Σάββατο 23 Ιανουαρίου 2021

Αρνητές της αμαρτίας και αρνησίθεοι


Άρνηση! Μία μοντέρνα, πρωτοπόρα έννοια, που σαγηνεύει μυστηριωδώς όλα τα ανθρώπινα πλάσματα, που αρέσκονται να εναντιώνονται γενικώς σε όλα και σε 
όλους, άνευ λόγου ή μάλλον ένεκα αντιστάσεως σ’ αυτό που πρόλαβε και ίσταται. Ένεκα στερήσεως της πρωτοκαθεδρίας, οπότε η άρνηση απευθύνεται στην
 διεκδίκηση της τοιαύτης. Εμφανίζεται με ποικίλους τρόπους χωρίς ν’ αναπληρώνει, προτάσσει ή βελτιώνει κάτι. Αυτοσκοπός· η κόντρα για την κόντρα.

 Αυτή η άρνηση επί κοσμικού επιπέδου επεκτείνεται και στις σχέσεις μας με τον Θεό. Έτσι έχουμε από όσους είναι αρνησίθεοι την απόλυτη απόρριψη κάθε πράγματος 
που έχει σχέση με τον Θεό. Η έννοια που διαπρέπει εξεχόντως στα χρόνια μας είναι κάθε έννοια που κοσμείται με το στερητικό α και εμπεριέχει επαναστατικό και ιδία αντιστασιακό πνεύμα και μάλιστα κατά του Θεού. Είναι η αφηνιασμένη αθεΐα και 
ο περιπόθητος από πολλούς θάνατος του Θεού. Αυτά όλα φυσικά για να ’χουμε να 
λέμε και «μάλλον θόρυβος να γίνεται…».

Πάντως έτσι ή αλλιώς η άρνηση δεσπόζει στον πολιτισμό μας. Έτσι όσοι πιστεύουμε πρέπει να πάρουμε θέση σ' αυτό το φαινόμενο. Η παραμονή ες αεί στην αδράνεια 
και στη σκόπιμη αναποφασιστικότητα, δεν είναι δεκτή εκ Θεού. Άβουλα, 
καιροσκόπα, ταμπουρωμένα στο απυρόβλητο της νωθρότητος και απραξίας χλιαρά όντα, ο Θεός τα ξερνάει. Τους κρύπτοντας το τάλαντο, τους γκρεμίζει στον καιάδα
 της απωλείας.

Ποιος όμως δρόμος θα μας διασφαλίσει το σωστό τέρμα και τον σωστό προορισμό 
μας και δεν θα μας πετάξει σε άσκοπες και επικίνδυνες περιπλανήσεις στον αδιέξο
δο και δαιδαλώδη λαβύρινθο της ξιπασμένης αμαρτίας; Ο ψαλμωδός που παρατηρεί
 και επισημαίνει το πρόβλημα προσεύχεται· «Γνώρισόν μοι, Κύριε, ὁδόν ἐν ᾗ πορεύσομαι» (Ψαλ. 142).
Είμαστε ανίσχυροι σαν άνθρωποι από κάθε άποψη· χρειαζόμαστε σύμβουλο·
 φωτεινό φάρο να φωτίσει τον δρόμο μας μέσα στην σκοτεινή ατμόσφαιρα που μας περιβάλλει. Να γίνουμε κάποια στιγμή ουρανοδρόμοι· εγκαταλείποντες το 
ομιχλώδες τοπίο του χοϊκού κάμπου.

Πόσοι όμως από τους ανθρώπους έχουν πόθο ευγενή και υψηλό, όσο το πάνω μέρος του σταυρού που μπήγεται βαθειά στον ουρανό, να κυνηγήσουν και τελικά να συλλάβουν τον Θεό; Πόσοι ωθούνται επίμονα στην αναζήτηση και προσέγγιση της συνεχούς θείας μεθέξεως, της ευρέσεως της φλεγομένης και μη κατακαιομένης 
βάτου, της μετοχής αυτού του αρρήτου και υπερφυούς πυρός, που ήταν το δέλεαρ
 και ο συνεχής πόθος των ανά τους αιώνας αγίων;

Το μεγαλύτερο λοιπόν ερώτημα που ορθώνεται μπροστά στην ζωή κάθε ανθρώπου, είναι το μέγα θεϊκό, αλλά και πατρικό ερώτημα προς τον καθένα μας.
«Πιστεύεις; Τότε άρπαξε τον σταυρό σου σφιχτά και ακολούθα. Όχι όμως σαν ρομαντικός θεατής ή περιπατητής, αλλά ενεργός μέτοχος. Σταυροφόρος δικός μου, αλλά και σταυροφόρος των δικών σου παθών μικρών ή μεγάλων.
Και συ που δεν πιστεύεις, τράβα τον δρόμο που χάραξες και αν ποτέ με χρειαστείς, γνωρίζεις πού θα με βρεις.

