Η Παναγιά της Κασσιώπης: ένα από τα σημαντικότερα προσκυνήματα για αιώνες

  Η Παναγιά της Κασσιώπης αποτέλεσε για αιώνες ένα από τα σημαντικότερα προσκυνήματα όχι μόνο των Ορθοδόξων αλλά και των Καθολικών χριστιανών. 

  Σε κείμενα που διασώζονται, από τον 14ο αιώνα και μετά, περιγράφεται ο ναός της Κασσιόπης ως μία απαραίτητη στάση για όλους τους ξένους προσκυνητές που ταξίδευαν προς τους Αγίους τόπους. Ιταλοί, Άγγλοι, Γάλλοι, Ισπανοί αλλά και άλλοι περιηγητές περιγράφουν με δέος την επίσκεψη τους στην Παναγία Κασσωπίτρα για να προσευχηθούν μπροστά στη θαυματουργή εικόνα της Θεοτόκου που βρίσκεται στο ναό.

  Στο ναό της Κασσιώπης, η Θεοτόκος θεράπευσε τον μικρό Στέφανο στις 18 Μαΐου του 1530. Λίγες μέρες πριν, στη πόλη της Κέρκυρας, ένα νεαρό παιδί ο Στέφανος, κατηγορήθηκε άδικα για κλοπή αλευριού. Οι Ενετοί, κύριοι τότε της Κέρκυρας, ήταν αμείλικτοι στις τιμωρίες τους. Ο Στέφανος τιμωρήθηκε με αφαίρεση των οφθαλμών του (όχι απλή τύφλωση αλλά αφαίρεση!!). Ντροπιασμένος μετά την τιμωρία, ο ορφανός από πατέρα Στέφανος, κατέλυσε στην Κασσιόπη με τη μητέρα του, ζητώντας άσυλο από τους κληρικούς της Παναγίας Κασσωπίτρας και αυτοί τους επέτρεψαν να διανυκτερεύσουν εντός του ναού. Το βράδυ ο Στέφανος ένιωσε ένα χέρι να του ακουμπά τα βλέφαρα των ματιών του καθώς κοιμόταν και ανοίγοντάς τα είδε το όραμα μιας γυναίκας, μπροστά από τη θαυματουργή εικόνα της Θεοτόκου. Το αγόρι ξύπνησε τη μητέρα του φωνάζοντας ότι μπορεί να δει! Η μητέρα δεν έδωσε σημασία στην αρχή, καθώς το θεώρησε όνειρο, όμως είδε το γιο της να την κοιτά μέσα από τα γαλανά του μάτια στη θέση των καστανών οφθαλμών που είχε πριν την αφαίρεση. Κλήθηκαν οι ιερείς οι οποίοι αντιλήφθηκαν ότι η Παναγία Κασσωπίτρα, διέπραξε θαύμα τρανταχτό! Όσοι βιαστούν να θεωρήσουν όσα περιγράφονται υπερβολή, απαντάμε ότι για αυτό το θαύμα υπάρχουν σύγχρονες καταγεγραμμένες μαρτυρίες. 

  Οι Ενετοι, θέλοντας να μην κατηγορηθούν ότι τιμώρησαν άδικα το Στέφανο, αρνήθηκαν στη αρχή το γεγονός αλλά μετά από αλλεπάλληλες επίσημες ανακρίσεις και έρευνες δεν μπορούσαν παρα να το αποδεχτούν και μάλιστα αντάμειψαν το Στέφανο και ανακαίνισαν τον περίβολο της εκκλησίας.

 Ο Κερκυραίος λόγιος Νίκανδρος Νούκιος, περιγράφει στο βιβλίο του “Αποδημιών Γ´”, που φυλάσσεται στηνΑμβροσιανή βιβλιοθήκη στο Μιλάνο της Ιταλίας (Biblioteca Ambrosiana), ότι ήταν παρόν στην δημόσια αφαίρεση των οφθαλμών του Στέφανου και ότι λίγες μέρες αργότερα είδε το Στέφανο να περπατάει στη πόλη της Κέρκυρας, έχοντας “οφθαλμούς άρτιους και υγιής”. Απόρησε με το γεγονός και ρώτησε να μάθει πως είναι δυνατό να θεραπεύτηκε! Όταν έμαθε τι συνέβη και αυτός και οι φίλοι του σοκαρίστηκαν από αυτό το “τρομερό θαύμα”.

  Τα νέα ταξίδεψαν γρήγορα και σύντομα εκκλησίες αφιερωμένες στην Παναγία Κασσωπίτρα χτίστηκαν σε όλη την Κέρκυρα και όχι μόνο. 

