Οι άγιοι Ιούλιος και Ιουλιανός εκ Παχείας Ράχης Αιγίνης

Του Γεωργίου Ζαραβέλα, Θεολόγου, υπ. Μ.Δ.Ε. Λειτουργικής

Ι. Ν. Αγίου Διονυσίου Παχείας Ράχης.

Στο τοπικό αγιολόγιο της Εκκλησίας της Αίγινας, συναντούμε την 19η Μαΐου δύο συμπατριώτες μας, οι οποίοι έζησαν και έδρασαν τον Δ’ αιώνα μ.Χ., τους αγίους Ιούλιο και Ιουλιανό. Οι άγιοι ήταν αδέλφια και κατάγονταν από το χωριό Παχεία Ράχη της Αίγινας ή Μυρμιδονίας, σύμφωνα με το πρώτο, γνωστό συναξάριο των Αγίων (Η’ αιώνας). Ο Ιούλιος γεννήθηκε το 319 μ.Χ., ενώ ο Ιουλιανός το 330 μ.Χ. Μεγάλωσαν και διδάχθηκαν τα πρώτα γράμματα στην πατρίδα τους, συνεχίζοντας για ανώτερες σπουδές στη Φιλοσοφική Σχολή των Αθηνών, πιθανότατα μαζί με τους Γρηγόριο τον Θεολόγο, Μεγάλο Βασίλειο και τον μετέπειτα αυτοκράτορα Ιουλιανό τον Παραβάτη. 


Στην Αθήνα -αιώνια αντίπαλο της πατρίδας τους Αίγινας- βρέθηκαν στον τόπο όπου ο απόστολος Παύλος μίλησε στους Αθηναίους για τον Άγνωστο Θεό, κηρύσσοντας την ευαγγελική αλήθεια στον Άρειο Πάγο. Συγκινημένοι από την ιεραποστολική δράση του Αποστόλου των Εθνών, θέλησαν να τον μιμηθούν. Επιστρέφοντας στην Αίγινα, η επιθυμία τους να δράσουν ιεραποστολικά πέρασε από τον σχεδιασμό στην πράξη. 
    
Αφού προετοιμάστηκαν κατάλληλα για τη διακονία τους και έλαβαν τη χάρη της ιερωσύνης, ο μεν Ιούλιος χειροτονήθηκε πρεσβύτερος, ο δε Ιουλιανός διάκονος, αναχώρησαν για την Κόρινθο, η οποία ήταν μεγάλο αστικό κέντρο της εποχής. Όμως, η δράση των οπαδών της αίρεσης του Αρείου, οι οποίοι δρούσαν ανεμπόδιστοι με την αυτοκρατορική συγκατάθεση και στήριξη, δυσχέρανε το έργο τους. Μάλιστα, κινδύνευσε η ζωή των δύο αδελφών, εξαιτίας της αντιαιρετικής δράσης τους. Έτσι, αποφασίζουν να κινηθούν προς τη Δύση. Σύμφωνα με την παράδοση έδρασαν πρώτα στις περιοχές της Βοημίας, της Πολωνίας και της Ουγγαρίας, χωρίς αυτό να τεκμηριώνεται επίσημα στις πηγές. 


    
Περί το 380 μ.Χ. τα ιεραποστολικά βήματα των δύο αδελφών οδηγούνται στη Ρώμη, όπου προσκυνούν στους τάφους των αποστόλων Πέτρου (στη νεκρόπολη του λόφου του Βατικανού, σήμερα κάτω από τη βασιλική που τιμάται στο όνομά του) και Παύλου, τη δράση του οποίου θαύμαζαν και θέλησαν να ακολουθήσουν. Με τη συγκατάθεση του πάπα Δάμασου Α’ και του αυτοκράτορα Θεοδοσίου ξεκίνησαν την κηρυκτική δράση τους, διασχίζοντας την Κεντρική Ιταλία. Καθ’ όλη την πορεία τους κήρυτταν τη χριστιανική πίστη, βάπτιζαν, ανέγειραν ναούς. 

    
Το λείψανο του Αγίου Ιουλίου

Η ιεραποστολική πορεία τους κατέληξε στη Βόρεια Ιταλία, συγκεκριμένα στα Μεδιόλανα - το σημερινό Μιλάνο, όπου τάχθηκαν στη διακονία του επισκόπου Αμβροσίου (+397). Ο άγιος Αμβρόσιος τους ανέθεσε να κηρύξουν τη χριστιανική πίστη στις ειδωλολατρικές περιοχές της Νοβάρα και της Λομβαρδίας, έως και τα ορεινά σύνορα της χώρας. Οι δύο ιεραπόστολοι αδελφοί ανέλαβαν με χαρά το έργο, δραστηριοποιούμενοι με κέντρο την περιοχή γύρω από τη λίμνη Verbano. Σύμφωνα με την παράδοση έκτισαν περί τις 100 εκκλησίες ή εκκλησιαστικές κοινότητες.
    
Η ιεραποστολική δράση των δυο αδελφών απέφερε πολλούς καρπούς για τη
χριστιανική Εκκλησία. Ηλικιωμένοι πλέον, αποφάσισαν για πρώτη φορά στην κοινή πορεία τους να χωρισθούν. Έτσι, ο Ιουλιανός αποσύρθηκε εφησυχάζοντας στο Gozzano, ιδρύοντας εκεί τον ναό του Αγίου Λαυρεντίου. Αντίστοιχα, ο Ιούλιος εγκαταστάθηκε στο νησάκι Κούζιο της λίμνης Όρτα, το οποίο αργότερα έλαβε το όνομά του (San Giulio).

Το νησάκι San Julio στην λίμνη Όρτα όπου βρίσκεται η βασιλική του Αγίου Ιουλίου (wikipedia)

 Η παράδοση της Εκκλησίας διασώζει το εξής σχετικό περιστατικό. Θέλοντας ο Ιούλιος να μεταβεί στο νησί, δεν κατάφερε να βρει πλεούμενο που επιθυμούσε να πλησιάσει τις ακτές του, διότι ήταν βραχώδες, απομονωμένο από την ανθρώπινη παρουσία και έβριθε ερπετών. Τότε, ο Άγιος άπλωσε το ράσο του στα νερά της λίμνης και με τρόπο θαυμαστό προσέγγισε το νησί. Εκεί, ανήγειρε ναό τιμώμενο στη μνήμη των αγίων αποστόλων Πέτρου και Παύλου. 

    

Έκτοτε, και οι δυο αδελφοί έζησαν ασκητικά έως την κοίμησή τους, εφησυχάζοντας με εφόδιο την προσευχή. Ο άγιος Ιουλιανός κοιμήθηκε στις 7 Ιανουαρίου 391 και τάφηκε στην εκκλησία του Αγίου Λαυρεντίου, την οποία προηγουμένως ίδρυσε. Ο άγιος Ιούλιος κοιμήθηκε στις 31 Ιανουαρίου 401 και τάφηκε στον ναό των αποστόλων Πέτρου και Παύλου.

Η βασιλική του Αγίου Ιουλίου (wikipedia)

    
Η τιμή των δύο αδελφών ιεραποστόλων γίνεται γνωστή στην Ορθόδοξη Εκκλησία μόλις τον 20ο αιώνα, παρότι είναι από παλαιά διαδεδομένη στη Δυτική Εκκλησία. Αίτια αποσιώπησης της μνήμης τους ήταν, αφενός, το γεγονός ότι έδρασαν σχεδόν αποκλειστικά στη Δύση, αφετέρου, πλειάδα  δυσχερειών, με αποκορύφωμα το Σχίσμα μεταξύ της Ανατολικής και της Δυτικής Εκκλησίας (1054). Οι δύο άγιοι έγιναν γνωστοί στην Ορθόδοξη Εκκλησία -ιδίως στον ελλαδικό χώρο- ύστερα από επιθυμία πιστών από το Gozzano να επισκεφθούν τη γενέτειρα του προστάτη τους Αγίου Ιουλιανού, με επικεφαλής τον ιερέα Don Giuliano Ruga senior. Αφορμή στάθηκε το 1961 ο εορτασμός των 600 χρόνων από τη μετακομιδή των λειψάνων του αγίου Ιουλιανού σε ναό προς τιμή του (1361-1961). 

Έκτοτε, εγκαινιάστηκε ένας δίαυλος επικοινωνίας μεταξύ Αίγινας και Gozzano, με αποκορύφωμα την τοποθέτηση αναμνηστικής πλάκας με λείψανα των Αγίων και θραύσματα των τάφων τους στον ναό του Αγίου Διονυσίου της Παχείας Ράχης στις 21 Απριλίου 1991. Λείψανα των αγίων είχαν προσκομιστεί στον ναό του Αγίου Διονυσίου και παλιότερα, στις 28 Απριλίου 1968, τα οποία αργότερα μεταφέρθηκαν στον ναό των «Αιγινητών» (ορθότερος ο όρος «εν Αιγίνη») Αγίων στην περιοχή Λιβάδι Αιγίνης και επανήλθαν το 1991 στον ναό της Παχείας Ράχης. 

    

Στην Αίγινα η μνήμη των δύο ιεραποστόλων αγίων τιμάται στον ενοριακό ναό της γενέτειράς τους, Παχείας Ράχης, όπου τελείται πανηγυρικός εσπερινός την παραμονή της μνήμης τους και Θεία Λειτουργία την πρωία της εορτής τους, με τη συμμετοχή του επιχώριου μητροπολίτη, των κληρικών του νησιού και πλήθους πιστών. Μάλιστα, από το 2008, την γενέτειρά τους κοσμεί παρεκκλήσιο αφιερωμένο στη μνήμη τους, ευρισκόμενο παραπλεύρως του ναού των Ταξιαρχών, πρώτης ενορίας του χωριού. Το παρεκκλήσιο αυτό αποτελεί τον μοναδικό ναό στο νησί, ίσως και σε ολόκληρο τον ελλαδικό χώρο, ο οποίος τιμάται στη μνήμη των δύο αδελφών αγίων. 
    
Η μνήμη των δύο αγίων στη Δυτική Εκκλησία τελείται κεχωρισμένα στην κοίμηση εκάστου· στις 7 Ιανουαρίου ο άγιος Ιούλιος και στις 31 Ιανουαρίου ο άγιος Ιουλιανός. Επίσης, η ανακομιδή των λειψάνων και των δύο αγίων τιμάται στις 19 Μαΐου. Οι ημέρες αυτές έμειναν ως έχουν και στην Ορθόδοξη Εκκλησία, μετά την καθιέρωση εορτασμού της μνήμης τους από την Μητρόπολη Ύδρας, Σπετσών και Αιγίνης. Όμως, η μνήμη τους τιμάται κυρίως την 19η Μαΐου, οπότε και συνεορτάζεται η ανακομιδή των λειψάνων τους. Επίσης, οι Άγιοι τιμώνται μαζί με τους λοιπούς 9 εν Αιγίνη Αγίους στις 30 Ιουλίου, ημέρα μνήμης της Σύναξης των Αγίων που κατάγονταν από την Αίγινα ή έδρασαν στο νησί μας.
    
Οι συμπατριώτες μας άγιοι Ιούλιος και Ιουλιανός έδρασαν ιεραποστολικά στα βήματα του Αποστόλου των Εθνών, κηρύσσοντας τη χριστιανική πίστη σε τόπους μακρινούς και αφιλόξενους. Μαζί με τον Χριστό, έκαναν γνωστό και το μικρό νησί μας σε αυτές τις περιοχές, οι κάτοικοι των οποίων τους αγάπησαν και τους τιμούν με λαμπρότητα αδιάκοπα ως σήμερα. Είθε να εκπληρωθεί κάποτε το όραμα του μακαριστού μητροπολίτη Ύδρας, Σπετσών και Αιγίνης κυρού Ιεροθέου να ανεγερθεί και στο νησί μας ένας ευμεγέθης ναός τιμώμενος στη μνήμη τους και δη στην ιδιαίτερη πατρίδα τους, την Παχειαράχη.

aeginalight/proskynitis