ τόν Κώστα όχι πλήρη τήν νεκρώσιμον ακολουθίαν και τον εθάψαμε εις τήν γωνίαν του κοιμητηρίου, νά έχη ανάπαυσιν κάτω από τη σκιά του πουρναριού. Άγνωστος.
Δέν ημπορέσαμεν να μάθωμεν το όνομά του Οι δικοί του θά τόν περιμένουν νά επιστρέψει καί ζήτημα είναι άν μάθουν ποτέ πού κείται τό σώμα του, Ό Θεός να αναπαύση την ψυχή του...".
Τά όπλα του ήταν πνευματικά.
Αισθάνονταν τις δύσκολες εκείνες στιγμές την "Ελευθερώτρια" να τον σκεπάζει και η πίστη και η ευσέβειά του ήταν το ηθικό στήριγμά του.
Όπλο τού ακόμη η φιλοπατρία η θερμή, η στοργή προς τά αιματοποτισμένα Ελληνικά χώματα, πού έκρυβαν τα κόκκαλα των προγόνων του.
Όπλο του ακόμη ο ενθουσιασμός του, ο οποίος δεν γνώριζε τι πάει να πει εμπόδια.
Με αυτά τα όπλα ο π. Χρυσόστομος, αλλά και ο Έλληνες στρατιώτες, έδειξαν ότι ξέρουν να μάχονται και να χαράζουν αποφασιστικά το δρόμο του ηρωισμού και της αξιοπρέπειας.
Τότε, το 1940, η ψυχή των Ελλήνων φάνηκε πέρα ως πέρα Ελληνική. Πιστή ψυχή. Χριστιανή ψυχή.
Η Ορθόδοξη πίστη και η αγνή φιλοπατρία είναι η ανίκητη δύναμή μας.
Αυτή δημιούργησε το 1940, αυτή μπορεί κι άλλα το ίδιο σπουδαία και σπουδαιότερα ακόμη να δημιουργήσει.
Άς μένουμε Έλληνες καί Ορθόδοξοι καί άς προχωρούμε....