 Σήμερα σώζονται εκκλησίες αφιερωμένες στη Υπεραγία Θεοτόκο Κασσωπίτρα στην Αρτα, στη Χειμάρρα Αλβανίας αλλά και στην Gallipoli της Ιταλίας, όπου στεγάζεται η Χριστιανική Αδελφότητα, της Santa Maria dι Cassopo, όπως ονομάζουν στα ιταλικά την Κασσωπίτρα.

  Λίγα χρόνια μετά το θαύμα, το 1537, η Κασσιόπη έπεσε θύμα της βαρβαρότητας του στόλου του σουλτάνου Σουλεϊμάν Α΄ του Μεγαλοπρεπή. Ο τουρκικός στόλος,
υπό τις διαταγές του Χαϊρεντίν Μπαρμπαρόσα, επιτέθηκε στην Κέρκυρα και η Κασσιόπη σχεδόν ισοπεδώθηκε από το μένος των επιτιθεμένων. Η εκκλησία της Κασσωπίτρας δεν γλύτωσε την επίθεση, σώθηκε όμως η θαυματουργή εικόνα με θεϊκή παρέμβαση. Και αν αυτό πάλι ακούγεται υπερβολικό, το πιστοποιεί ο Γάλλος Βαρόνος Saint Blancard, όπως αυτό καταγράφεται στο σχετικό ημερολόγιο της εκστρατείας του. Ο Βαρόνος εκείνη της περίοδο ήταν ηγέτης της Γαλλικής αρμάδας και πολεμούσε στο πλευρό των συμμάχων τους, των Τούρκων, ο Blancard, αν και σύμμαχος των εχθρών, δεν έπαυε να είναι χριστιανός. Έτσι τρεις μέρες μετά της επίθεση, άραξε με το στόλο του έξω από το λιμάνι της Κασσιόπης, για να διαπιστώσει αν επέζησε της επίθεσης. Βρήκε όμως την εκκλησιά κατεστραμμένη. Η σκεπή είχε καταρρεύσει μέσα στο ναό ενώ όρθιοι απέμεναν μόνο οι τοίχοι. Η εκκλησία ήταν γεμάτη μπάζα και εντόσθια ζώων και τα τιμαλφή είχαν αφαιρεθεί. Οι εικόνες που δεν είχαν αξία, κρεμόταν ακόμα στους τοίχους, καλυμμένες με αίμα και κόπρανα ζώων, σε ένδειξη βεβήλωσης από τους Τούρκους. Όμως μια εικόνα της Θεοτόκου παρέμενε άθικτη, στολισμένη με ασημένια τάματα. 

 Ο Βαρόνος απόρησε με αυτή την εξαίρεση που έκαναν οι Τούρκοι. Ρώτησε τον λόγο και πήρε ως απάντηση ότι κατά τη διάρκεια της λεηλασίας, ένας Τούρκος στρατιώτης δοκίμασε να αφαιρέσει τα τάματα, αλλά όταν ακούμπησε την εικόνα τυφλώθηκε και οι υπόλοιποι στρατιώτες δεν τόλμησαν να την πειράξουν. Ο Blancard μετά από όσα άκουσε έκανε δέηση μπροστά στην εικόνα πριν αποχωρήσει. Η θαυματουργή εικόνα της Παναγιάς Κασσωπίτρας που έδωσε φως στο Στέφανο, το αφαίρεσε από τον βέβηλο που τόλμησε να την πειράξει. Σίγουρα ακούγετε απίστευτη αυτή η διήγηση όπως και η παραπάνω για το θαύμα της ομμάτωσης του Στέφανου. Όμως οι σύγχρονες μαρτυρίες είναι αδιάψευστες αποδείξεις των γεγονότων. 

 Το ημερολόγιο του Βαρόνου, που σώζεται μέχρι τις μέρες μας, προοριζόταν για τον βασιλιά Φραγκίσκο, κατόπιν εντολής του αφού οι Γάλλοι σε αυτό τον πόλεμο ήταν σύμμαχοι των Τούρκων ενάντια στους Ενετούς. Προφανώς δεν τους συνέφερε να φανούν συνένοχοι με βέβηλους θαυματουργών χριστιανικών ναών, αντίθετα τους έβλαπτε πολιτικά ο τρόπος που γλύτωσε η εικόνα. Ότι λοιπόν καταγράφηκε περιγράφει ένα πραγματικό γεγονός και όχι πολιτικές η άλλες σκοπιμότητες. Μετά την καταστροφή της εκκλησίας, οι Ενετοι απομάκρυναν την εικόνα και την τοποθέτησαν στο ενετική Αρμοστεία. Έμεινε εκεί για χρόνια και παρόλο που το 1590 η εκκλησία της Υπεραγίας Θεοτόκου Κασσωπίτρας επισκευάστηκε από τους Ενετούς, η εικόνα δεν επέστρεψε.

  Αντίθετα περιπλανήθηκε σε ναούς της πόλης της Κερκυραίος, ώσπου το 1967 μετά από τέσσερις αιώνες απουσίας, γύρισε με τιμές αρχηγού κράτους στο σπίτι της, στο ναό της Υπεραγίας Θεοτόκου Κασσωπίτρας, στην Κασσιόπη. Αυτοί οι τέσσερις αιώνες απουσίας οδήγησαν στο να ξεχαστούν τς θαυμαστά έργα Της.

  Σήμερα μόνο οι κάτοικοι της Κασσιόπης και γειτονικές περιοχές, γνωρίζουν τη δύναμη και τη χάρη Της, που παραμένει αμείωτη. 

  Λίγοι εκτός Κέρκυρας, γνωρίζουν σήμερα ότι είναι ανάμεσα στις εικόνες που αποδόθηκαν στον Ευαγγελιστή Λουκά, ότι είναι η εικόνα που πριν από λίγους αιώνες έκανε ένα ασύλληπτο για τον ανθρώπινο νου θαύμα. Ότι για τη Χάρη Της, συνέρρεαν πλήθος κόσμου από όλη την Ευρώπη για να ανάψουν ένα κερί.

  Μόνη θύμηση αυτής της δόξας παραμένουν οι αμέτρητες υπογραφές προσκυνητών στις τοιχογραφίες του ναού, που σφράγιζαν με αυτό τον τρόπο το προσκύνημα τους. Η Θαυματουργή εικόνα Της Παναγίας Κασσωπίτρας, λιτανεύεται κάθε χρόνο, στις 8 Μαΐου στην Κασσιόπη, σε ανάμνηση του θαύματος της ομματωσης του μικρού Στέφανου. 

 

 Από τη δημιουργία της πρώτης εκκλησίας μέχρι σήμερα, ο ναός της Κασσιόπης γνώρισε δόξα, λατρεία, ακμή αλλά και αλλεπάλληλες επιθέσεις και καταστροφές από σταυροφόρους, πειρατές, Τούρκους, Σικελούς κ.α και όμως επέζησε. Παρότι η πρώην σπουδαία πόλη της Ρωμαϊκής και μετέπειτα Βυζαντινής Κασσιόπης, εγκαταλείφθηκε από τους κατοίκους και παρέμεινε έρημη για αιώνες, η εκκλησία δεν έπαψε να λειτουργεί ακόμα και σε κακή κατάσταση για κάποιες περιόδους και να περιβάλλεται μάλιστα από την αμέριστη αγάπη των Κερκυραίων αλλά και τον Ενετών. Σήμερα τα σημάδια αυτής της διαχρονικότητας του μνημείου διαφαίνονται ξεκάθαρα. Εξωτερικά ο ναός έχει την όψη καθολικών ναών που έλαβε τον 16ο αιώνα μετά την ανακατασκευή του από τους Ενετούς. Εσωτερικά φέρει βυζαντινές τοιχογραφίες του 11ου και 16ου αιώνα, βυζαντινές και καθολικές εικόνες και άλλα αποτυπώματα του παρελθόντος, ενώ σε περίοπτη θέση δεσπόζει η θαυματουργή εικόνα της Θεοτόκου, ευλογώντας τους ικέτες, όπως έκανε για τον μικρό Στέφανο. Στην Εκκλησία σήμερα που λειτουργεί ως ενοριακός Ναός, τελούνται κανονικά όλες οι θρησκευτικές λειτουργίες αλλά και τα Μυστήρια ενώ παραμένει ανοιχτή καθημερινά από τον Μάιο έως και τον Οκτώβριο τις ώρες 9.00 π.μ – 14.00 μ.μ και όποιοι επιθυμούν να την επισκεφθούν σε διαφορετικές ώρες ή εποχή μπορούν να το κάνουν μόνο κατόπιν συνεννοήσεως. 

Σημείωση: Οι παραπάνω πληροφορίες προέρχονται από το βιβλίο με τίτλο “Κασσιόπη, ένας μικρός τόπος, μια μεγάλη ιστορία" της Ελένης Χ. Σαρακηνού, που εκδόθηκε από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Κασσιόπης το 2013. Το βιβλίο αποτελεί προϊόν μακρόχρονης έρευνας και όλα τα στοιχεία προέρχονται από καταγεγραμμένες και επιβεβαιωμένες πηγές. Οι φωτογραφίες του αφιερώματος είναι προσφορά της κας Ελένης Χ. Σαρακηνού που την ευχαριστούμε Θερμά για ότι έχει προσφέρει έως σήμερα για την ιστορία και ανάδειξη του Ναού και ευχόμαστε ταπεινά Καλή Δύναμη να συνεχίσει το τόσο σημαντικό έργο της. Πηγή: http://greekorthodoxreligioustourism.blogspot.gr/2016/04/blog-post.html