Άγ.Κυπριανός μητροπολίτης Μόσχας(+16 Σεπτεμβρίου)

 Ὁ Βουλγαρικῆς καταγωγῆς Κυπριανός Τσάμπλακ ἦταν μαθητής τοῦ ὁσ. Θεοδοσίου τοῦ Τυρνόβου (+ 1363, 27η Νοεμβρίου), τόν ὁποῖο συνόδευσε στό προσκύνημά του στήν ΚΠολη. Μετά τόν θάνατο τοῦ ὁσ. Θεοδοσίου, πῆγε μαζί μέ τόν ἔπειτα Πατριάρχη Τυρνόβου ἅγ. Εὐθύμιο στό Ἅγιο Ὄρος, ἀπ’ ὅπου ἦρθε καί πάλι στήν ΚΠολη κατά τήν β’ πατριαρχία (1364-1376) τοῦ ἁγ. Φιλοθέου τοῦ Κοκκίνου, γιά νά συμβάλλει στήν ἀποκατάσταση τῶν σχέσεων τοῦ Μητροπ. Ρωσίας ἁγ. Ἀλεξίου μέ τόν Ἡγεμόνα τῆς Λιθουανίας Ὄλγκερντ (1374 – 1375).

Τό 1376 ὁ Πατριάρχης ἅγ. Φιλόθεος ἀποδέχθηκε αἴτημα τοῦ Ὄλγκερντ γιά τήν ἵδρυση Μητροπόλεως Λιθουανίας, ἀνεξάρτητης ἀπό τήν Μητρόπολη Ρωσίας καί χειροτόνησε τόν Κυπριανό πρῶτο Μητροπολίτη της (1376 – 1390), ἐνῶ στή Μόσχα ἀρχιεράτευε ὁ ἅγ. Ἀλέξιος.
 Ἀκόμη καί μετά τόν θάνατο τοῦ ἁγ. Ἀλεξίου, ὁ Κυπριανός δέν ἔγινε δεκτός στή Μόσχα, διότι ὁ Μεγ. Ἡγεμόνας ἅγ. Δημήτριος Ντόνσκοϊ βρισκόταν σέ ἀντίθεση μέ τήν Λιθουανία καί γιά τόν λόγο αὐτό ὑποστήριξε τούς Μητροπολίτες Μιχαήλ Γ’ καί Ποιμένα. Ἡ ἐκκλησιαστική διοίκηση στή Ρωσία ἑνοποιήθηκε καί ὁμαλοποιήθηκε μετά τόν θάνατο τοῦ Μεγ. Ἡγεμόνα Δημητρίου καί τοῦ Μητροπολίτη Ποιμένα, μέ τήν ἀποδοχή τοῦ Μητροπολίτου Κυπριανοῦ, τό 1390.

Καθ’ ὅλη τήν διάρκεια τῆς ἀρχιερατείας τοῦ ἁγ. Κυπριανοῦ, ἡ ἰσχυρή του προσωπικότητα ἐπέδρασε στίς σχέσεις Ρωσίας καί Λιθουανίας, ὥστε ὄχι μόνο δέν ἔγινε πόλεμος μεταξύ τους, ἀλλά οὔτε κἄν διπλωματική ρήξη. Ὡς Μητροπολίτης κατέβαλε προσπάθεια νά περιορίσει τήν μοναστηριακή πλεονεξία – τάση συγκεντρώσεως περιουσίας, ἡ ὁποῖα γίνονταν μέ πρόσχημα τό κοινωνικό ἔργο τῆς Ἐκκλησίας.

Ἐξαιρετικά καλλιεργημένος Ἱεράρχης, ἀναδείχθηκε γόνιμος ἐκκλησιαστικός συγγραφέας. Ἔργα του εἶναι ὁ Βίος, τό Ἐγκώμιο, ἡ Ἀκολουθία καί ὁ Παρακλητικός Κανόνας τοῦ Μητροπ. Ρωσίας ἁγ. Πέτρου (1308 – 1326), καθώς καί ἀπαντήσεις ἐπί Λειτουργικῶν θεμάτων. Ἐπίσης ὑπῆρξε ἱκανός μεταφραστής ἔργων τοῦ ἁγ. Ἰω. Σιναϊτου καί τοῦ ἁγ. Διονυσίου τοῦ Ἀρεοπαγίτου. Μετέφρασε ἀκόμη τήν Κλίμακα, τό Ψαλτήριο, τό Εὐχολόγιο, Κανόνες, τό Συνοδικό τῆς Κυριακῆς τῆς Ὀρθοδοξίας, κ.ἄ., ἐνῶ ἐπί τῶν ἡμερῶν του ἔγινε καί νέα σλαβονική μετάφραση τοῦ Πηδαλίου.

Κοιμήθηκε εἰρηνικά τό 1406. Κατά τήν ἀνακομιδή τό Λείψανό του ἀνακομίσθηκε ἀδιάφθορο καί σήμερα φυλάσσεται στόν Καθεδρικό Ναό Κοιμ. Θεοτόκου Κρεμλίνου.
Ἡ ἁγιότητά του διακηρύχθηκε Συνοδικά ἀπό τήν Ἐκκλησία τῆς Ρωσίας τό 1472 καί ἡ μνήμη του τιμᾶται τήν 16η Σεπτεμβρίου.

churchsynaxarion