π.Θεμιστοκλής Μουρτζανός
“Άλαλο και κουφό πνεύμα, εγώ σε διατάζω, βγες απ᾽ αυτόν και μην ξαναμπεις πια μέσα του”
Έχουμε σκεφτεί άραγε την μοναδική αξία της ομιλίας και της ακοής; Επειδή οι άνθρωποι έχουμε εκ γενετής τις μοναδικές αυτές δωρεές, δεν μπορούμε να εκτιμήσουμε πρώτον τον Δωρεοδότη (εξ ου και η αδιανόητη αντίληψη διαφόρων ότι όλα στον κόσμο έχουν έρθει τυχαία, το ίδιο και ο άνθρωπος, χωρίς Πλάστη, χωρίς Δημιουργό ο Οποίος να προνόησε για τα πάντα στην ζωή, ακόμη και για τα μετα απ᾽ αυτήν) και, στην συνέχεια, τον ρόλο του λόγου και της ακρόασης. Χωρίς να ακούμε, δυσκολευόμαστε και να μιλήσουμε. Όταν δεν ακούς τον άλλον, προσπαθείς να μαντέψεις τι θέλει να σου πει. Προσπαθείς από τις εκφράσεις του προσώπου, τις χειρονομίες, το βλέμμα, διαβάζοντας τα χαίλη του, να επικοινωνήσεις και αυτό δεν είναι πάντοτε εφικτό. Όταν πάλι δεν μπορείς να μιλήσεις, αντίστοιχες είναι οι δυσκολίες. Μολονότι υπάρχει και ο γραπτός λόγος, εντούτοις το να μην μπορείς να εκφράσεις άμεσα τα συναισθήματα και τις σκέψεις σου, είναι έλλειψη. Η ανθρώπινη επικοινωνία στηρίζεται στο αυθόρμητο, στην στιγμή. Δεν σημαίνει ότι όποιος είναι κωφάλαλος είναι και καταδικασμένος. Ευτυχώς, η νοοτροπία της κοινωνίας έχει αλλάξει. Διότι η επικοινωνία είναι δικαίωμα όλων και η έλλειψη ικανότητας γι᾽ αυτήν δεν αναιρεί την ιδιότητα του ανθρώπου.
Στην εποχή μας ζούμε μία ιδιότυπη κωφαλαλία. Δεν είναι εκ φύσεως ή εξ ασθενείας. Είναι εξ επιλογής. Έχει να κάνει με την κουλτούρα της εικόνας και των μέσων επικοινωνίας, όπως είναι η τηλεόραση και το κινητό τηλέφωνο. Οι άνθρωποι, χωρίς να το συνειδητοποιούμε, αυτοκαταδικαζόμαστε σε κωφαλαλία, διότι, απορροφημένοι στα μέσα, δεν ακούμε τι μας λένε οι άλλοι και δεν τους μιλάμε. Έχουμε περιορίσει την λεκτική και ακουστική επικοινωνία, καθώς έχουμε επιλέξει να μην έχουμε χρόνο ούτε για τους άλλους, ούτε και για να ακούσουμε τον ίδιο τον εαυτό μας. Δεν μας χρειάζεται ούτε ασθένεια, ούτε διάβολος εμφανώς. Συχνά ούτε ακούμε, ούτε καταλαβαίνουμε, ούτε μιλάμε, με αποτέλεσμα να λειτουργούμε σε μία κατάσταση ύπνου. Κάποτε μάλιστα μαλώνουμε και μ᾽ αυτούς που διαμρτύρονται για τη στάση μας και μας προτρέπουν να αλλάξουμε. Η κρίση της επικοινωνίας στην οικογένεια μαρτυρεί του λόγου το αληθές.
Ο Χριστός ήρθε λίγο πριν το Πάθος Του και μετά την Μεταμόρφωσή Του στο όρος Θαβώρ μπροστά σε μια τέτοια περίπτωση. Μόνο που εκεί δεν ήταν επιλογή του ανθρώπου η κωφαλαλία, αλλά εμφανής επήρρεια δαιμονικού πνεύματος. Ο σεληνιαζόμενος νέος όμως δεν μπορούσε ούτε να ακούσει, ούτε να μιλήσει και όταν τον έπιανε η κρίση έχανε και τα τελευταία ίχνη ελέγχου στον εαυτό του. Ο Χριστός θα θεραπεύσει τον νέο, αποδεχόμενος το αίτημα του πατέρα του, ο οποίος αγαπά το παιδί του και την ίδια στιγμή νιώθει ότι μόνο μέσα από την δύναμη της πίστης στον Χριστό θα βρει απάντηση στην αγωνία του, διότι το παιδί στην κρίση κινδυνεύει να πεθάνει.
Ο διάβολος απέκοψε στον νέο την επικοινωνία από το περιβάλλον του. Του απομυζούσε την ταυτότητά του και τον καθιστούσε ανίκανο να αγαπήσει και να ζήσει. Τον οδηγούσε σε α-κοινωνησία και στο τέλος θα του λήστευε και την ίδια την ύπαρξη. Ο Χριστός υποδεικνύει στον πατέρα το όπλο της πίστης, όχι ως μαγικής αποδοχής ιδεών ή παραδόσεων, αλλά την πίστη που γίνεται σχέση μαζί Του, ομολογία αδυναμίας να νικηθεί το κακό, απόφαση να μείνει ο πατέρας ταπεινός, να αποδεχθεί ότι μόνο ο Χριστός μπορεί να δώσει απάντηση. Διότι προηγουμένως ο πατέρας θα αναζητήσει τους μαθητές, είτε για να μην ενοχλήσει τον Χριστό είτε διότι μέσα του η αντίληψη περί πίστεως είναι μαγική. Αυτός που πιστεύει λαμβάνει τα αγαθά από τον Θεό, ως επιβράβευση για την πίστη του. Ο Χριστός του δείχνει ότι η πίστη προϋποθέτει κοινωνία μαζί Του ως πρόσωπο, προσευχή και νηστεία, δηλαδή απομάκρυνση από κάθε τι που μας αρέσει αλλά και μας κλείνει στον εαυτό μας, στο εγώ μας.
Ο πριν ακοινώνητος νέος, μετά την θεραπεία, θα γευτεί το άγγιγμα του Χριστού, ο Οποίος θα τον σηκώσει και θα τον παραδώσει στον πατέρα του. Ο πριν ακοινώνητος είναι τώρα έτοιμος να επανέλθει στην κοινωνία. Ξεκίνησε από τον Θεό και θα προχωρήσει με τον άνθρωπο. Ο διάβολος δεν έχει πλέον ισχύ επάνω του. Ο νέος θα πρέπει όμως να ξαναβρεί την ταυτότητά του, αφού απαλλάχθηκε από εκείνον που την απομυζούσε. Ο Χριστός τον καλεί να ακούει την φωνή του Θεού και με προσευχή και νηστεία να χαράξει μια καινούργια πορεία ζωής, μαζί με όσους τον αγαπούνε.
Αν σκεφτούμε την σύγχρονη κωφαλαλία, διαπιστώνουμε ότι ο πολιτισμός μας έχει δημιουργήσει υποκατάστατα για να μην μας χρειάζεται ο κόπος της επικοινωνίας. Για να είμαστε απορροφημένοι στον εαυτό μας και στην εικόνα του. Για να μην έχουμε την δυνατότητα να κοιτούμε τον άλλον στα μάτια, για να μην ακούμε τι μας λέγει με προσοχή, για να τον παρερμηνεύουμε. Ας μην καθιστούμε με την απορρόφηση μας στα μέσα, τον εαυτό μας ύπαρξη με εικονική ταυτότητα, στην ουσία ακοινώνητη. Θέλουμε το αντίβαρο της πίστης. Θέλουμε την νηστεία από τα μέσα, δηλαδή την με μέτρο χρήση τους. Θέλουμε την προσευχή προς τον Θεό που μας δίνει νόημα. Θέλουμε σχέσεις αγάπης. Θέλουμε να έχουμε ταυτότητα ζωής τόσο στον νυν όσο και στον μέλλοντα αιώνα. Μόνο έτσι η επικοινωνία γίνεται κοινωνία
Στην εποχή μας ζούμε μία ιδιότυπη κωφαλαλία. Δεν είναι εκ φύσεως ή εξ ασθενείας. Είναι εξ επιλογής. Έχει να κάνει με την κουλτούρα της εικόνας και των μέσων επικοινωνίας, όπως είναι η τηλεόραση και το κινητό τηλέφωνο. Οι άνθρωποι, χωρίς να το συνειδητοποιούμε, αυτοκαταδικαζόμαστε σε κωφαλαλία, διότι, απορροφημένοι στα μέσα, δεν ακούμε τι μας λένε οι άλλοι και δεν τους μιλάμε. Έχουμε περιορίσει την λεκτική και ακουστική επικοινωνία, καθώς έχουμε επιλέξει να μην έχουμε χρόνο ούτε για τους άλλους, ούτε και για να ακούσουμε τον ίδιο τον εαυτό μας. Δεν μας χρειάζεται ούτε ασθένεια, ούτε διάβολος εμφανώς. Συχνά ούτε ακούμε, ούτε καταλαβαίνουμε, ούτε μιλάμε, με αποτέλεσμα να λειτουργούμε σε μία κατάσταση ύπνου. Κάποτε μάλιστα μαλώνουμε και μ᾽ αυτούς που διαμρτύρονται για τη στάση μας και μας προτρέπουν να αλλάξουμε. Η κρίση της επικοινωνίας στην οικογένεια μαρτυρεί του λόγου το αληθές.
