Α΄απομαγνητοφωνημένη ομιλία του μακαριστού γέροντος Αθανασίου Μυτιληναίου με υπομνηματισμό της ΙΔ΄Κατηχήσεως προς Φωτιζομένους
του αγίου Κυρίλλου Ιεροσολύμων, && ΚΔ΄- ΚΣΤ΄
«εἰς τὸ καὶ ἀναστάντα ἐκ νεκρῶν τῇ τρίτῃ ἡμέρᾳ,
καὶ ἀνελθόντα εἰς τοὺς οὐρανούς, καὶ καθίσαντα ἐκ δεξιῶν τοῦ Πατρός»
[εκφωνήθηκε στον Ι.Ν. αγίου Χαραλάμπους Λαρίσης στις 8-12-1986] [Θέμα 96ον, μέρος Ι΄]
Ο Παύλος αν επέστρεψε, είναι γιατί ανεστήθη ο Χριστός. Ο ίδιος θα πει αργότερα «Οὐχὶ Ἰησοῦν Χριστὸν τὸν Κύριον ἡμῶν ἑώρακα;». Κι όταν θα απολογείται εις τον Φήστον κ.λπ. εις τον Ηρώδην τον Αντύπα, θα λέγει ακριβώς αυτό: ότι «Πηγαίνοντας προς τη Δαμασκό», κάνει ολόκληρη περιγραφή, «Μου συνέβη ετούτο κι εκείνο». Και ότι «εγώ είδα τον αναστάντα Ιησούν». Ο Παύλος λοιπόν, το φαινόμενον ‘’Παύλος’’ είναι ανερμήνευτον. Και ερμηνεύεται μόνον γιατί ο Χριστός ανεστήθη. Αυτό δεν πρέπει ποτέ να το ξεχνούμε. Συνεπώς οι μάρτυρες πολλοί.
Αλλά η Ανάστασις ακόμα αποτελεί και ένα ποιητικόν στοιχείον της σωτηρίας μας. Λέγει ο Νικόλαος Καβάσιλας ότι τα «ποιητικά της σωτηρίας μας»- είναι στη Θεία Λειτουργία που ερμηνεύει- είναι αυτοί οι μεγάλοι σταθμοί του βίου του Χριστού. Είναι η Ενανθρώπησις, είναι η Σταύρωσις, η Μεταμόρφωσις, ο θάνατος, η Ανάστασις, και η Ανάληψις του Χριστού. Αυτά είναι τα ποιητικά της σωτηρίας μας. Θέλετε να το δείτε αυτό; Η Θεία Λειτουργία είναι μία επιτομή. Ολοκλήρου του Ευαγγελίου. Ψάξτε να δείτε, δεν υπάρχει πουθενά μέσα στη Θεία Λειτουργία, ούτε υπαινιγμός εκφράσεως στο ότι ο Χριστός έκανε θαύματα. Ούτε υπαινιγμός εκφράσεως. Διότι τα θαύματα του Χριστού δεν είναι τα ποιητικά της σωτηρίας μας. Αλλά γίνεται όμως κατά κόρον θα λέγαμε αναφορά στα ποιητικά της σωτηρίας μας· που είναι ο Σταυρός, η Ανάστασις, η Ανάληψις. Αυτά αποτελούν το θεμέλιο της σωτηρίας μας.
Έτσι, μετά από την Ανάσταση, που είναι το ποιητικόν της σωτηρίας μας, κατά το «Προσδοκῶ ἀνάστασιν νεκρῶν», γιατί; Διότι ο Χριστός ανεστήθη, γι΄αυτό προσδοκῶ ἀνάστασιν νεκρῶν, βλέπετε ότι θα αναστηθώ εγώ ο νεκρός, γιατί ανεστήθη ο Χριστός. Έτσι, μετά από την Ανάστασιν έρχεται ένα άλλο ποιητικόν της σωτηρίας μας, που είναι η Ανάληψις του Χριστού. Και σας λέγω ότι είναι ποιητικόν της σωτηρίας μας, διότι αν το προσέξαμε ποτέ, δεν είναι παρά άνοδος στον ουρανό. Μπορούσαμε να αναστηθούμε και να ευρισκόμεθα εδώ εις την γην. Αλλά δεν θα μείνουμε εδώ εις την γην. Αλλά, και κατά θαυμαστόν τρόπον, θα αναληφθούμε και εμείς εις τον ουρανόν.
Αν το προσέξατε ποτέ που το λέγει ο Απόστολος Παύλος εις την Α΄προς Θεσσαλονικείς επιστολήν, ότι «ἁρπαγησόμεθα ἐν νεφέλαις εἰς ἀέρα εἰς ἀπάντησιν τοῦ Κυρίου». «Θα αρπαχθούμε», λέγει, «εις αέρα». Δηλαδή σημαίνει δεν θα είμεθα εδώ στη γη. Και τότε θα προϋπαντήσουμε τον κατερχόμενον Χριστόν, που αποτελεί το άλλο εκείνο στοιχείο, που είναι ο Χριστός Κριτής, που θα ξανάρθει στον κόσμον, θα κατέβει όμως ο Χριστός να μας παραλάβει. Μόνο που εκεί, δεν είναι πλήρης η εικόνα. Διότι ο Απόστολος Παύλος δεν ενδιαφέρεται δια τους αμαρτωλούς. Όταν γράφει την επιστολή του στους Θεσσαλονικείς, ομιλεί δια τους ευσεβείς. Γι' αυτό λέγει «εμείς οι περιλειπόμενοι» που θα ζούμε τότε, όσοι θα ζουν, θα αρπαχθούμε κ.ο.κ. Δηλαδή ότι για μας ο λόγος. Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι οι αμαρτωλοί θα αγνοηθούν, με την έννοια ότι θα μείνουν στη γη… Όχι, αγαπητοί μου. Θα οδηγηθούν εις την κόλασιν, αλλά δεν μας το λέγει αυτό η Αγία Γραφή τίνι τρόπω. Μόνο δια τους πιστούς λέγει ότι θα αρπαχθούμε στον αέρα εις απάντησιν του Κυρίου. Δηλαδή, ανάληψις.