 Κέντρο συναντήσεως της ανθρωπότητος ο Γολγοθάς. Ορατός από κάθε μήκος και πλάτος της γης. Περίοπτος είναι ο «πανύψηλος» σταυρός, όπου βρίσκομαι εν
εκτάσει κρεμάμενος για όλους σας. Εσείς με ανεβάσατε εκεί, οπότε είστε υποχρεωμένοι να με θωρείτε συνεχώς. Ελάτε λοιπόν όλοι· είτε συνειδητοί σταυροφόροι, είτε ασυνείδητοι σταυρομάχοι. Είτε ζεστοί, είτε κρύοι.
 Όλοι οι μαχητές παρόντες. Όλοι οι αρνητές στο κατώφλι της αρνήσεως. Οι μεν, αρνητές της αμαρτίας, οι δε, αρνητές εμού του ιδίου.

Μέγα το κεφάλαιο της αρνήσεως ανοίγει μπροστά μας. Πρόλογος και αφετηρία του, ήδη από την δημιουργία του ανθρώπου, η συμπεριφορά των πρωτοπλάστων.
 Των παιδιών προς τον ουράνιο πατέρα τους. Γιατί η παρακοή στην αρχική εντολή 
του Θεού και η σύμπραξη με τον Διάβολο, αποτελεί αμφισβήτηση και αναιδή άρνη-
ση του Θεού.
Αυτή η πρώτη άρνηση του Θεού οδήγησε σε μία γενικευμένη χαοτική διάσταση του κόσμου. «Τῇ γάρ ματαιότητι ἡ κτίσις ὑπετάγη» (Ρωμ. 8,20). Γι’ αυτό «εἶδον καί ἰδούὁ κῆπος ἔρημος» (Ιερ. 4,26)· η έρημος, όπου θα συναντήσει ο Χριστός τον πειρασμό. 
Εξ’ αιτίας του ανθρώπου η γη επικατάρατος ότι «… παρήλθοσαν τόν νόμον …
 διαθήκην αἱώνιον» (Ησ. 6,24). Παιδί του Θεού ο άνθρωπος, θέλησε να σκοτώσει 
τον Θεό πατέρα για να… οικειοποιηθεί τη μητέρα… γη. Όλα αυτά παρεπόμενα της αρνησιθεΐας.
Αποσυρόμενοι από «την αρνητική» άρνηση των πρωτοπλάστων να υπακούσουν, ας προσεγγίσουμε και ας θαυμάσουμε μία θετική άρνηση. Ηρωική! Άρνηση της 
αμαρτίας και των ποικίλων ατραπών αυτής.

Ο Ιωσήφ. Ο ηγαπημένος υιός του Ιακώβ. Ο φθονημένος και σκληρά κυνηγημένος
 από τους αδελφούς του. Αλλά και καταδιωγμένος από την διεφθαρμένη γυναίκα του Πετεφρή. Εμπρός σε δίλημμα ο Ιωσήφ. Από τη μία ο Θεός, από την άλλη η δυσώδης αμαρτία. Ποιον θ’ αρνηθεί και ποιον θα επιλέξει; Σώφρων ήταν και ως εκ τούτου σωφρόνως εσκέφθη και ενήργησε. «Με βλέπει ο Θεός», είπε. Οπότε κάνει μία 
ηρωική έξοδο από την αμαρτωλή αγκαλιά της πόρνης, δραπετεύοντας από το δεσμωτήριο της αμαρτίας «καταλιπών τά ἱμάτια αὐτοῦ ἐν ταῖς χερσίν αὐτῆς» (Γεν. 39,12) «καί γυμνός οὐκ ἠσχύνετο ὡς ὁ πρωτόπλαστος πρό τῆς παρακοῆς». 
Ο Πάγκαλος. Ο αρνητής της αμαρτίας. Ο οπαδός και κήρυκας του θείου θελήματος.
 Ο αδάμαντας της αρετής. Ο αμιγής φιλόθεος και έμπρακτος Θεόφιλος. Ο τύπος Χριστού.

Να συνεχίσουμε στον στίβο της ευγενούς αρνήσεως, της αρνήσεως της αμαρτίας; Ατελείωτος και απροσπέλαστος από φωτεινά και άκρως ελεγκτικά παραδείγματα.

Οι Τρεις Παίδες εν καμίνω. Αρνήθηκαν να προσκυνήσουν τη χρυσή εικόνα του Ναβουχοδονόσορα και ερρίφθησαν σε φλεγομένη κάμινο εκ της οποίας εξήλθον 
σώοι θεία χάριτι. Τρεις μοναδικοί αρνητές της αμαρτίας, εν μέσω πληθώρας αρνησιθέων «δροσιζόμενοι ἔψαλλον».

Ας θυμηθούμε όμως και μία αρνητική, απρόσμενη και αναπάντεχη άρνηση, από μαθητή του Κυρίου. Από άνθρωπο που τον αγαπούσε υπέρμετρα. «Εἰ πάντες σκανδαλισθήσονται εν σοί, ἐγώ οὐδέποτε σκανδαλισθήσομαι» (Ματ. 26,33).
Κι όμως ήλθε η στιγμή που η μεγαλόστομη δήλωση γλίστρησε σε βάθος απύθμενο.
 Γι’ αυτό η λαϊκή σοφία υπενθυμίζει: «Τρανή μπουκιά φάγε, αλλά τρανή κουβέντα 
μη ξεστομίζεις».
Έτσι ο Πέτρος απαρνείται τον Κύριο που ηγάπα, έμπροσθεν μιας παιδίσκης από 
φόβο λέγοντας· «οὐκ οἶδα τί λέγεις». Αυτός που ανέσυρε μάχαιρα και απέκοψε το 
αυτί του Μάλχου. Ο Πέτρος που μεγαλοφώνως καυχώταν· «Βέβηλον ἔπος τῶν 
χειλέων οὔποτε προήσομαι, Δέσποτα· σύν σοί θανοῦμαι ὡς εὐγνώμων, κἄν οἱ 
πάντες ἀρνήσωνται» (ύμνος Μ. Πέμπτης).

Σε δεύτερη παιδίσκη αντιλέγει ·«οὐκ οἶδα τόν ἄνθρωπον». Πολύ βαρειά κουβέντα αυτή. Δεν γνωρίζει τον άνθρωπο. Αυτόν με τον οποίο συνοδοιπόρησε, συνέφαγε, συμπροσευχήθηκε, άκουσε τα κηρύγματά του, αντίκρισε τα θαύματά του, 
παρευρέθη ενεργώς στην μεταμόρφωσή του και τώρα … δεν γνωρίζει τον άνθρωπο.
Έπειτα από τα προηγούμενα δρομολογείται η τελική κατακρήμνιση στο βάραθρο
 της απωλείας. Αρνήσεις αλλεπάλληλες, όρκοι, αναθέματα, κατάρες και ουδεμία συναίσθηση της αμαρτωλότητος.
Ένα λάλημα αλέκτορος από την επαναστατημένη φύση και ένα βλέμμα συμπαθείας από τον αρνημένο Χριστό, τον ανακαλούν στην πρότερη τάξη, οπότε βγαίνει έξω –
πάλι από φόβο– για να κλαύσει πικρώς.
Και ενώ ο μαθητής ηρνήσατο… ο ληστής εβόησε· «μνήσθητί μου, Κύριε, ἐν τῇ 
βασιλείᾳ σου».

Όμως και άλλος μαθητής αρνείται τον διδάσκαλο κατά πολύ χειρότερο και ειδεχθέστερο τρόπο· «Σήμερον ὁ ἄνομος ἀρνεῖται τόν Διδάσκαλον· μαθητής
 γενόμενος, Δεσπότην παρέδωκεν· ἀργυρίῳ πέπρακε τόν μάννα χορτάσαντα τόν ἄνθρωπον».
Δεν απαιτείται καμία περαιτέρω αναφορά στον ανωτέρω. Αποσιωπούμε και το
 όνοπμά του. Τα τριάκοντα αργύρια είναι η σκιαγράφηση της νοσηράς υπάρξεως και η αιωνία ταφόπλακά του. Η δε αγχόνη, το τίμημα της προδοσίας.

Παρόλες αυτές τις αρνήσεις ακόμη και εκλεκτών μαθητών, οι αρνητές της αμαρτίας δεν έπαυσαν ποτέ να υφίστανται. Συνέχισαν και μεμονωμένα και ομαδικά να καταδιώκουν ανηλεώς την αμαρτία στα κρησφύγετά της.

Όλα τα ολοκαυτώματα του Αρκαδίου, του Μεσολογγίου, του Κουγκίου, του Ζαλόγγου, της Αραπίτσας απετέλεσαν ηχηρές αρνήσεις και κατορθώματα μοναδικής και ανεπαναλήπτου βαθείας εσωτερικότητος. Κατακεραύνωσαν τους καταπατητάς των οσίων, αφήνοντάς τους αφώνους και αναύδους, ταπεινώνοντας και εξαλείφοντας
 την ισχύ τους.
Οι μυριάδες μαρτύρων και αγίων που έχασαν την ζωή τους για να την ξανακερδίσο-
υν επί άλλης βάσεως, ήταν το ισχυρό σφυροκόπημα κατά της αμαρτίας και κατά του ιδρυτού αυτής.

Ας θυμηθούμε και μία αρνήση ήρωα του έθνους μας. Την θαρσαλέα άρνηση του ηρωικού αυτοκράτορος του Βυζαντίου Κων/νου Παλαιολόγου προς τον Μωάμεθ να παραδώσει την πόλη αμαχητί. Η αρνητική απάντησή του έμεινε αγέρωχο 
φλάμπουρο ηθικής λεβεντιάς και πληρότητος στο ιστορικό πέρασμα
«Τό δέ τήν πόλιν σοι δοῦναι, οὔτ’ ἐμόν ἐστί, οὔτ’ ἄλλου τῶν κατοικούντων ἐν ταύτῃ· 
κοινῇ γάρ γνώμῃ πάντες αὐτοπροαιρέτως ἀποθανοῦμεν καί οὐ φεισόμεθα τῆς ζωῆς ἡμῶν».

Αυτά ας τα ακούνε οι σύγχρονοι «αυτοκράτορες» αντικρίζοντας παράλληλα στους καθρέπτες τα προσωπεία τους. Τους ταιριάζουν απόλυτα. Τι κρύβουν; Το γνωρίζουν
 οι ίδιοι. Οι πρότεροι έμειναν στην ιστορία φωτεινά παραδείγματα και ανεξάντλητες πηγές πνευματικής τροφοδοσίας.
Οι τωρινοί θα μείνουν και αυτοί, αλλά με άλλη όψη επίπλαστη που θα σκιαγραφηθεί από την κόψη της ενδοτικότητος, της υποχωρήσεως, της υποκρισίας, αλλά προπάντων της προκλητικής αρνησιθεΐας τους.

Η υγιής άρνηση όμως, ανήκει στους γενναίους· είναι προϊόν ανδρείας. Σύμφωνα δε
 με τον Γρηγόριο τον Θεολόγο· «ἀνδρεία δ’ ἔσῃ πρός τά δεινά στερρότης».
Ορθία στάση λοιπόν, υπερηφάνεια, θάρρος, ψυχραιμία και προπάντων ζωντανή
 πίστη στον Θεό.
Μην ψάχνουμε όμως να εντοπίσουμε τους αρνησιθέους μόνο ξέμακρά μας. Δεν είναι εξωγήινοι. Είναι πολύ κοντά μας. Είμαστε μάλιστα μερικές φορές κι εμείς οι ίδιοι,
 που με την διεφθαρμένη και κατερειπωμένη ζωή μας προσβάλλουμε τον Θεό και
 τον αρνούμαστε ποικιλοτρόπως.
Όμως ας ανακτήσουμε την ανδρεία των γνησίων αρνητών, καταφρονούντες την αντίθεο στήλη της συγχρόνου κακίας και ας διατηρήσουμε τάς αἰσθήσεις ἡμῶν καθαράς, μόνο για τον Χριστό και ας θυσιαστούμε ως φίλοι γνήσιοι αυτού, μόνο γι’ αυτόν. Το «αξίζει» και εμείς το έχουμε ανάγκη.
Πεδίον μάχης είναι η καρδιά μας. Σ’ αυτό το πεδίο θα πρέπει να πολεμήσουμε 
«μέχρις ἐσχάτων», κονταροχτυπούμενοι ανηλεώς με τον αμαρτωλό εαυτό μας. 
Πρέπει να τον τσακίσουμε, κερδίζοντας έτσι μία περηφανή νίκη δίπλα στον 
αναστάντα Κύριό μας.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου