Ο εθνικός μας γεννήτορας και προφήτης...

Από την Μάρω Σιδέρη

 Η Ελλάδα ως πατρίδα, ως έθνος, ως κράτος έχει μια ιδιαιτερότητα: δε γεννά τα παιδιά της, γεννιέται απ’ αυτά... ποτέ δε γεννήθηκαν Έλληνες εξαιτίας της Ελλάδας: αντίθετα η Ελλάδα γεννήθηκε εξαιτίας των Ελλήνων: ως ιδέα, ως έθνος, ως πατρίδα η Ελλάδα είναι το αποτέλεσμα του οράματος μιας μερίδας σπουδαίων ανθρώπων, είναι το πόνημα οραματιστών που ήθελαν μια πατρίδα και την έφτιαξαν, από το μετερίζι του ο καθένας και κόντρα στους διχασμούς, τους ατομισμούς και στη κενοδοξία των υπολοίπων.

  Ένας από εκείνους τους οραματιστές που συνέβαλαν στη γέννηση της Ελλάδας , είναι ο Διονύσιος Σολωμός. Η ζωή και το έργο του προκαλούν δέος σε όποιον θέλει να δει την αλήθεια: πώς είναι δυνατόν ένας άνθρωπος που γεννήθηκε σε μια κατακτημένη πατρίδα, από οικογένεια που είχε ιδεολογικά αποδεχτεί τον κατακτητή (ο τίτλος του κόντε που έφερε ο πατέρας του είναι ιταλικός) , ένας άνθρωπος που έλαβε παιδεία Ευρωπαϊκή, που έζησε μακριά από την ελληνική παρακμή της ανελευθερίας και ανδρώθηκε στον αέρα επανάστασης που έπνεε στην Ευρώπη, πώς είναι δυνατόν αυτός ο άνθρωπος να μετουσιώσει όλα αυτά σε πάθος για κάθετί Ελληνικό, ακόμα κι όταν αυτό δεν υπήρχε; 

 Η Ελλάδα που αγάπησε ο Σολωμός δεν υπήρχε... μπορεί οι διηγήσεις και οι παραδόσεις να ήταν πάντα εκεί, τρυφεροί και πονεμένοι μύθοι μιας εποχής χαμένης στους αιώνες αλλά η αλήθεια είναι ότι 600 και πλέον χρόνια κατάκτησης (680 χρόνια πέρασε η Ζάκυνθος σε χέρια ξένων δυνάμεων) δεν είναι πια κατάκτηση αλλά καθεστώς. Κι όμως μέσα σ’ αυτό το καθεστώς, που όμως παρείχε μια άνεση στους κατακτημένους (αυτό το είδος της κατάκτησης είναι πιο δύσκολο από το βίαιο) , ο Σολωμός οραματίστηκε μια πατρίδα ελεύθερη... ήταν ένα όραμα που τον έβγαζε από τη θαλπωρή της άνετης υποταγής και τον έριχνε στα αχαρτογράφητα νερά της Ελευθερίας... κι όμως την οραματίστηκε, επιβεβαιώνοντας τη φράση ενός άλλου Μεγάλου Γεννήτορα που ταύτισε την ελευθερία της σκέψης με την ορθότητα της: «όποιος Ελεύθερα συλλογάται, συλλογάται σωστά!»

 Τι προσέφερε ο Σολωμός στη γέννηση της Ελλάδας: τη λαλιά της! Υπηρέτησε τη γλώσσα ενός όχλου χωρίς πατρίδα και με αυτή τη γλώσσα έκανε τον όχλο λαό και τον δίδαξε την έννοια της πατρίδας... πήρε αυτή τη γλώσσα των απαίδευτων, την παίδεψε, τους την επέτρεψε και τους εκπαίδευσε με αυτήν, βάζοντας μέσα της όσα αυτά τα συστατικά που πρέπει να έχει ένας ραγιάς για να γίνει Έλληνας : 
την αγάπη για τη ζωή και την υποχρέωση στη θυσία, τον ύμνο στη φύση και στον έρωτα, την πίστη σε ένα ιδανικό, τη συνειδητοποίηση των λαθών του παρελθόντος, την έννοια του «Εμείς», το χρέος προς την Ελευθερία...

 Ο Σολωμός ήταν ένας από τους πνευματικούς γεννήτορες της Ελλάδας κι η Ελλάδα του ανταπέδωσε τη δωρεά με αγάπη: έβαλε στο περιθώριο τον τίτλο του κατακτητή που έφερε οικογενειακά και τον έχρισε με το δικό της τίτλο τιμής: ο Κόντες Σολωμός έγινε Εθνικός ποιητής και ως τέτοιος ταξιδεύει στους Αιώνες στην καρδιά και στη σκέψη της, Γεννήτορας και Προφήτης της... γιατί αν για τους σύγχρονούς του ο Σολωμός υπήρξε ένας από εκείνους που γέννησαν την Ελλάδα, για εμάς και για τις γενιές που θα ακολουθήσουν είναι ένας μεγάλος προφήτης που προειδοποιεί ότι η αναγέννησή μας ως πατρίδα, ως έθνος, ως Κράτος θα έρθει από τη μήτρα της δικής μας ελεύθερης σκέψης, του δικού μας ελεύθερου πνεύματος και όχι από ξένους ή διορισμένους «Σωτήρες»:
Μοναχὴ τὸ δρόμο ἐπῆρες,
ἐξανάλθες μοναχή.
δὲν εἲν' εὔκολες οἱ θύρες,
ἐὰν ἡ χρεία τὲς κουρταλεῖ.
Ἄλλος σου ἔκλαψε εἰς τὰ στήθια,
ἀλλ' ἀνάσαση καμιά.
ἄλλος σου ἔταξε βοήθεια
καὶ σὲ γέλασε φριχτά.
[...]
Τί θὰ κάμετε; Θ' ἀφῆστε
νὰ ἀποκτήσομεν ἐμεῖς
λευθεριᾶν, ἢ θὰ τὴν λύστε
ἐξ αἰτίας πολιτικῆς;

πηγή