Τι είναι τελικά παράδοση;(Αποστολικό ανάγνωσμα ΣΤ Λουκά)

«... ζηλωτής υπάρχων τών πατρικών μου παραδόσεων»

Ό απόστολος Παύλος ήταν γνωστό πως, πρίν γνωρίσει το Χριστό, ήταν άνθρωπος πού τηρούσε σχολαστικά τίς παραδόσεις των Εβραίων. Ό ίδιος λέγει για τον εαυτό του- «...εκ γένους Ισραήλ, φυλής Βενιαμίν, Εβραίος εξ Εβραίων, κατά νόμον Φαρισαίος...» (Φιλ. 3, 5). Επίσης στο σημερινό ανάγνωσμα ομολογεί πώς κατεδίωκε την Εκκλησία του Χρίστου καί ότι ήταν ζηλωτής «των πατρικών παραδόσεων» (Γαλ. 1, 14). "Ας δούμε λοιπόν τίς παραδόσεις πού υπεράσπιζε ό Παύλος καί την Παράδοση τής Εκκλησίας μας.

Οι θρησκευτικές παραδόσεις

Σ' όλη τη χώρα των δώδεκα φυλών του Ισραήλ ήταν άνθρωποι Φαρισαίοι, όπως Φαρισαίος ήταν καί ό απ. Παύλος πρίν γνωρίσει το Χριστό. Οι πιο πονηροί όμως Φαρισαίοι ήταν των Ιεροσολύμων «ως την μητρόπολιν οίκούντες καί δια τούτο τετυφωμένοι», επειδή κατοικούσαν στη Μητρόπολη των πόλεων του Ισραήλ, δηλ. στα Ιεροσόλυμα, ήταν πάρα πολύ υπερήφανοι, κατά τον Ζιγαβηνό. Στά Ιεροσόλυμα ανδρώθηκε πνευματικά ό άπόστολος Παύλος. Αυτοί είχαν δημι­ουργήσει μια παράδοση ανθρωπίνων ενταλμάτων καί οδηγιών καί καλούσαν τους ανθρώπους του λαού να τις εφαρμόσουν.

 Ας αναφέρουμε μερικές τέτοιου είδους παραδόσεις. Ράντιζαν τα ποτήρια, τα χάλκινα σκεύη καί τις κλίνες με νερό «άγιάζειν ούτω δοκούντες»(Ζιγαβηνός). Ακόμη όταν γύριζαν από την αγορά, έπρεπε να πλυ­θούν, γιατί ήλθαν σε επαφή με μολυσμένους ανθρώπους. Επίσης θεωρούσαν σπουδαία παράδοση να πλύνουν τα χέρια τους πρίν το φαγητό. Κάποτε ήλεγξαν το Χριστό για τους μαθητές Του «λέγοντες» δια τί οί μαθηταί σου παραβαίνουσιν την παράδοσιν των πρεσβυτέρων; ου γαρ νίπτονται τάς χείρας αυτών, όταν άρτον έσθίωσιν» (Ματθ. 15, 2). 

Αντίθετα, ενώ τηρούσαν τίς ανόητες αυτές παραδόσεις με σχολαστικότητα, παρέβαιναν συστηματικά τις εντολές του Θεού, όπως την περιποίηση των γονέων τους, τήν εξάσκηση της άγάπης κ.ά. Παρέβαιναν την εντολή του Θεού για τις παραδόσεις τους (ο.π. στίχ. 3). Αύτά είχε υπόψη του ό Ήσαίας, όταν έλε­γε πως ό λαός τιμά το Θεό με τα χείλη του, ενώ ή καρδιά του απέχει άπ' αύτόν. 'Οταν παραδέχονται τις έντολές τών ανθρώπων, ματαίως σέβονται τό Θεό (κεφ. 29,13).

Ή αληθινή παράδοση

"Ας έλθουμε τώρα στη δική μας πραγματικόιητα. 'Οταν λέμε, τηρούμε ιήν πα­ράδοση τής Έκκλησίας μας, τι εννοούμε; 

Οι σύγχρονοι θεολόγοι λένε πώς παράδο­ση της Έκκλησιας είναι ό ίδιος ό Χριστος. Ή Εκκλησία με τό μυστήριο τής Θείας Εύχαριστίας γενικά και ιδιαίτερα με τή ζωή τών άγιων, μεταδίδει τό Χριστό από γενεά σε γενεά. Ό Χριστος παρέδωσε το μυστήριο της ζωής στούς Αποστόλους, οι Από­στολοι στην Εκκλησία, ή Εκκλησία στο λαό. Ό Έπίσκοπος στούς ιερείς, ό Πνευματικός στούς έξομολογούμενους, ό Γέροντας στούς ύποτακτικούς μεταδίδει το Χρι­στό. Αύτόί είναι ή παράδοση μας. 

Ό Παύλος τό λέγει καθαρά- «εγώ γαρ παρέλαβαν από τού Κυρίου, ό καί παρέδωκα ύμίν» (Α' Κορ. 11, 23). Αυτό πού παρέλαβε ό Παύλος, το παρέδωσε καί στούς άνθρώπους. Παρέλαβε το Χριστό καί Αυτόν παρέ­δωσε στούς μαθηιές του.  Πιο συγκεκριμένα αναφέρει το μυστήριο τής Θείας Εύχαριστίας,πού τό παρέδωσε ό Κύριος τή νύχτα της Μ. Πέμπτης. Ή Θεία Ευχαριστία είναι τό μέτρο της ζωής των ανθρώπων. Δεν περιορίζεται ή παράδοση σε εξωτερικά πράγματα, αλλά είναι τό έσώτατο βίωμα του Χριστού πού μεταμορφώνει τούς άνθρώπους σε ναό τής Αγίας Τριάδος. Αύτοί πού ζουν την αληθινή παράδοση είναι οί άγιοι της Έκκλησίας μας.

Ποιές παραδόσεις τηρούμε σήμερα;

Οι Χριστιανοί μας σήμερα δεν προσπαθούν να κάνουν βίωμα την αληθινή πα­ράδοση τής Έκκλησίας μας πού είναι ό Χριστος, αλλά τηρούν αρκετά σχολαστικά τις παραδόσεις των ανθρώπων.Ας πούμε μερικά παραδείγματα.   Παράδοση στο γάμο είναι να πάμε σιήν Εκκλησία καί να ζητήσουμε την ευλογία του Χρίστου. Αυτό λίγοι από τους νεονύμφους το αισθάνονται. Αντίθετα τα γλέντια, τα τοπικά έθιμα, έστω κι αν είναι παγανιστικά, τα κρασιά κ.ά. τα τηρούν με σχολαστικότητα.

Παράδο­ση στά μνημόσυνα είναι να λειτουργήσουμε για τούς κεκοιμημένους. Παραδόσεις είναι τα τραπέζια καί οί άνθρώπινες περιποιήσεις καί τα φιλολογικά μνημόσυνα. 

Πα­ράδοση τό Πάσχα καί τά Χριστούγεννα καί τις γιορτές να συμμετέχουμε στο μυστή­ριο τής ζωής, παραδόσεις είναι τα φαγητά καί εδώδιμα παρασκευάσματα, οί χοροί καί οί διασκεδάσεις. 

Παράδοση τής Έκκλησίας μας είναι να εξομολογούμαστε καί να κοινωνούμε τακτικά. Παραδόσεις είναι τα διάφορα έθιμα καί οί συνήθειες, όπως συμμετοχή στη Θεία Μετάληψη δυο φορές το χρόνο κ.ά.

Απ' όλα αυτά καταλαβαίνουμε πόσο ευάλωτοι είμαστε να τηρήσουμε κάποια έθιμα καί πόσο εύκολοι στο να ξεχάσουμε την κατ' εξοχήν παράδοση μας, δηλ. το Χριστό, καί την προσπάθεια μας να συνδεθούμε ζωντανά μαζί του. 

Ας φροντίσου­με να ξεχωρίσουμε τις παραδόσεις από την παράδοση του Χριστού, για να ωφελη­θούμε πνευματικά. Αμήν.

Μητροπολίτου Εδέσσης Ιωήλ