ΑΓΙΑ ΕΡΜΙΟΝΗ-Πρωτοπόρος σκαπανεύς του θεσμού των πανδοχείων -νοσοκομείων

Όσοι μελετούν προσεκτικώς και λεπτομερώς το ιεραποστολικό και ποιμαντικό έργο της Εκκλησίας κατά τις πρώτες (αποστολικές και μεταποστολικές) χριστιανικές δεκαετίες, μένουν έκπληκτοι από τη —σε πολλούς τομείς ρηξικέλευθη- δράση διακεκριμένων χριστιανών γυναικών. Ανάμεσα σ' αυτές ξεχωριστή θέση κατέχει αναμφιβόλως ή άνάργυρος ιατρός και ιαματική αγία Ερμιόνη, της οποίας τη μνήμη εορτάζει ή Εκκλησία μας την 4η Σεπτεμβρίου.

 Ή αγία Ερμιόνη ήταν μία από τις τέσσαρες θυγατέρες του διακόνου και εύαγγελιστοΰ Φιλίππου, οι όποιες, κατά το βιβλίο των Πράξεων των Άποστόλων, ήσαν «παρθένοι και προφητεύουσαι» (Πράξ. κα' 9), δηλαδή ήσαν αφιερωμένες στον Θεό και είχαν το χάρισμα της προφητείας, πού τις καθιστούσε ικανές να προλέγουν μέλλοντα και να απευθύνουν λόγους διδασκαλίας, προτροπής, παραινέσεως και παρακλήσεως. 

 Επί πλέον είχαν την ευτυχία να ανατραφούν στην Καισαρεία της Παλαιστίνης μέσα στη θαλπωρή μιας οικογενείας, πού φιλοξενούσε τον Απόστολο Παύλο (Πράξ. κα' 8) και ήταν φυτώριο διακονικής αγάπης και ορμητήριο ευαγγελισμού.

 Το σπίτι της εύλογημένης αυτής οικογενείας εμψυχωνόταν από τον άγιο Φίλιππο, ό όποιος ήταν ένας των πρώτων «επτά διακόνων» (Πράξ. οτ' 3-5* κα' 8), πού εξελέγησαν για την άσκηση του έργου της οργανωμένης χριστιανικής αλληλεγγύης στην πρώτη Εκκλησία, και στη συνέχεια απέκτησε και τον τιμητικό τίτλο του «εύαγγελιστού» (Πράξ. κα' 8), διότι «εύηγγελίζετο τάς πόλεις πάσας» των γειτονικών περιοχών (Πράξ. η' 40). 

Ασκώντας το έργο του «εύαγγελιστοϋ», «έποίει σημεία» και διάφορα θαύματα (Πράξ. η' 6), βάπτισε Σίμωνα τον Μάγον (Πράξ. η' 13) και τον Αιθίοπα εύνοϋχον αύλικόν και άνώτερον άξιωματικόν Κανδάκης της βασιλίσσης των Αιθιόπων (Πράξ. η' 26-39). 

Ό Εύσέβιος τονίζει ότι οί φέροντες τον τίτλο του «εύαγγελιστοϋ» στην αρχαία Εκκλησία έρχονται πρώτοι στη διαδοχή των Αποστόλων.Ό διάκονος και «ευαγγελιστής» Φίλιππος αναφέρεται και ως «απόστολος», δηλαδή ως ανήκων στον ευρύτερο κύκλο των Αποστόλων, αλλά δεν πρέπει να συγχέεται με τον εκ των Δώδεκα Απόστολο Φίλιππο.Είναι λάθος να θεωρούνται οί 4 θυγατέρες του ως «θυγατέρες του (εκ των Δώδεκα) Φιλίππου του Αποστόλου» (το λάθος αυτό π.χ. έγινε από κάποιον Γάϊον: Εύσεβίου, Έκκλ. Ίστ. 3, 31).

 Ανάμεσα στις τέσσαρες προφήτιδες αυτές θυγατέρες του διακόνου Φιλίππου ξεχώριζε ή αγία Ερμιόνη, πού σπούδασε Ίατρικήν και Φιλοσοφίαν καί, καθώς ήταν εμποτισμένη από το ιεραποστολικό πνεύμα του εκλεκτού πατέρα της, είχε στην Καισαρεία άκτινοβόλο δράση, συνδυάζοντας τις ιατρικές γνώσεις με το θεοδώρητο προφητικό - διδακτικό, αλλά και ιαματικό χάρισμα, ασκώντας δωρεάν Ψυχοσωματικήν Ίατρική, θεραπεύοντας — με πίστιν και προσευχήν — ασθένειες ψυχών και σωμάτων καί συντελώντας στη διάδοση και στερέωση του Χριστιανισμού. 

Πιθανώς επάνω της ασκούσε κάποιαν έπίδραση και το φωτεινό παράδειγμα των άναργύρων ιατρών και ιαματικών γυναικών Ζηναΐδος και Φιλονίλλας, οί όποιες ήσαν συγγενείς του 'Απ. Παύλου από την περιοχή της Ταρσού της Κιλικίας.

  Σέ κάπως προχωρημένη ηλικία ή αγία Ερμιόνη θέλησε να έπισκεφθή στην Έφεσο τον άγιο Ιωάννη τον Θεολόγο, άλλα δεν τον πρόλαβε. Είχεν έκδημήσει προς Κύριον. 'Αλλά στην πόλη αυτή δρούσε ίεραποστολικώς ό εξαίρετος μαθητής του Ιωάννου Πετρώνιος, ό οποίος έπεισε την Ερμιόνη και την συνοδεύουσαν αυτήν άδελφήν της προφήτιδα Εύτυχίδα να διέλθουν τα τελευταία έτη της ζωής των στην Έφεσο και να συνεχίσουν το ανακαινιστικό έργο τους οδηγώντας τους ανθρώπους στον Χριστό. 

"Ανοιγαν τίς καρδιές όλων, προ πάντων με το κλειδί της αγάπης, πού την σκορπούσαν αφειδώς στο πρώτο (οργανωμένο πανδοχείο - νοσοκομείο, που ίδρυσε ή αγία Ερμιόνη).

Γι' αυτό, το 1996 στο 35ο Διεθνές Συνέδριο Ιστορίας της Ιατρικής, πού έγινε στην Κω, με οργανωτή τον Καθηγητή κ. Σπυρο Μαρκέτο, κατόπιν σχετικής εισηγήσεως του Έπικ. Καθηγητού κ. Αρ. Εύτυχιάδου, αναγνωρίσθηκε από όλους τους συνέδρους ως πρωτοπόρος σκαπανεύς του θεσμού των πανδοχείων - νοσοκομείων, τα οποία πολλαπλασιάσθηκαν και όργανώθηκαν συστηματικώτερον στους βυζαντινούς χρόνους. Στό νοσοκομείο της ή αγία Ερμιόνη «έθεράπευε δωρεάν κάθε ασθενή με την επίκληση του ονόματος του Χριστού καί την ιατρική της τέχνη» (Αριστοτέλους Εύτυχιάδου, Γυναίκες ιατροί άγιες άνάργυρες προστάτιδες της Ιατρικής, περ. «Εκκλησία», 15 Νοεμβρίου 1996, σ. 784).

Σε καποιες εικόνες παρουσιάζεται η αγία να κράτη στα χέρια της ιατρικά εργαλεία καί φάρμακα, εικονίζεται ή πόλη της Εφέσου, ενώ πίσω από της αγία προς τα αριστερά εικονίζεται το οικοδόμημα του πανδοχείου - νοσοκομείου αυτής.

Ευαγγελου Θεοδώρου''ΕΦΗΜΕΡΙΟΣ''.

πηγή