Οι Όσιοι Παφνούτιος και Νικήτας του Μπορόβκ(+1 Μαίου)

Ὁ Ὅσιος Παφνούτιος τοῦ Μπορόβκ, κατὰ κόσμον Παρθένιος, ἔζησε κατὰ τὸν 13^ο καὶ 14^ο αἰώνα. Ὁ πατέρας του ὀνομαζόταν Ἰωάννης. Σὲ ἡλικία εἴκοσι ἐτῶν ὁ Παρθένιος ἔφυγε κρυφὰ ἀπὸ τὴν πατρικὴ οἰκία καὶ κατέφυγε σὲ μοναστήρι. Τὸ 1414 κείρεται μοναχὸς στὴ μονὴ Ποκρόβσκι Βισότσκι τῆς πόλεως Μπορὸβκ καὶ ὀνομάζεται Παφνούτιος. Ὅταν πέθανε ὁ ἡγούμενος τῆς μονῆς, ὁ Ὅσιος ἐξελέγη στὴ θέση του. Τὸ 1426 χειροτονεῖται πρεσβύτερος ἀπὸ τὸν Μητροπολίτη Κιέβου Φώτιο. Σὲ ἡλικία πενήντα ἑνὸς ἐτῶν ὁ Ὅσιος Παφνούτιος ἀσθένησε βαριὰ καὶ ἀποσύρθηκε ἀπὸ τὴν ἡγουμενία, ἀφοῦ ἔλαβε τὸ μέγα ἀγγελικὸ σχῆμα.

Μετὰ τὴν ἀνάρρωσή του, τὴν ἡμέρα τῆς ἑορτῆς τοῦ Ἁγίου Μεγαλομάρτυρος Γεωργίου τοῦ Τροπαιοφόρου, στὶς 23 Ἀπριλίου τοῦ 1444, ἐγκαταλείπει τὸ μοναστήρι καὶ καταφεύγει γιὰ ἄσκηση καὶ ἡσυχία στὶς ὄχθες τοῦ ποταμοῦ Πρότβα. Σὲ λίγο τὸν ἀκολουθοῦν καὶ ἄλλοι μοναχοὶ καὶ ἔτσι δημιουργεῖται μία νέα μονή. Πρώτιστο μέλημα τοῦ Ὁσίου ἦταν ἡ ἀνοικοδόμηση ἑνὸς νέου πέτρινου ναοῦ ἀφιερωμένου στὸ Γενέσιον τῆς Θεοτόκου.

Ὁ Ὅσιος ἀποτελοῦσε παράδειγμα ἁπλότητας καὶ ἐγκράτειας. Εἶχε τὸ πιὸ φτωχὸ κελλὶ καὶ ἡ τροφή του ἦταν πολὺ ἁπλὴ καὶ ἐλάχιστη. Ἀπὸ τὰ διακονήματα τῆς μονῆς ὁ Ὅσιος διάλεγε τὰ πιὸ βαριά: ἔκοβε καὶ μετέφερε ξύλα, ἔσκαβε καὶ πότιζε τὸν κῆπο. Αὐτὸ ὅμως ποὺ τὸν διέκρινε ἦταν ἡ ἀγάπη του πρὸς τὸ λειτουργικὸ βίο τῆς Ἐκκλησίας καὶ τὶς Ἀκολουθίες.
Ὁ Ὅσιος Παφνούτιος προέβλεψε τὸ θάνατό του. Προσευχήθηκε γιὰ τελευταία φορά, εὐλόγησε τοὺς ἀδελφούς του καὶ κοιμήθηκε μὲ εἰρήνη τὸ 1477.

Ὁ Ὅσιος Νικήτας τοῦ Μπορὸβκ ἔζησε κατὰ τὸν 14^ο καὶ 15^ο αἰώνα μ.Χ. στὴ Ρωσία, ὅπου ἀσκήτεψε θεοφιλῶς καὶ συνδέθηκε πνευματικὰ μὲ τὸν Ἅγιο Σέργιο τοῦ Ραντονέζ. Οἱ μελετητὲς τῆς ἁγιογραφίας καὶ τῆς ἱστορίας τῶν ρωσικῶν μοναστηριῶν ὑπέθεσαν διάφορα γιὰ τὸν βίο τοῦ Ὁσίου Νικήτα, τὰ ὁποία μποροῦν νὰ ὁμαδοποιηθοῦν σὲ τρεῖς κατηγορίες.

1. Ὁ Ὅσιος Νικήτας ἦταν διάδοχος τοῦ Ἀθανασίου Β’ τοῦ Νέου, στὴν πνευματικὴ καθοδήγηση τῆς μονῆς τοῦ Βυσόσκιϋ στὸ Σεπρούχωβ, ποὺ εἶχε ἱδρυθεῖ ἀπὸ τὸν μαθητὴ τοῦ Ἁγίου Σεργίου, τὸν Ἀθανάσιο τὸν Πρεσβύτερο, κατὰ τὰ ἔτη 1373 – 1374. Ὁ Ὅσιος θὰ πρέπει νὰ διετέλεσε ἡγούμενος ἀπὸ τὸ 1395 μέχρι τὸ 1444.

2. Μερικοὶ ἱστορικοὶ ταυτίζουν τὸν Ὅσιο Νικήτα μὲ τὸ Νικηφόρο, ἡγούμενο καὶ ἱδρυτή, σύμφωνα μὲ τὴν παράδοση, τῆς μονῆς τῆς Προστασίας τῆς Θεοτόκου στὸ Μπορόβκ. Ὁ Ὅσιος Νικήτας πρέπει νὰ ἐγκαταβίωσε σὲ αὐτὸν τὸν τόπο ἤδη ἡλικιωμένος, ἀφοῦ εἶχε πρὶν διατελέσει Ἡγούμενος στὸ Σεπρούχωβ.

3. Μία τελευταία ὑπόθεση, ταυτίζει τὸν Ὅσιο Νικήτα τοῦ Μπορὸβκ μὲ τὸν Ὅσιο Νικήτα τῆς Κοστρόμα.
Ὁ Ὅσιος Νικήτας κοιμήθηκε ὁσίως μὲ εἰρήνη. Ἡ μνήμη του ἀναφέρεται, ἐπίσης, κατὰ τὴν ἡμέρα τῆς ἑορτῆς τῶν μαθητῶν τοῦ Ἁγίου Σεργίου τοῦ Ραντονὲζ († 6 Ἰουλίου).

Η μνήμη τους τιμάται στις 1 Μαίου.