π. Αθανάσιος Παραβάντσος
Σύμφωνα με τον μετανεωτερικό τρόπο σκέψης, δεν υπάρχει μία και μοναδική πραγματικότητα. Η πραγματικότητα αποτελεί ένα ανθρώπινο ψυχοκοινωνικό κατασκεύασμα (constructionism), το οποίο μεταβάλλεται διαρκώς με το πέρασμα του χρόνου. Το νόημα της ζωής δεν σχετίζεται με ανώτερες αξίες και ιδανικά (αφού και αυτά αποτελούν ανθρώπινο κατασκεύασμα), αλλά με τις ατομικές αναζητήσεις του καθενός. Η μετανεωτερική σκέψη παραμερίζει την πειθαρχία και την τάξη και αναζητά την πολυφωνία, τη δημιουργικότητα, τον αυθορμητισμό, το παράδοξο, την αναζήτηση της απόλαυσης, την ανοχή.
Από την άποψη του χρόνου εκείνο που μετρά είναι η απόλαυση του παρόντος και όχι το παρελθόν ως νοήμων ιστορία και το μέλλον ως υπεύθυνη προετοιμασία. Γι’ αυτό και η σημασία του ιστορικού παρελθόντος έχει μειωθεί κατά πολύ στις σύγχρονες μαζικές δημοκρατίες της μαζικής κατανάλωσης. Ο ρόλος της φαντασίας έχει γίνει πανίσχυρος λόγω του πολιτισμού της εικόνας, αλλά και για τον πρόσθετο λόγο ότι στην μετανεωτερική εποχή μας δεν αναγνωρίζεται κανένα γενικό ιστορικό και φιλοσοφικό πλαίσιο που ερμηνεύει τη ζωή, τη φύση ή το κοινωνικό γίγνεσθαι.
Με άλλα λόγια, έχουμε την αποθέωση της σχετικοποίησης των πάντων, η οποία προστιθέμενη στον γενικευμένο ηδονισμό και την ανοχή προς κάθε είδους πειραματισμό, καταλήγει στο να δικαιώνει όλες τις τάσεις και ορέξεις και να προάγει στο έπακρο τις φαντασιώσεις.
Η ιλιγγιώδης επιτάχυνση των ρυθμών της σύγχρονης ζωής, μέσα σ’ ένα τέτοιο πλαίσιο, οδηγεί στη σύγχυση παρελθόντος, παρόντος και μέλλοντος λόγω της ταχύτατης εναλλαγής του. Ο ατομικός ψυχολογικός χρόνος γίνεται