Δηλαδή ό,τι κατηγορείται, δηλαδή αναφέρεται εις τον Χριστόν, αυτό κατηγορείται και εις τον πιστόν. Αυτό δεν πρέπει να το ξεχνάμε. Δηλαδή θα πρέπει να καταλάβουμε ότι …απέθανε ο Χριστός; Θα πεθάνουμε κι εμείς. «Ἀπόκειται τοῖς ἀνθρώποις ἅπαξ ἀποθανεῖν». Ανεστήθη ο Χριστός; Θα αναστηθούμε κι εμείς. Ανελήφθη ο Χριστός; Θα αναληφθούμε κι εμείς. Επήγε ο Χριστός εις την Βασιλείαν Του; Θα πάμε κι εμείς. Γι'αυτό έγινε τέλειος άνθρωπος, για να μας ανοίξει τον δρόμο όχι ως Θεός, αλλά ως άνθρωπος· διότι εδώ τονίζεται η ανθρωπίνη φύσις του Χριστού. Τονίζεται. Αυτή λοιπόν μας ανοίγει τον δρόμο. Είναι ο νέος Αδάμ, ο οποίος μας οδηγεί εις την Βασιλείαν του Θεού. Στο ακύμαντο λιμάνι της Βασιλείας του Θεού.
Συνεπώς εδώ τώρα ο άγιος Κύριλλος, αφού ετελείωσε τα περί της Αναστάσεως του Κυρίου, έρχεται εις το θέμα της Αναλήψεως του Χριστού. Συνέβη όμως ένα περιστατικόν, το οποίον απετυπώθη μέσα εις τις Κατηχήσεις. Ας το δούμε το περιστατικόν αυτό. Ευτυχές μεν για τους κατηχουμένους του τότε, δυστυχές όμως για μας. Θα το δείτε γιατί…
ΚΔ’ «Καὶ ἡ μὲν ἀκολουθία τῆς διδασκαλίας τῆς πίστεως προέτρεπεν εἰπεῖν καὶ τὰ περὶ τῆς "ἀναλήψεως." ἀλλ' ἡ τοῦ Θεοῦ χάρις ᾠκονόμησε πληρέστατά σε ἀκοῦσαι κατὰ τὴν ἡμετέραν ἀσθένειαν τῇ χθὲς ἡμέρᾳ κατὰ τὴν Κυριακήν, κατ' οἰκονομίαν τῆς θείας χάριτος ἐν τῇ συνάξει τῆς τῶν ἀναγνωσμάτων ἀκολουθίας τὰ περὶ τῆς εἰς οὐρανοὺς ἀνόδου τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν περιεχούσης».
Λέγει ότι «η συνέχεια της διδασκαλίας της πίστεως, είχε σαν πρόγραμμά της και τα περί της Αναλήψεως. Βεβαίως, ακολουθία είναι, συνέχεια, να μιλήσουμε μετά την Ανάστασιν, τα της Αναλήψεως. Αλλά όμως η χάρις του Θεού έτσι τα έφερε τα πράγματα ώστε την κατά τη χθεσινή ημέρα, όση δύναμις υπήρχε σε μας, κατά την ασθενή μας δύναμιν», λέει ο άγιος Κύριλλος, «εχθές που ήταν Κυριακή»- άρα σήμερα Δευτέρα, τι σύμπτωσις…, εχθές Κυριακή, άρα σήμερα Δευτέρα, που μιλάμε, ύστερα από 1600 χρόνια, είναι έτσι χαρακτηριστικό, απλώς μία σύμπτωσις…- «ώστε να έχει οικονομήσει ο Θεός, τα αναγνώσματα που είχαμε και που τα ερμηνεύαμε, να αναφερθούν εις την Ανάληψιν του Χριστού. Συνεπώς, τα είπαμε χθες». Ευτυχές μεν το πράγμα δια τους τότε κατηχουμένους, δυστυχές όμως για μας, που δεν θα μας πει πολλά πράγματα ο άγιος Κύριλλος.
[…] «Μνημόνευε τοῦ γεγραμμένου σαφῶς ἐν ψαλμοῖς· ἀνέβη ὁ Θεὸς ἐν ἀλαλαγμῷ» (είναι ο 46ος ψαλμός, στίχος 6. «Να θυμάσαι, είναι γραμμένο, ότι ο Θεός ανέβηκε με αλαλαγμόν». Ποίοι αλαλάζουν; Οι άγγελοι. Το λέγει). «Μνημόνευε ὅτι καὶ αἱ θεῖαι δυνάμεις ἔλεγον πρὸς ἀλλήλας(μεταξύ τους οι άγγελοι)·ἄρατε πύλας οἱ ἄρχοντες ὑμῶν(Ψαλμ.23,7: «-Σηκώστε τις πόρτες οι άρχοντές σας». –«Γιατί;» -«Για να περάσει ο Κύριος της δόξης». –«Ποιος είναι», λέει, «ο Κύριος της δόξης;» Είναι ένας ωραίος διάλογος, ο οποίος διαμείβεται μεταξύ των αγγέλων, για να δειχθεί εδώ η Ανάληψις του Χριστού). «Μνημόνευε καὶ τοῦ ψαλμοῦ τοῦ λέγοντος· ἀνέβη εἰς ὕψος, ᾐχμαλώτευσεν αἰχμαλωσίαν». Είναι ο 67 ψαλμός, στίχος 19. Ένα πλούσιον χωρίον αυτό. Ποιο είναι το ύψος; Κατ’ αρχάς είναι του Σταυρού το ύψος. Και κατόπιν ποια είναι η αιχμαλωσία; Αιχμαλώτισε τον Σατανά. Μετά ένα δεύτερον ύψος. Είναι ο ουρανός που ανήλθεν ο Χριστός. Και δίδει τα δώρα Του εις τους ανθρώπους. Έδωσε «ἔδωσε δόματα τοῖς ἀνθρώποις», λέγει. Είναι τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος.
«Μνημόνευε τοῦ προφήτου τοῦ εἰπόντος(Ακούστε εδώ τι λέγει ο Αμμώς. Είναι ένα καταπληκτικόν χωρίον,9,6 στον Αμμώς): ὁ οἰκοδομῶν εἰς τὸν οὐρανὸν τὴν ἀνάβασιν αὐτοῦ».Γιατί λέγει «ὁ οἰκοδομῶν»; Περίεργο. Λέγει: «Ὁ ποιῶν τοὺς ἀγγέλους αὐτοῦ πνεύματα» κτλ». Ὁ ποιῶν. Θα πει «ο κατασκευάζων». Σημαίνει λοιπόν ότι οι άγγελοι είναι κτίσματα. Εδώ λέγει: «Αυτός που οικοδόμησε, έκτισε εις τον ουρανόν την ανάβασή Του». Είναι γνωστό ότι ό,τι υπάρχει εις την Θεότητα είναι άκτιστον. Ο Θεός είναι άκτιστος. Ο Πατήρ άκτιστος, ο Υιός άκτιστος, η γέννησις του Υιού είναι άκτιστος, το Πνεύμα το Άγιον είναι άκτιστον. Η θεία δόξα, οι θείες ενέργειες είναι άκτιστες. Δεν είναι τίποτα που ο Θεός το δημιουργεί έξω από τον εαυτόν Του. Ό,τι λοιπόν είναι μέσα στον εαυτόν Του είναι θεότης. Γιατί λέγει εδώ: «Εκείνος που οικοδομεί την ανάβασή Του στον ουρανό»;. Γιατί απλούστατα πρόκειται περί του ανθρωπίνου σώματος. Είναι πολύ ωραίο· που δείχνει ότι δεν ανελήφθη ο Θεός ως Θεός, αφού ο Λόγος είναι πανταχού παρών, αλλά ανελήφθη η ανθρωπίνη φύσις του Θεού Λόγου, μετά της οποίας φύσεως ηνώθη ο Θείος Λόγος. Είδατε ακρίβεια προφήτου; «Ὁ οἰκοδομῶν»· «καὶ τὰ λοιπὰ ὅσα εἴρητο χθὲς διὰ τὰς τῶν Ἰουδαίων ἀντιλογίας». Προφανώς λοιπόν όσα είχε μιλήσει ο άγιος Κύριλλος στη χθεσινή ημέρα περί της Αναλήψεως του Χριστού, είχαν απολογητικό χαρακτήρα· διότι λέει «για τις αντιλογίες των Ιουδαίων».
Και εισερχόμεθα, αγαπητοί, εις την 25ην παράγραφον. Εδώ τώρα θα πει μερικά ο άγιος Κύριλλος που αφορούν εις την Ανάληψιν του Χριστού.
ΚΕ΄ «Ὅταν γὰρ ὡς ἀδυνάτῳ τῇ τοῦ σωτῆρος ἀναβάσει ἀντιλέγωσι, μνημόνευε τῶν περὶ τῆς μεταθέσεως τοῦ Ἀββακοὺμ εἰρημένων. εἰ γὰρ ὁ Ἀββακοὺμ ὑπὸ ἀγγέλου μετετέθη, βασταχθεὶς ἀπὸ τῆς κόμης τῆς κεφαλῆς αὐτοῦ, πολὺ μᾶλλον ὁ καὶ προφητῶν καὶ ἀγγέλων Δεσπότης ἐξ ὄρους ἐλαιῶν νεφέλῃ ἐπιβὰς οἰκείᾳ δυνάμει ποιεῖσθαι τὴν εἰς οὐρανοὺς ἄνοδον δυνατώτερος ἦν».
Πολύ ωραίο. Λέγει τα εξής: «Αντιλέγουν οι Ιουδαίοι, πώς ανελήφθη εις τον ουρανόν;». Ίσως θα αντέλεγε και ο ορθολογισμός πολλών φιλοσοφούντων, και αυτού του Πλάτωνος. Παρ΄ότι πιστεύω ότι αν ζούσε ο Πλάτων στην εποχή του Χριστού, θα πίστευε πρώτος. Ο Σωκράτης θα πίστευε πρώτος. Αλλά εν τοιαύτη περιπτώσει, αν πάρουμε την πλατωνική θεωρία, φιλοσοφία, είναι αδύνατον να ανεβεί η ύλη στον ουρανό. Πώς είναι δυνατόν να ανεβεί ανθρώπινο σώμα, όταν εις τον χώρον του ουρανού υπάρχουν τα καθαρά πνεύματα…
Αλλά και η Επιστήμη θα μπορούσε να πει μέχρι πρότινος, τώρα δεν το λέει: «Πώς θα μπορούσε ο άνθρωπος υπενικώντας τη βαρύτητα, την έλξιν της γης, να ανεβεί προς τα πάνω;». Τώρα δεν το λέει όμως. Η Επιστήμη πρώτα-πρώτα, η σύγχρονη Επιστήμη έμαθε να ταπεινώνεται και τίποτα να μην αποκλείει. Τον περασμένον αιώνα απέκλειε πολλά και την έπαθε. Η επιστήμη όταν αποκλείει, σημαίνει ότι δεν έχει τη δυνατότητα, αφού αποκλείει, να ξαναερευνήσει ένα θέμα. Άρα μέσα την πολλαπλότητα της ερεύνης, βρίσκει καινούρια πράγματα. Αυτό είναι όρος, για να έχει κανείς επιστημονικήν νοοτροπίαν. Δεν μπορείς να γίνεις επιστήμων, να σκέπτεσαι δηλαδή επιστημονικά, αν αποκλείεις πάντα κάτι. Κι αν το αποκλείσεις για μια στιγμή, γιατί δεν σε εξυπηρετεί, γιατί δεν ξέρω τι, δεν το απορρίπτεις αλλά κάποια στιγμή ξαναγυρίζεις να το ξανακοιτάξεις. Ξέρετε πόσες φορές η επιστήμη ξαναγύρισε στα σκουπίδια της; Όπως ο μάστορας πετάει βίδες, βιδάκια… Τι; Δεν πετάει βίδες, βιδάκια. Ο καλός ο μάστορας, κάτω από τον πάγκο, έχει κάποια κουτιά και βάζει αυτά που θα πετούσε. Και πόσες φορές -ρωτήστε μαστόρους, θα σας το πουν, έχω και ιδία αντίληψη του πράγματος, το έκανα κι εγώ αυτό- θα σας πουν πόσες φορές ανατρέχουν σ’ αυτά τα σκουπίδια, για να βρουν κάποια βίδα ή κάποιο βιδάκι που τους χρειάζεται. Έτσι και η Επιστήμη, δεν πετάει τίποτε. Ξαναγυρίζει, ξαναερευνά. Αυτό θα πει αληθινή νοοτροπία επιστημονική. Τι θα έλεγε λοιπόν η επιστήμη πριν από κάποια χρόνια, πριν έχει το αεροπλάνο, τον πύραυλο, το αερόστατο; Θα μπορούσε άραγε ένα ανθρώπινο σώμα, χωρίς άλλη βοήθεια, να ανεβαίνει προς τα επάνω; Κι όμως αγαπητοί…
Λέει ο άγιος Κύριλλος: «Ερεύνησε την γραφήν να δεις ότι υπάρχουν και παρόμοιες περιπτώσεις». Σε ποιον θα μιλήσεις; Θα μιλήσεις σε Ιουδαίον. Λοιπόν τι θα χρησιμοποιήσεις; Την Αγίαν Γραφήν. Θα τον αποστομώσεις από την Αγίαν Γραφήν. Βέβαια κι εμείς δεν έχομε ανάγκη να χρησιμοποιήσουμε ούτε την Επιστήμη, ούτε τη Φιλοσοφία. Δεν μας χρειάζεται για μια στιγμή, αλλά θα ανατρέξουμε εις την Αγία Γραφή. Αποτελεί μοναδικότητα η Ανάληψις του Χριστού; Και συνεπώς να πούμε για μια στιγμή ότι αυτό είναι αδύνατον; Θα μπορούσαμε να πούμε ότι στον Θεό δεν είναι τίποτε αδύνατον. Και να αποτελούσε μοναδικότητα, πάλι δεν θα το λέγαμε αυτό. Πόσο περισσότερο που δεν αποτελεί μοναδικότητα.
Κι εδώ τώρα ο άγιος Κύριλλος αναφέρει ένα περιστατικόν το οποίον με δύο λόγια θα σας το διηγηθώ. Είναι στο βιβλίον του Δανιήλ, στο κεφάλαιο Βηλ.
Είναι γνωστό ότι ο Δανιήλ ως αιχμάλωτος Ιουδαίος στη Βαβυλώνα, αφού βεβαίως υπέδειξεν εις τον βασιλέα ότι ο Βηλ, ένα φίδι, δεν είναι θεός και το εθανάτωσε, μόνο γιατί του έδωσε να φάει κάτι μικρά κομματάκια φτιαγμένα από πίσσα, πάχος και τρίχες. Έφαγε το φίδι αυτά και έσκασε. Και λέει στον βασιλέα: «Είδες; Λατρεύετε εδώ κάτι που μπορεί να πεθαίνει, να σκάζει…». Θύμωσαν πολύ οι Βαβυλώνιοι, διότι είχε προηγηθεί ένα άλλο. Με τον ναόν εκείνον που μπαίναν οι ιερείς και τρώγανε τα φαγητά εις τον πολιούχον της Βαβυλώνος κ.λπ. και θύμωσαν πολύ με τον Δανιήλ οι Βαβυλώνιοι. Και ηπείλησαν τη ζωή του βασιλέως, εάν δεν τον φονεύσει τον Δανιήλ. Ένας συνήθης τρόπος τότε, για να χορταίνουν και τα λιοντάρια, διότι ήταν ένας λάκκος με επτά λεοντάρια, και ρίχναν κάθε μέρα δύο ανθρώπους, ανθρώπινα σώματα, και δύο πρόβατα. Για σκεφτείτε, φοβερό πράγμα. Οπότε άρπαξαν αυτοί τον Δανιήλ και τον πέταξαν μέσα στον λάκκο των λεόντων. Να το θαύμα. Μάλιστα είχαν αφήσει τους λέοντας νηστικούς. Οι λέοντες δεν πείραξαν τον Δανιήλ. Έμεινε έξι μέρες εις τον λάκκον. Έξι μέρες…Οι λέοντες καταπεινασμένοι, δεν πειράζουν τον Δανιήλ. Στην Ιουδαία - πόσο αλήθεια απέχει η Ιουδαία από τη Βαβυλώνα; Πάρτε εκεί μία ευθεία, γιατί περί ευθείας ο λόγος, που είναι η Ιερουσαλήμ, πού είναι η Βαβυλώνα, εκεί στη Μεσοποταμία, στο σημερινό Ιράκ, κάπου εκεί κοντά στον Περσικό κόλπο. Είναι μερικές εκατοντάδες χιλιόμετρα. Αν δεν κάνω λάθος, είναι περί τα 700-800 χιλιόμετρα. Αν δεν κάνω λάθος…
Ένας άνθρωπος, ονόματι Αββακούμ, δεν είναι ο προφήτης Αββακούμ, προσέξτε, απλώς ένας άνθρωπος· λέγεται προφήτης αλλά δεν είναι ο προφήτης ο γνωστός από τους δώδεκα ελάσσονας προφήτας. Αυτός είχε χωράφια. Και ήταν η εποχή του θερισμού. Είχε εργάτες. Τότε έπρεπε να τους πάει φαγητό το μεσημέρι. Έψησε φαΐ, ζύμωσε, πήρε και τα ψωμιά, τα φορτώθηκε και πηγαίνει τώρα για τα χωράφια του, να δώσει στους εργάτες να φάνε. Στον δρόμο συναντάει κάποιον και του λέγει:
-Πού πηγαίνεις;
-Πηγαίνω στο χωράφι για τους εργάτες.
-Όχι. Μην πας το φαΐ στους εργάτες. Θα το πας στη Βαβυλώνα! Εις τον λάκκον των λεόντων που είναι εκεί ο Δανιήλ.
-Ποτέ μου δεν πήγα στη Βαβυλώνα, ούτε λάκκο γνωρίζω λεόντων, ούτε τον Δανιήλ γνωρίζω, λέει αυτός.
Και πριν καλά καλά τελειώσει τον λόγο του ο Αββακούμ- ήταν άγγελος- τον άρπαξε από τα μαλλιά από δω μπροστά ο άγγελος, φορτωμένος αυτός με τα πράγματα, τον αρπάζει από δω, ακαρεί τον μετέφερε πάνω από τον λάκκο των λεόντων! Ακούστε· ακαρεί, ακαριαίως! Τον έφερε εκεί. Βάζει εκεί «μετά ῥίζου». «Ῥίζος» θα πει θόρυβος. Τον φέρνει λοιπόν επάνω από τον λάκκο των λεόντων. Και τότε ο Αββακούμ φωνάζει «Δανιήλ!». Και άκουσε άνθρωπο μέσα να φωνάζει. Και του ρίχνει από πάνω από τον λάκκο που ήταν τα ψωμιά και το φαΐ. Ο Δανιήλ εδόξασε τον Θεόν, διότι του έστειλε φαγητό και ψωμί.
Την άλλη ημέρα επήγε ο βασιλιάς να θρηνήσει τον φίλο του τον Δανιήλ. Ήταν σπουδαίος σύμβουλός του. Κι από πάνω λέει: «Αχ Δανιήλ, Δανιήλ…». Και φωνάζει από κάτω ο Δανιήλ: -«Τι είναι, βασιλιά;». - «Ζεις;». Τότε τον έβγαλε από τον λάκκο. Είπε ότι είναι αληθινός ο Θεός του Δανιήλ και έριξε εκείνους που τον συκοφάντησαν, τον κατηγόρησαν μάλλον, και οι λέοντες, αγαπητοί μου, τους άρπαξαν στον αέρα και τους έφαγαν τους άλλους.
Γιατί πήρε ο άγγελος αυτόν που πήγαινε στο χωράφι; Για να πιστοποιηθεί το θαύμα. Ίσως πει κάποιος, έμειναν νηστικοί οι άνθρωποι εκεί. Μα αυτό είναι το σπουδαίο. Για να πιστοποιηθεί το θαύμα. Και τον έφερε πίσω ο άγγελος, στο ίδιο σημείο. Προφανώς θα πήγε με άδεια χέρια στο χωράφι και ασφαλώς θα πήγε και λίγο καθυστερημένα. Και θα είπε εις τους εργάτες εκεί το περιστατικόν.
Πώς αυτός πετάχτηκε, δηλαδή μεταφέρθηκε δια του αέρος τόσο γρήγορα; Έχομε λοιπόν ένα προηγούμενο δια την Ανάληψιν του Χριστού. Διότι ο Χριστός- προσέξτε αυτό- δεν είναι κάπου στο σύμπαν, αλλά είναι στη Βασιλεία Του. Και η Βασιλεία του Θεού δεν είναι μέσα στο Σύμπαν. Κάνετε μία απόπειρα να διέλθετε το σύμπαν... Ξέρετε ότι από τη μία άκρη στην άλλη χρειαζόμαστε είκοσι δισεκατομμύρια έτη φωτός; Να τρέχεις με την ταχύτητα του φωτός, 300 εκατομμύρια μέτρα το δευτερόλεπτο, και να κάνεις είκοσι δισεκατομμύρια χρόνια; Ο Χριστός ακαρεί έφθασε εις την Βασιλείαν Του. Ξέρετε μόνο πού καθυστέρησε; Όταν ανέβαινε σιγά-σιγά, στην ακτίνα οράσεως των μαθητών. Δια να τον απολαμβάνουν και να βεβαιώνουν την άνοδό Του. Εκεί ανήρχετο σιγά-σιγά, σιγά-σιγά. Όταν όμως πια δεν Τον έβλεπαν και οι άγγελοι τους είπαν τους μαθητάς: «Τι σταθήκατε να βλέπετε;». Ο Κύριος ακαρεί βρέθηκε εις την Βασιλεία Του. Πώς πέρασε το σύμπαν αυτό; Το υλικό σύμπαν. Με την ανθρώπινή Του φύση.
Ένα άλλο περιστατικό. Δεν το γράφει ο άγιος Κύριλλος, θα σας το πω όμως εγώ, γιατί τι λέει παρακάτω; Ξέρετε τι λέει; «Καὶ τὰ μὲν ὅμοια μνημόνευε τῶν θαυμάτων». «Να μνημονεύεις, να αναφέρεις τα όμοια θαύματα». Γι΄αυτό λοιπόν δεν το αναφέρει, απλώς κάνει υπαινιγμό. Είναι ο Φίλιππος ο διάκονος. Εις το βιβλίο των Πράξεων των Αποστόλων, Καινή Διαθήκη τώρα, συνέβη το εξής. Λέγει το Πνεύμα το Άγιον εις τον Φίλιππον τον διάκονον, ένα από τους επτά διακόνους. Αυτός που είχε τα τέσσερα κορίτσια που παρθένευαν, που σας έλεγα την περασμένη Κυριακή στην ανάλυση των Πράξεων. «Σήκω πήγαινε κατά μεσημβρίαν», λέει, «προς Νότον, εκεί προς την Γάζα» εκεί ο δρόμος, λέγει, ήταν έρημος. Δηλαδή ψυχή δεν φαινόταν. Επαρχιακός δρόμος, ψυχή… Αναρωτιέται ο Φίλιππος: «Γιατί μου είπε το Πνεύμα του Θεού να έρθω εδώ;». Όταν όμως σκεφτόταν έτσι, βλέπει να έρχεται από πίσω του ένα αμάξι, αρχοντικό αμάξι. Με τον γνωστόν εκείνον Αιθίοπα της βασιλίσσης της Λιβύης. Η Κανδάκη. Ό,τι θα λέγαμε «Φαραώ» σήμερα. Κανδάκη· γενική ονομασία, δεν είναι το όνομά της. Και ήτο κάπου εκεί στη Λιβύη. Και ήρχετο· πήγε να περάσει μπροστά του το άρμα, δηλαδή η καρότσα αυτή και του λέει το Πνεύμα το Άγιο εις τον Φίλιππον: «Προσκολλήθητι». Ο Φίλιππος πήγε και γαντζώθηκε επάνω. Βλέπει τον Αιθίοπα αυτόν να μελετάει τον Ησαΐα. Ήταν προσήλυτος. Και του είπε το γνωστό εκείνο: «Γινώσκεις ἃ ἀναγινώσκεις;». Γυρίζει αυτόν να ιδεί. Λέει «Πώς θα το εγνώριζα αυτό, εάν κάποιος δεν με βοηθούσε;». Του υπέδειξε λοιπόν τα περί του Ιησού Χριστού και τον εβάπτισε. «Τι με εμποδίζει» λέει, «να βαπτιστώ;». «Τίποτα δεν σε εμποδίζει, εάν πιστεύεις ότι ο Χριστός είναι ο Υιός του Θεού, ο Ιησούς είναι ο Χριστός, ο Υιός του Θεού, τίποτα δεν σε εμποδίζει». Έχομε, μάλιστα, θα λέγαμε, μία υποτυπώδη ομολογία πίστεως, ένα Σύμβολον Πίστεως, υποτυπώδες. Μετά έγινε πιο πλουσιότερο, διότι μπήκαν οι αιρέσεις. Και τότε κατέβηκαν εκεί σε ένα σημείο του δρόμου και είχε λίγο νερό και τον εβάπτισε εκεί τον ευνούχον αυτόν. Και τότε ο Φίλιππος αρπάχτηκε από το Πνεύμα του Θεού, κατά τον ίδιο τρόπο που αρπάχτηκε και ο Αββακούμ, εκείνος που πήγε στην Βαβυλώνα. Και τον έφερε εκεί κάπου στη Γάζα, και εις την Τύρο, δεν θυμάμαι ακριβώς, και ο ευνούχος, λέει, δεν ξαναείδε τον Φίλιππον. Ξαφνικά έφυγε από μπροστά του. Χάθηκε. Και εκεί που αρπάχτηκε και τον πήγε τόσο μακριά το Πνεύμα το Άγιον, από κει συνέχισε την ιεραποστολή του ο διάκονος Φίλιππος. Να λοιπόν και ένα άλλο περιστατικό αναλήψεως.
Αλλά ας προχωρήσουμε. «Καὶ τὰ μὲν ὅμοια μνημόνευε τῶν θαυμάτων, τὴν δὲ ὑπεροχὴν τήρει τῷ Δεσπότῃ τῷ θαυματοποιῷ(Ό,τι αναφέρεις, ασφαλώς είναι σπουδαίο, αλλά την υπεροχή όμως στην Ανάληψή Του την έχει πάντοτε ο Χριστός). Οἱ μὲν γὰρ ἐβαστάζοντο, ὁ δὲ βαστάζει τὰ πάντα». Τι ωραίο αυτό! «Όλοι εβαστάζοντο από το Πνεύμα του Θεού, από τον άγγελον. Αλλά ο Κύριος όμως βαστάζει τα πάντα. Και δεν βαστάζεται από κανέναν». «Μνημόνευε ὅτι Ἐνὼχ μετετέθη, ἀλλ' Ἰησοῦς ἀνῆλθεν(Να θυμάσαι ότι ο Ενώχ μετετέθη, θυμόσαστε από την Παλαιά Διαθήκη. «Εὐηρέστησε», λέγει, «εἰς τόν Θεόν καί οὐχ εὑρέθη. Ὃτι μετέθηκεν αὐτόν ὁ Κύριος». Μετετέθη λοιπόν ο Ενώχ. Ναι. Αλλά πού πήγε; Πού μετετέθη; Θα λέγαμε, ό,τι συνέβη με τον προφήτην Ηλίαν. Κάπου στον ουρανό. Δεν λέμε όμως πιο πολλά γιατί θα μας τα πει πιο κάτω ο άγιος Κύριλλος, για τον προφήτη Ηλία τουλάχιστον. «Ενώ ο Κύριος δεν μετετέθη αλλά ανήλθεν, ανέβηκε», δηλαδή πέρασε το σύμπαν και επήγε εις την Βασιλείαν Του.
«Μνημόνευε τῶν περὶ Ἠλίαν τῶν χθὲς εἰρημένων».«Αυτά που λέγαμε χθες δια τον Ηλίαν». Τι κρίμα, να ξέραμε τι είχε πει ο άγιος Κύριλλος! Τι ανεφέρθη δια τον Ηλίαν;), ὅτι Ἠλίας μὲν ἐν ἅρματι πυρὸς ἀνελήφθη, Χριστοῦ δὲ τὸ ἅρμα μυριοπλάσιον χιλιάδες εὐφημούντων(«Επί άρματος», λέγει, «ηρπάγη. Αλλά ο Χριστός μύριες φορές παραπάνω από άρμα, διότι άγγελοι τον συνοδεύουν και τον επευφημούν». «Καὶ ὅτι -Μάλιστα αυτό που σας λέγω, είναι Ψαλμός, 67,18. Είναι προφητικό- Ἠλίας μὲν ἀνελήφθη πρὸς ἀνατολὰς τοῦ Ἰορδάνου, Χριστὸς δὲ πρὸς ἀνατολὰς τοῦ χειμάῤῥου Κέδρων ἀνῆλθεν, καὶ ὅτι ἐκεῖνος ὡς εἰς τὸν οὐρανόν, Ἰησοῦς δὲ εἰς τὸν οὐρανόν». Δύο φορές, αγαπητοί μου, αναφέρει δια τον προφήτην Ηλίαν το Δ΄Βασιλειών, ότι ανήλθεν- προσέξτε- «ὡς εἰς τὸν οὐρανόν». Δηλαδή «κάπου στον ουρανό». Ποιον ουρανό; Θα μας το πει λίγο πιο κάτω ο άγιος Κύριλλος. Αλλά ο Χριστός, λέγει, ανήλθε όχι «ὡς εἰς τὸν οὐρανόν», αλλά «εἰς τὸν οὐρανόν». Ανήλθε εις την Βασιλείαν Του· «καὶ ὅτι ἐκεῖνος μὲν εἶπε δοθήσεσθαι διπλᾶ ἐν πνεύματι τῷ ἁγίῳ μαθητῇ». Ξέρετε, ο Ελισσαίος τον παρεκάλεσε να πάρει διπλήν την μερίδαν της προφητείας και των χαρισμάτων. Και του λέει: «Αν δεις την Ανάληψή μου…». Υπήρχε περίπτωση να μην δει την ανάληψή του; «Και εάν», λέγει, «πάρεις τη μηλωτήν μου…». Και ανερχόμενος ο προφήτης, και την ανάληψή του είδε ο Ελισσαίος και τη μηλωτή πήρε, δεν τη χρειαζότανε πια την μηλωτή, μια προβιά ήταν, δερμάτινος χιτών, δεν τον χρειαζότανε πια αυτόν· και τότε πήρε το προφητικό χάρισμα, δεν είναι ώρα τώρα εδώ να σας πω τι σημαίνει διπλό, έχει σημασία.
«καὶ ὅτι ἐκεῖνος μὲν εἶπε δοθήσεσθαι διπλᾶ ἐν πνεύματι τῷ ἁγίῳ μαθητῇ Χριστὸς δὲ τοσαύτην παρέσχε τοῖς ἰδίοις μαθηταῖς ἀπόλαυσιν χάριτος τοῦ ἁγίου πνεύματος, ὥστε μὴ μόνον αὐτοὺς ἔχειν ἐν ἑαυτοῖς, ἀλλὰ καὶ διὰ τῆς ἐπιθέσεως τῶν χειρῶν αὐτῶν τῆς κοινωνίας αὐτοῦ μεταδιδόναι τοῖς πιστεύουσιν». Αλλά εδώ δεν χρειάστηκε ο Χριστός να δώσει καμία μηλωτή, για να πάρουν κάποιο χάρισμα οι μαθηταί Του. Έδωσε τόσο πλούσιο το Πνεύμα το Άγιον… Και όχι μόνο αυτό αλλά και οι μαθηταί δια της χειροτονίας να παρέχουν τα δώρα του Αγίου Πνεύματος εις τους διαδόχους των. Η υπεροχή του Χριστού έναντι του Ηλία.
ΚΣΤ’ «Καὶ ὅταν οὕτως πρὸς Ἰουδαίους παλαίσῃς, ὅταν ἐξ ὁμοιότητος νικήσῃς(«Όταν» δηλαδή «έλθεις να παλαίψεις με όμοια επιχειρήματα και παραδείγματα προς τους Ιουδαίους, δηλαδή παρόμοια, ώστε να τους αποστομώσεις»), τότε ἐλθὲ λοιπὸν ἐπὶ τὴν ὑπεροχὴν τῆς τοῦ σωτῆρος δόξης, ὅτι οἱ μὲν δοῦλοι, ὁ δὲ υἱὸς τοῦ Θεοῦ(Κι εκείνοι μεν, ως δούλοι ανελήφθησαν ως εις ουρανόν ή ό,τι άλλο, τούτος όμως ως Υιός του Θεού). Καὶ οὕτως δὲ τῆς ὑπεροχῆς μνημονεύσεις, ἐννοῶν ὅτι τοῦ Χριστοῦ δοῦλος ἡρπάγη ἕως τρίτου οὐρανοῦ(Εδώ αρπάζεται δούλος του Χριστού. Ποιος; Ο Παύλος. Πού; Έως τρίτου ουρανού). Εἰ γὰρ Ἠλίας μὲν ἕως πρώτου ἔφθασε, Παῦλος δὲ ἕως τρίτου οὐρανοῦ, προτιμοτέρας ἄρα τετύχηκε τῆς ἀξίας». Καταπληκτικό! Ο Ηλίας, κάπου στον ουρανό. Πού; Προσέξτε, εντός του σύμπαντος. Ο Ηλίας δεν είναι στη Βασιλεία του Θεού. Είναι εντός του σύμπαντος. Ο Παύλος ανέβηκε έως τρίτου ουρανού. Και ξέρετε ποιος είναι ο τρίτος ουρανός; Ο Παράδεισος. Η χώρα των πνευμάτων. Είναι έξω από το σύμπαν. Η χώρα των πνευμάτων. Προσέξτε αυτό το σημείο. Αυτός είναι ο τρίτος ουρανός. Το λέει ο ίδιος. «Γνωρίζω έναν άνθρωπο που… κτλ, ανέβηκε έως τρίτου ουρανού, ἡρπάγη (ο ίδιος) εἰς τὸν παράδεισον καὶ ἤκουσεν ἄρρητα ῥήματα». Ταυτίζει ο ίδιος ο Απόστολος Παύλος τον τρίτον ουρανόν με τον Παράδεισον. Ο Ηλίας δεν είναι εις τον Παράδεισον. Αλλά «ὡς εἰς τὸν οὐρανόν». Συνεπώς και οι δούλοι του Χριστού είναι ανώτεροι από τον Ηλία και τον Ελισσαίο και τον Αββακούμ κ.λπ.