Ο Χριστός ήρθε λίγο πριν το Πάθος Του και μετά την Μεταμόρφωσή Του στο όρος Θαβώρ μπροστά σε μια τέτοια περίπτωση. Μόνο που εκεί δεν ήταν επιλογή του ανθρώπου η κωφαλαλία, αλλά εμφανής επήρρεια δαιμονικού πνεύματος. Ο σεληνιαζόμενος νέος όμως δεν μπορούσε ούτε να ακούσει, ούτε να μιλήσει και όταν τον έπιανε η κρίση έχανε και τα τελευταία ίχνη ελέγχου στον εαυτό του. Ο Χριστός θα θεραπεύσει τον νέο, αποδεχόμενος το αίτημα του πατέρα του, ο οποίος αγαπά το παιδί του και την ίδια στιγμή νιώθει ότι μόνο μέσα από την δύναμη της πίστης στον Χριστό θα βρει απάντηση στην αγωνία του, διότι το παιδί στην κρίση κινδυνεύει να πεθάνει.
Ο διάβολος απέκοψε στον νέο την επικοινωνία από το περιβάλλον του. Του απομυζούσε την ταυτότητά του και τον καθιστούσε ανίκανο να αγαπήσει και να ζήσει. Τον οδηγούσε σε α-κοινωνησία και στο τέλος θα του λήστευε και την ίδια την ύπαρξη. Ο Χριστός υποδεικνύει στον πατέρα το όπλο της πίστης, όχι ως μαγικής αποδοχής ιδεών ή παραδόσεων, αλλά την πίστη που γίνεται σχέση μαζί Του, ομολογία αδυναμίας να νικηθεί το κακό, απόφαση να μείνει ο πατέρας ταπεινός, να αποδεχθεί ότι μόνο ο Χριστός μπορεί να δώσει απάντηση. Διότι προηγουμένως ο πατέρας θα αναζητήσει τους μαθητές, είτε για να μην ενοχλήσει τον Χριστό είτε διότι μέσα του η αντίληψη περί πίστεως είναι μαγική. Αυτός που πιστεύει λαμβάνει τα αγαθά από τον Θεό, ως επιβράβευση για την πίστη του. Ο Χριστός του δείχνει ότι η πίστη προϋποθέτει κοινωνία μαζί Του ως πρόσωπο, προσευχή και νηστεία, δηλαδή απομάκρυνση από κάθε τι που μας αρέσει αλλά και μας κλείνει στον εαυτό μας, στο εγώ μας.
Ο πριν ακοινώνητος νέος, μετά την θεραπεία, θα γευτεί το άγγιγμα του Χριστού, ο Οποίος θα τον σηκώσει και θα τον παραδώσει στον πατέρα του. Ο πριν ακοινώνητος είναι τώρα έτοιμος να επανέλθει στην κοινωνία. Ξεκίνησε από τον Θεό και θα προχωρήσει με τον άνθρωπο. Ο διάβολος δεν έχει πλέον ισχύ επάνω του. Ο νέος θα πρέπει όμως να ξαναβρεί την ταυτότητά του, αφού απαλλάχθηκε από εκείνον που την απομυζούσε. Ο Χριστός τον καλεί να ακούει την φωνή του Θεού και με προσευχή και νηστεία να χαράξει μια καινούργια πορεία ζωής, μαζί με όσους τον αγαπούνε.
Αν σκεφτούμε την σύγχρονη κωφαλαλία, διαπιστώνουμε ότι ο πολιτισμός μας έχει δημιουργήσει υποκατάστατα για να μην μας χρειάζεται ο κόπος της επικοινωνίας. Για να είμαστε απορροφημένοι στον εαυτό μας και στην εικόνα του. Για να μην έχουμε την δυνατότητα να κοιτούμε τον άλλον στα μάτια, για να μην ακούμε τι μας λέγει με προσοχή, για να τον παρερμηνεύουμε. Ας μην καθιστούμε με την απορρόφηση μας στα μέσα, τον εαυτό μας ύπαρξη με εικονική ταυτότητα, στην ουσία ακοινώνητη. Θέλουμε το αντίβαρο της πίστης. Θέλουμε την νηστεία από τα μέσα, δηλαδή την με μέτρο χρήση τους. Θέλουμε την προσευχή προς τον Θεό που μας δίνει νόημα. Θέλουμε σχέσεις αγάπης. Θέλουμε να έχουμε ταυτότητα ζωής τόσο στον νυν όσο και στον μέλλοντα αιώνα. Μόνο έτσι η επικοινωνία γίνεται κοινωνία
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου