ΑΓΙΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ ΣΑΓΚΟΥΝΑ Ο ΓΡΑΙΚΟΣ
ὑπό τοῦ Ἀρχιμ. Νεκταρίου Ν. Πέττα Δρ. Φιλοσοφίας,
«ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ ΠΑΠΟΥΛΑΚΟΣ».
Ἕνας τέτοιος μεγάλος Ἅγιος, πού κατάγεται ἀπό τά ἁγιασμένα χώματα τῆς Βορείου Ἠπείρου εἶναι ὁ Ἅγιος Ἀνδρέας ὁ Γραικός.Ὁ πατέρας του Ναούμ νας ἦταν μεγαλέμπορος καί ἡ μητέρα του Ἀναστασία καταγόταν ἀπό τήν πλούσια ἐμπορική οἰκογένεια Μουσίου. Καί οἱ δύο γονεῖς του κατάγονταν ἀπό τό Γκράμποβα τῆς Βορείου Ἠπείρου.
Οἱ ἐμπορικές δραστηριότητες τῶν οἰκογενειῶν τους ὁδήγησαν τά βήματά τους στή Ρουμανία, στήν πόλη Pesta. Τό νεαρό ζευγάρι τοῦ Ναούμ καί τῆς Ἀναστασίας μετοίκησαν στό γειτονικό Miscolt, ὅπου ἀπέκτησαν τρία παιδιά. Ὁ Ἀνδρέας ἦταν τό μικρότερο, γεννήθηκε στίς 20 Δεκεμβρίου 1808 καί στόἍγιο Βάπτισμα ἔλαβε τό ὄνομα Ἀναστάσιος.
Τή ζωή τῆς οἰκογένειας σκίασαν ὅμως σημαντικά οἰκονομικά προβλήματα, πού ἀνάγκασαν τόν πατέρα προκειμένου νάἐπιβιώσει νά ἀπαρνηθεί τήν Ὀρθοδοξία καί νά ἀσπαστεῖ τόν Καθολικισμό. Ὑπέκυψε στόν πειρασμό μιᾶς ἐφήμερης οἰκονομικῆς ἄνεσης καί μάλιστα ἔβαλε τά παιδιά του οἰκότροφα σέ ἕνα Καθολικό Ἵδρυμα.
Ἔτσι ὁ νεαρός Ἀναστάσιος μεγάλωσε σέ ἑλληνορθόδοξο περιβάλλον καί φοίτησε στό ὀρθόδοξο ἑλληνορουμανικό Σχολεῖο τοῦ Miscolt καί ἀργότερα στό Γυμνάσιο τῆς Pesta.
Ἦταν ἕνας ἐπιμελής καί ἄριστος μαθητής καί στή συνέχεια τό 1826 γράφτηκε στό Πανεπιστήμιο τῆς Pesta,ὅπου σέ μόλις τρία χρόνια ὁλοκλήρωσε τίς σπουδές του στά Νομικά καί στή Φιλοσοφία.
Τό περιβάλλον του τόν πίεζε νά ἀσπαστεῖ τόν Καθολικισμό, πού θά τοῦ ἐξασφάλιζε κοινωνική ἀνέλιξη καί οἰκονομική εὐημερία, ἀλλά ὁ νεαρός Ἀναστάσιος ὡς σύγχρονος Ὁμολογητής σέ μία ἐμπνευσμένη ἐπιστολή του διακήρυξε ὅτι δέν ἐγκαταλείπει τήνἉγία Ὀρθοδοξία.
Ἀποφασισμένος νά ἀγωνιστεῖ γιά τήνὈρθοδοξία ὁ νεαρός Ἀναστάσιος ὑπακούοντας στή πρόσκληση τοῦΣέρβου ἐπισκόπου Maxim Manuilovici (1829-1834), πῆγε στό Varset τῆς τότε Σερβίας,ὅπου σπούδασε ὀρθόδοξη θεολογία. Ἐκεῖ διέπρεψε μέ τή γνώση του καί τό ἦθος, πού τόν διέκριναν, μέ ἀποτέλεσμα ὁ Σέρβος μητροπολίτης τοῦ Carloviț, Stefan Stratimirovici (1790-1836) νά τόν διορίσει καθηγητή στήν Θεολογική Σχολή τῆς ἐπαρχίας του καί προσωπικό του γραμματέα.
Τήν 1 Νοεμβρίου 1833 ὁ Ἀναστάσιος νας σέ ἡλικία εἴκοσι πέντε χρονῶν πῆρε τή μεγάλη ἀπόφαση.Ἐκάρη μοναχός στή σερβική Μονή τοῦ Horovo καί ἔλαβε τό ὄνομα Ἀνδρέας. Ἀργότερα χειροτονήθηκε ἀπό τό μητροπολίτη Stefan Stratimirovici, διάκονος στίς 2 Φεβρουαρίου 1834 καί πρεσβύτερος στίς 29Ἰουνίου 1837.
Ἀναλαμβάνοντας τή διακονία του ὡς Ἱεράρχης ὁ Ἀνδρέας διαπίστωσε ὅτι ἔπρεπε νά προστατεύσει τό λογικό ποίμνιο, πού τοῦ ἐμπιστεύθηκε ὁ Χριστός, ἀπό τή λαίλαπα τῶν Καθολικῶν, πού εἴτε μέ κολακεῖες καί ὑποσχέσεις γιά ὑλική εὐημερία εἴτε μέ ἀπειλές καί ὠμό ἐκβιασμό προσπαθοῦσαν νά ἀποσπάσουν τούς εὐσεβεῖς ἀνθρώπους τῆς ἐπαρχίας του ἀπό τήνὈρθοδοξία καί νά τούς ἀναγκάσουν νά ἀσπαστοῦν τόν Καθολικισμό.
Τό Σάββατο 16 Ἰουνίου 1873 μετά τόν Ἑσπερινό ὁἅγιος Ἀνδρέας παρέδωσε τή ψυχή του στά χέρια τοῦ Πλάστη του.
Ἡ ὁσιακή βιοτή του καί ἡ ἀγωνιστική του προσήλωση στήνὈρθόδοξη Πίστη μέσα σέ ἕνα ἰδιαίτερα ἐχθρικό περιβάλλον τόν ἀνέδειξαν στή συνείδηση τοῦ πληρώματος τῶν Πιστῶν ὡς ἕναν Ἄνθρωπο τοῦ Θεοῦ.
Εὐχόμαστε ὁ Ἑλληνικῆς καταγωγῆς ἅγιος Ἀνδρέας Σαγκούνας ὁ Γραικός νά προστατεύει τήν Ὀρθοδοξία ἀπό τούς αἱρετικούς, πού πάντοτε προσπαθοῦν νά τήν ὑπονομεύσουν».
Πληροφορηθήκαμε με χαρά ότι στις 21 Ιουλίου 2011 η Ιερά Ορθόδοξος Σύνοδος της Ρουμανίας υπό την προεδρία του Μακαριωτάτου Πατριάρχη κ. Δανιήλ, αποφάσισε την αγιοκατάταξη του μεγάλου ρωμιού αγίου Αντρέα Σαγκούνη του Γραικού, ο οποίος ήταν Αρχιεπίσκοπος Σιμπίου και Μητροπολίτης Τρανσυλβανίας. Η αγιοκατάταξη έγινε δεκτή μετά από εισήγηση του μετά τις προτάσεις των μητροπολιτικών συμβουλίων και του Αρχιεπισκόπου Σιμπίου και Μητροπολίτου Τρανσυλβανίας κ. Λαυρεντίου Streza. Σύμφωνα με την απόφαση του πατριαρχείου Ρουμανίας η μνήμη του θα τιμάτε της 30 Νοεμβρίου εκάστου έτος, μαζί με του αποστόλου συνώνυμού του, του οποίου έφερε το όνομα ο Ηπειρώτης Άγιος.
Εμείς ως συντοπίτες του νέου Αγίου έχουμε πούμε στους αδελφούς ορθοδόξους Ρουμάνους, ότι ο Άγιος Ανδρέας ο Γραικός καταγόταν από ελληνική ηπειρωτική οικογένεια η οποία είχε πάει στην Ουγγαρία για εμπορικούς λόγους, πράγμα συνήθης κατά την μεταβυζαντινή εποχή.
Πιστεύουμε ότι στις εκδηλώσεις αυτές η Εκκλησία της Ρουμανίας έπρεπε να καλέσει ανθρώπους από εδώ, καθώς και εκπροσώπους των ορθοδόξων Εκκλησιών της Αλβανίας, της Κωνσταντινουπόλεως, της Ελλάδος, αλλά και της Σερβίας, αφού εκεί χειροτονήθηκε ο Άγιος. Εμείς θα έχουμε καύχημα ότι κατάγετε από εδώ και θα τον παρακαλάμε να θυμάται από τον Ουρανό που βρίσκεται, να παρακαλεί για τον τόπο καταγωγής του την Βόρειο Ήπειρο, την σημερινή Αλβανία.