«Μὴ ἐπαισχυνθῇς τοῖς σοῖς ἀποστόλοις(«Μην ντρέπεσαι για τους αποστόλους σου. Τους αποστόλους του Χριστού»). οὐκ εἰσὶ χείρονες Μωυσέως(«Δεν είναι κατώτεροι του Μωυσέως»), οὐδὲ δεύτεροι τῶν προφητῶν(«Ούτε δευτέρας σειράς από τους προφήτας»), ἀλλὰ καλοὶ μετὰ καλῶν καὶ καλῶν καλλίονες(«Αλλά καλοί μαζί με τους καλούς κι απ΄τους καλούς, καλύτεροι, είναι οι απόστολοι»). Ἠλίας μὲν γὰρ ἀνελήφθη εἰς οὐρανόν, ἀλλὰ Πέτρος ἔχει τὰς κλεῖς τῆς βασιλείας τῶν οὐρανῶν(«Ο Ηλίας ανέβηκε κάπου στον ουρανό, αλλά ο Πέτρος έχει τα κλειδιά της βασιλείας των ουρανών». Δέστε διαφορά), ἀκούσας(αφού άκουσε από τον Χριστόν:)· ὅσα ἂν λύσῃς ἐπὶ τῆς γῆς, ἔσται λελυμένα ἐν τοῖς οὐρανοῖς. Ἠλίας εἰς οὐρανὸν μόνον, Παῦλος δὲ καὶ εἰς οὐρανὸν καὶ εἰς παράδεισον(«Ανέβηκε εις τον ουρανόν και εις τον Παράδεισον» -ο τρίτος ουρανός, που σας είπα), (ἔπρεπε γὰρ τοὺς μαθητὰς τοῦ Ἰησοῦ πολυπλασίονα λαβεῖν τὴν χάριν)(«διότι οι μαθηταί του Χριστού έπρεπε να πάρουν πολλαπλασία την χάριν») ἤκουσεν ἄῤῥητα ῥήματα, ἃ οὐκ ἐξὸν ἀνθρώπῳ λαλῆσαι(«Κι άκουσε λόγια που όχι μόνον δεν επιτρέπεται, δεν είναι δυνατόν να ακουστούν τα λόγια αυτά, να ειπωθούν με ανθρώπινο στόμα». Είναι τα άκτιστα ρήματα. Και τα άκτιστα ρήματα…ξέρετε, τα λόγια του Ευαγγελίου είναι κτιστά. Τα τυπώνομε κ.τ.λ. Αλλά εκείνα που ο Παύλος ήκουσε ήταν τα άκτιστα ρήματα. Γι’αυτά ουκ εξόν, δεν είναι δυνατόν, κι όχι μόνο δεν επιτρέπεται, αλλά δεν είναι δυνατόν αυτά να ειπωθούν. «Κατέβη δὲ ὁ Παῦλος ἄνωθεν πάλιν, οὐχ ὅτι ἀνάξιος ἦν τῆς ἐν τῷ τρίτῳ οὐρανῷ διατριβῆς, ἀλλ' ἵνα ἀπολαύσας τῶν ὑπὲρ ἄνθρωπον καὶ ἔντιμος καταβὰς καὶ Χριστὸν κηρύξας καὶ ὑπεραποθανὼν αὐτοῦ λάβῃ καὶ τὸν τοῦ μαρτυρίου στέφανον». «Κατέβηκε πάλι ο Παύλος· όχι γιατί ήταν ανάξιος, αλλά για να κηρύξει τον Χριστόν και να τύχει και του μαρτυρίου και του στεφάνου του μαρτυρίου». «Παρέλιπον δὲ νῦν τὰ λοιπὰ τῆς κατασκευῆς τὰ χθὲς ἐπὶ τῆς συνάξεως εἰρημένα τῆς Κυριακῆς· παρὰ γὰρ τοῖς συνετοῖς ἀκροαταῖς αὐτάρκης μόνον καὶ ὑπόμνησις εἰς μάθησιν». «Για τους μαθητάς εκείνους που έχουν σύνεσιν, αρκετά αυτά που είπαμε».
Πιστεύω λοιπόν, αγαπητοί μου, ότι και για μας, αυτά που είπαμε, εκείνοι που έχουν πραγματικά όρεξη, έχουν διάθεση, πραγματικά είναι πολύ αρκετά, αυτά που μας λέγει ο λόγος του Θεού για να γνωρίζουμε το περιεχόμενο της πίστεώς μας και να συμμορφούμεθα με αυτό.
ΠΡΟΣ ΔΟΞΑΝ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΤΡΙΑΔΙΚΟΥ ΘΕΟΥ
και με απροσμέτρητη ευγνωμοσύνη στον πνευματικό μας καθοδηγητή μακαριστό γέροντα Αθανάσιο Μυτιληναίο,
μεταφορά της απομαγνητοφωνημένης ομιλίας σε ηλεκτρονικό κείμενο και επιμέλεια: Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος
ΠΗΓΕΣ:
Απομαγνητοφώνηση ομιλίας δια χειρός του αξιοτίμου κ. Αθανασίου Κ.
http://www.arnion.gr/mp3/omilies/p_athanasios/agioy_kyrilloy/agioy_kyrilloy_096.mp3
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου