Γράφει ο Δημήτρης Δεληολάνης
Ένας ένθρονος Άγιος Δημήτριος, έργο της κριτικής σχολής, ενδέχεται να αποτελεί έργο της κρητικής περιόδου του Ελ Γκρέκο.
Μια άγνωστη εικόνα του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου ανακαλύφθηκε στην Ιταλία και θα εκτεθεί για πρώτη φορά τον Οκτώβριο. Πρόκειται για έναν ένθρονο Άγιο Δημήτριο, εξαιρετικής ομορφιάς, που χωρίς αμφιβολία ανήκει στην κρητική περίοδο του Ελ Γκρέκο. Πρόκειται για τη λιγότερο γνωστή περίοδο δραστηριότητας του μεγάλου καλλιτέχνη, καθώς μας έχουν μείνει μόνον άλλες δυο εικόνες. Όπως μας εξήγησε η Ιταλίδα συντηρητής Μαριέλλα Λομπέφαρο, που έκανε την ανακάλυψη: «Σίγουρα είναι έργο που ανέρχεται στην περίοδο πριν από το 1567 και γι΄ αυτό σπανιότατη: είναι η μόνη που έφτασε μέχρι εμάς σε τόσο καλή κατάσταση».
Παρόλο που η εικόνα, σε ξύλο κυπαρισσιού, φέρει στο πίσω μέρος την υπογραφή «Χειρ Δομήνικου», χρειάστηκαν πολλοί αιώνες για να αναγνωριστεί η «χειρ» του μεγάλου καλλιτέχνη. Την εικόνα αγόρασε πέρυσι Γερμανός συλλέκτης σε πλειστηριασμό που έκανε μέσω Διαδικτύου μικρός οίκος έργων τέχνης. Ο πωλητής την είχε χαρακτηρίσει «μεταβυζαντινή κρητικής σχολής», χωρίς άλλες λεπτομέρειες. Ο Γερμανός συλλέκτης όμως, αμέσως μετά την αγορά, πληροφορήθηκε από τον συντηρητή του ότι η εικόνα φέρει υπογραφή και μάλιστα με τρανταχτό όνομα.
Ο Γερμανός απευθύνθηκε σε δυο ειδικούς σε άγιες εικόνες: στην Ιταλίδα Λομπέφαρο και σε Έλληνα συντηρητή του Μουσείου Μπενάκη, όπου βρίσκεται κι ένας πολύτιμος Ευαγγελιστής Λουκάς με την υπογραφή του Ελ Γκρέκο.
Ο Έλληνας εμπειρογνώμων δεν επικύρωσε τη γνησιότητα της εικόνας: θεώρησε πως ή ήταν κάποιος άλλος Κρητικός αγιογράφος με το όνομα Δομήνικος ή ότι η εικόνα είναι μία από τα πάμπολλες πλαστές που είχαν κατακλείσει την ευρωπαϊκή αγορά στη δεκαετία του ΄50 και του ΄60∙ τότε οι πλαστογράφοι έπαιρναν αυθεντικές εικόνες του 16ου αιώνα και προσέθεταν το όνομα του Θεοτοκόπουλου.
Η Ιταλίδα ακολούθησε άλλο δρόμο∙ έψαξε το ιστορικό της και βρήκε πως ο Άγιος Δημήτριος είχε ήδη εκτεθεί σε μεγάλη έκθεση στη Λυών το 1935. «Τόσο το καλλιτεχνικό ύφος όσο και οι εργαστηριακές έρευνες που ξεκινήσαμε τον Μάιο μάς επιβεβαίωσαν ότι η υπογραφή είναι δική του και ότι πρόκειται για αυθεντικό Ελ Γκρέκο», δηλώνει τώρα η Ιταλίδα συντηρητής. Την ανακάλυψη επικύρωσε και ο καθηγητής Λιονέλλο Πούπι που διδάσκει Ιστορία της Τέχνης στο Πανεπιστήμιο Βενετίας.
Ο Άγιος Δημήτριος επρόκειτο να παρουσιαστεί σε μεγάλη έκθεση «Η κληρονομιά του Βυζαντίου» με εκατό και πλέον εικόνες που εγκαινιάζεται στις 8 Αυγούστου στην κωμόπολη Μπελάτζο της βόρειας Ιταλίας. Μόλις όμως εξακριβώθηκε σε ποιον ξακουστό αγιογράφο ανήκε, αμέσως άλλαξε προορισμό. Το κοινό θα μπορέσει να συναντηθεί με τον Ελ Γκρέκο στην έκθεση ειδικά αφιερωμένη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου