Το ιερόν βήμα του Αγίου Όρους

Γράφει ο Κωστούλας Βασίλειος 

Είχα την χαρά και ευλογία να επισκεφτώ προσφάτως ένα μοναδικό μέρος του Αγίου Όρους στην νότια άκρη της χερσονήσου. Σε σημείο απομονωμένο, με μοναδική πρόσβαση τη θάλασσα με πλοιάριο ή τα δύσβατα μονοπάτια για τους τολμηρούς , δεσπόζει η Ιερά Σκήτη Αγίας Τριάδος, τα γνωστά Καυσοκαλύβια που πήραν το όνομά τους από τον Όσιο Μάξιμο τον Καυσοκαλύβη (+περ.1365), ο οποίος ήταν ο πρώτος γνωστός ασκητής της περιοχής και μία μεγάλη μορφή του αθωνικού μοναχισμού. Η Ιερά Σκήτη Αγίας Τριάδος υπάγεται στην Ιερά Μονή Μεγίστης Λαύρας που απέχει τρείς ώρες πεζοπορίας, για να καταλάβουμε το δύσκολο της πρόσβασης και της απομόνωσης της Σκήτης. Αν θεωρούσαμε το Άγιον Όρος σαν ένα μεγάλο ναό, τα Καυσοκαλύβια θα είχαν τη θέση του Ιερού βήματος, λόγω μοναδικής τοποθεσίας, ίσως όμως και εξαιτίας των μεγάλων Αγίων που έζησαν στο συγκεκριμένο μέρος.

Το σπήλαιο του Αγίου Ακακίου

Τη σημερινή θεσμοθετημένη μορφή της, η Σκήτη την οφείλει στον Όσιο Ακάκιο τον Καυσοκαλυβίτη (1630-1730) ο οποίος καταγόταν από την Καρδίτσα, και ο οποίος έζησε και ασκήθηκε σε σπήλαιο στην ανατολική πλευρά της Σκήτης, όπου πριν είχε ασκηθεί και ο Όσιος Μάξιμος. Η αγιότητα του Οσίου Ακακίου οδήγησε πολλούς αγιορείτες να εγκατασταθούν στην περιοχή γύρω από τον Άγιο. Όταν ο αριθμός τους έγινε μεγάλος ο Όσιος Ακάκιος, οργάνωσε τη μοναστική κοινότητα σε Σκήτη καθιερώνοντας και Τυπικό για τον τρόπο ζωής των μοναχών εκεί. Ο Όσιος Ακάκιος με τη χάρη του Θεού έβγαλε το νερό - αγίασμα με το οποίο υδρεύεται μέχρι σήμερα η Σκήτη.

Εντύπωση μου προκάλεσε κατά την τριήμερη παραμονή μου εκεί στο Ιερό Κελλίον Ζωοδόχου Πηγής, το πόσο γνωστοί και μεγάλοι Άγιοι πέρασαν και αγίασαν σε αυτό το μέρος. Ο Όσιος Νήφων τον 14ο αιώνα, ο Όσιος Νείλος ο Μυροβλήτης το +1651 του οποίου λείψανο είχα την ευλογία να προσκυνήσω στο Ιερό Κελλίον του Ιωάννου του Θεολόγου. Επίσης στην περιοχή έζησαν και αγίασαν οι Οσιομάρτυρες Ρωμανός (+1694), Νικόδημος (+1722), Παχώμιος (+1730) και Κωνσταντίνος (+1819).

Ο αρσανάς των Καυσοκαλυβίων

Φτάνοντας στον Αρσανά των Καυσοκαλυβίων και βλέποντας τη Σκήτη από τη θάλασσα, η απόσταση μου φάνηκε κοντινή, αλλά γρήγορα αναθεώρησα λόγω του δύσβατου και της μεγάλης κλίσης του μονοπατιού. Άλλωστε τα μουλαράκια για αυτό το λόγο περιμένουν στην προβλήτα του Αρσανά. Καταδέχθηκα να φορτώσω μόνο τα πράγματα και να μην ανέβω ο ίδιος. Επέλεξα την ανάβαση μόνος και σε 2-3 σημεία της διαδρομής με εγκατέλειψαν οι δυνάμεις μου. Είχα όμως την πεποίθηση ότι αυτά που θα συναντήσω εκεί θα αποζημιώσουν κάθε ταλαιπωρία και αυτό μου έδωσε ώθηση. Φτάνοντας στο κέντρο της Σκήτης αριστερά μου είχα το Κυριακό με τον κεντρικό Ναό και δεξιά κάτω τη μεγαλοπρεπή Καλύβη του Αγίου Γεωργίου των Ιωασαφαίων, που ιδρύθηκε από τον γέροντα Ιωάσαφ τον Καππαδόκη (+1880) μετά από όραμα που είχε με τον Άγιο Γεώργιο, που του παρουσιάστηκε ο Άγιος και του έδειξε τον παράδεισο και την κόλαση.

Το Κυριακό της Ιεράς Σκήτης Αγίας Τριάδος

Μετά από μισάωρη περίπου ανάβαση έφτασα στο Ιερό Κελλίον της Ζωοδόχου Πηγής όπου και φιλοξενήθηκα από τον πνευματικό μου π. Γεώργιο. Πρώτες εικόνες και ακούσματα, τα κύματα στα βράχια που ο ήχος έφτανε επάνω στη Σκήτη και τα αηδόνια ασταμάτητα όλη μέρα. Μοναχοί στα καθημερινά τους διακονήματα, να φροντίζουν τα κηπευτικά τους, διάσπαρτοι προσκυνητές, εργάτες λαϊκοί να φροντίζουν εργασίες στα μονοπάτια που λόγω βροχών και κατολισθήσεων έκλειναν και άλλοι να κατεβαίνουν στον Αρσανά για τα ψάρια της ημέρας.

Ένα μικρό κοινόβιο σε αρμονία ανθρώπου φύσης με την ευλογία του Θεού. Η Σκήτη είναι στην ουσία ένα μικρό χωριό-υπόδειγμα κοινοβίου όπως στα πρωτοχριστιανικά χρόνια. Εντύπωση μου προκάλεσε το ότι οι Γέροντες της Σκήτης μοιράζονται τα πάντα μεταξύ τους, με αγάπη και συνεννόηση.

Το κρεβατάκι του Γέροντα Πορφυρίου

Στην διάρκεια της παραμονής μου εκεί είχα την ευλογία δύο φορές να επισκεφθώ το Ιερόν Κελλίον Αγίου Γεωργίου όπου έζησε και κοιμήθηκε εν Χριστώ ο Γέρων Πορφύριος. Τα λόγια φτωχά. Η συγκίνηση μεγάλη για ένα μέρος που άκουγα περιγραφές για αυτό και μόνο από φωτογραφίες σχημάτιζα εικόνες στο μυαλό, και ξαφνικά συνειδητοποιείς ότι βρίσκεσαι εκεί που αγίασε μία μεγίστη μορφή της Ορθοδοξίας και να βλέπεις με τα μάτια σου το κελί του Γέροντα, την ελιά που συνήθιζε να κάθεται από κάτω με θέα το Αιγαίο Πέλαγος το κρεβατάκι του που κοιμήθηκε με την Αρχιερατική Προσευχή του Ιησού Χριστού μας, το Ίνα Ώσιν Εν.

Το δένδρο κάτω από το οποίο συνήθιζε να κάθεται
ο Γέρων Πορφύριος

Το απόγευμα της πρώτης ημέρας μετά τον εσπερινό κάθισα για λίγο στη βεράντα του κελλιού και λόγω της καθαρής ατμόσφαιρας έβλεπα το μικρό νησάκι Πιπέρι των Βορείων Σποράδων και μόλις έπεσε το σκοτάδι τα φώτα της Λήμνου πεντακάθαρα. Τα πρωϊνά, και παρά του απότομου του όρους του Άθωνα, από τη Σκήτη μπορούσες να διακρίνεις το εκκλησάκι της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος στην κορυφή και τον Σταυρό ίσα που φαινόταν σαν ακίδα δίπλα στο εκκλησάκι. Εκπληκτικές εικόνες ανεξίτηλες.

Το Ιερόν Κελλίον Ζωοδόχου Πηγής

Επίσης είχα τη χαρά να δω από κοντά την εκλογή και τοποθέτηση του νέου Δικαίου της Σκήτης από τους Γέροντες, όπως επίσης να δω και να ακούσω το καλλιμάρμαρο κωδωνοστάσιο που χτίστηκε το 1897 δωρεά του Πατριάρχου Ιωακείμ του Γ’ ο οποίος αγάπησε μοναδικώς τα Καυσοκαλύβια και τούτο φαίνεται ανάγλυφα σε επιστολή του προς την αδελφότητα των Ιωασαφαίων που γράφει ένα μήνα πριν την κοίμησή του: «…Εάν ο Κύριος επέτρεπε τούτο, θα έσπευδον εν τη πρώτη ευκαιρία και αφορμή να καταφύγω εις τον βράχον υμών, ίνα παραδώσω το πνεύμα προς τον Ύψιστον αυτού, όπου η ψυχή μου εύρεν επί έτη ανακούφισιν και ύψωσιν, όπου το στοιχείον της αμαρτίας εσίγα. Ευχηθήτε να ψάλητε την νεκρώσιμον ακολουθίαν μου εις την κατακόσμητον κόγχην του ναού σας, ευχηθήτε υπέρ του ταπεινού αδελφού σας».

Εξίσου συγκινητικό είναι ότι η επιστολή αυτή έφτασε στα Καυσοκαλύβια ένα μήνα μετά αφότου συνετάχθη υπό του Πατριάρχου και όταν ο Πατριάρχης είχε ήδη κοιμηθεί το μεσοδιάστημα. Σημειολογικά ο Πατριάρχης Ιωακείμ ο Γ΄εκοιμήθη το 1912 και εφέτος συμπληρώνονται 100  χρόνια από την κοίμησή του.

Η εμπειρία της παραμονής μου σε αυτό το Άγιο μέρος, ήταν πραγματικά πνευματική αλλοίωση για μένα, γιατί όσα λόγια κι αν σου πουν αν δεν το δείς με τα μάτια σου είναι δύσκολο να το κατανοήσεις. Θα ήταν παράλειψη μου να μην εκφράσω τις ευχαριστίες μου για την φιλοξενία εκεί τον Δικαίο της Ιεράς Σκήτης π.Μιχαήλ, τον πνευματικό μου και νυν προϊστάμενο της Σκήτης π. Γεώργιο, τον π.Ιωαννίκιο από το κελλί του γ. Πορφυρίου, τον π. Γρηγόριο για την υπέροχη φιλοξενία του, επίσης τους πατέρες, Πατάπιο, Νείλο και Νεκτάριο όπως επίσης και τις ευχαριστίες στην Καλύβη Αγίου Γεωργίου Ιωασαφαίων και τον πατέρα Νεόφυτο για το υπέροχο φυλλάδιο τους με τις πληροφορίες. Εύχομαι στην επόμενη επίσκεψη μου να προλάβω να γνωρίσω και να ευχαριστήσω και τους υπόλοιπους γέροντες της Σκήτης.

Το Αιγαίο Πέλαγος από το κελλί του Γέροντος Πορφυρίου

«Στις εσχατιές του Άθωνα, εκεί που η ρομαντική αγριότητα και το τραγικό μεγαλείο της φύσης φθάνουν στο κατακόρυφο, εκεί που οι μεγαλοπρεπείς και ηλιοκαμμένοι βράχοι αμμιλώνται προς τους άγριους βράχους και τους λόφους, βρίσκονται, ως ιερό βήμα του πελώριου ναού του Υψίστου, τα ονομαστά Καυσοκαλύβια». (Ευλ. Κουρίλας Λαυριώτης, 1929) 

Read more: ioannis-kapodistrias