Επιτρέπεται οι ιερείς να διακόπτουν τη Θεία Λειτουργία για να κάνουν παρατηρήσεις ή ερμηνευτικά σχόλια;

 Αποτελεί και αυτό, τρόπον τινά, μία νέα μόδα λειτουργικής αγωγής, σαφέστατα εσφαλμένης.

  Είναι, ενδεχομένως, και νέα μόδα που «αγκάλιασε” μία χορεία ιερών – λειτουργών, οι οποίοι θέλησαν ν᾿ ακολουθήσουν το παράδειγμα κάποιων Επισκόπων, που, είτε ιερουργούν είτε χοροστατούν είτε συμπροσεύχονται, έχουν την αίσθηση ότι μπορούν να παρατηρούν τους πάντες, από ιερού βήματος έως και της κουζίνας του πνευματικού κέντρου του απέναντι τετραγώνου, διακόπτοντας τη Θεία Λειτουργία ή άλλες ακολουθίες και προσβάλλοντας ιεροψάλτες, ιερατείο, βοηθούς επιτρόπους, δεσποινίδες και κυρίες, διακόνους (αυτοί και αν έχουν ακούσει οι χριστιανοί!) και ό,τι άλλο υποπέσει στην αγουροξυπνημένη και νωχελική τους συνείδηση. Επαναλαμβάνω: ομιλώ για χορεία επισκόπων και ουχί για το πλήρωμα της αρχιερωσύνης.

 Το ανησυχητικό, όμως, είναι ότι τέτοιου είδους συνήθειες «αγάπησαν”, επί των ημερών μας, και πολλοί ιερείς, έγγαμοι και άγαμοι. Διακόπτουν τη Θεία Λειτουργία, και όχι πάντοτε με τον πλέον ευγενικό τρόπο, παρατηρούν, εξηγούν, ερμηνεύουν (το είδαμε και αυτό!) και ακόμη περισσότερα, τα οποία, βέβαια, δεν έχουν καμία απολύτως θέση κατά τη διάρκεια των ακολουθιών, πολύ, δε, περισσότερο, κατά την τέλεση της αναιμάκτου θυσίας.

 Ας τονίσουμε και πάλι πως το κατηχητικό έργο είναι υποχρέωση όλων μας, πόσο δε μάλλον των ιερέων μας. Πλην, όμως, ουδεπόποτε εντός της θείας λατρείας. Ο Γέρων Κορνήλιος Μαρμαρινός, ο γέροντας της Χίου, συνήθιζε να διδάσκει: «Έβαλες πετραχήλι πάτερ μου; το σφράγισες το στόμα! Θέλουν ησυχία οι άγιοι. Απόλυτη σιγή αποζητά όλος ο Ουράνιος κόσμος…».

 Στις δε περιπτώσεις που η φωνασκία, ως συνήθως, του εκκλησιάσματος είναι
έντονη και μη διαχειρίσιμη, καλό και ευλογημένο είναι να σταματούν προς ώρας οι ιερείς – λειτουργοί τις εκφωνήσεις και τις ευχές, έστω για κάποια δευτερόλεπτα, έως ότου επανέλθει η ησυχία και αποκατασταθεί η λειτουργική τάξη. Αυτό έχει αποδείξει ότι λειτουργεί αρτιότερα στο χρόνο και αποτελεσματικότερα. Διαφορετικά, κάθε παρατήρηση απεμπολεί και δυναμιτίζει την όποια προσευχητική κατάνυξη και διασπά την κοινοτική και λειτουργική συνοχή και συνάθροιση.

  Άλλωστε, το καλύτερο παράδειγμα διδαχής, τονίζουν οι Πατέρες της Εκκλησίας μας, είναι το βιωματικό, ο τρόπος, η ορθοπραξία, όχι ασφαλώς μόνο των ιερέων μας αλλά και των λοιπών όσων διακονούμε εντός του εκκλησιαστικού χώρου ή απλώς εκκλησιαζόμαστε. Έτσι εξηγείται το γεγονός ότι όπου λειτουργούν σεβάσμιοι ιερείς, αγαθοί και ταπεινοί διάκονοι του Χριστού μας – και είναι πολλά αυτά τα παραδείγματα – όχι απλά δεν ακούγεται το παραμικρό, αλλά ακόμη και τα μικρά παιδιά στέκουν με θαυμασμό, ήσυχο και αρχοντικό τρόπο εντός του ναού.
Έχουμε γράψει και παλαιότερα ότι κάθε ερμηνεία και λειτουργική ή άλλη επεξήγηση, μπορεί να λαμβάνει χώρα την ώρα του σύντομου κηρύγματος, η θέση του οποίου είναι ευθύς αμέσως, μετά το ευαγγελικό ανάγνωσμα. Για κανέναν άλλο λόγο δεν διακόπτεται η ουράνια μυσταγωγία, ουδεπόποτε!
Όσον, δε, αφορά τα παραδείγματα κάποιων ιερέων να ομιλούν και να «χαριεντίζονται” ή να χαιρετούν (αχ, αυτές οι δημόσιες σχέσεις…!) κατά τη διάρκεια της θυμιάτησης στην θ’ ωδή, ή – ακόμη χειρότερα – την ώρα της Θείας Κοινωνίας, ναι, καλύτερα θεωρώ πως είναι ν᾿ αποφύγω να σχολιάσω! Εάν έχουμε συναίσθηση ότι παρών είναι ο ίδιος ο Χριστός, ο Κτίστης των απάντων, στην παναγία θέα του Οποίου φρίττουν άγγελοι και αρχάγγελοι και όλος ο ουράνιος κόσμος, ε, τότε, έχω την αίσθηση ότι καθείς εισέρχεται στη θέση του ησύχως, αβιάστως και ανεμποδίστως!

Δημήτριος Λυκούδης-Θεολόγος /αντιγραφή