Από τους Δώδεκα, ο απόστολος Ανδρέας ο Πρωτόκλητος ήταν αυτός που έκανε τις πιο μεγάλες περιοδείες...

  Από τους Δώδεκα, ο απόστολος Ανδρέας ο Πρωτόκλητος ήταν αυτός που έκανε τις πιο μεγάλες περιοδείες, σύμφωνα με την παράδοση. Και, πάντα σύμφωνα με την παράδοση, ίδρυσε τις πρώτες χριστιανικές Εκκλησίες στα πιο μακρινά μέρη, σε τόπους άγριους, αραιοκατοικημένους, απομονωμένους, εκεί όπου ακριβώς έξω από τα τείχη των ελληνικών και ρωμαϊκών αποικιών οργίαζε η άλογη φύση. 

Η σημαντικότερη από αυτές, από διοικητική άποψη, ήταν η Εκκλησία της προποντιακής Περίνθου / Ηρακλείας, έδρας της ρωμαϊκής Διοίκησης της Θράκης (που περιελάμβανε π. τη μισή Βαλκανική: από το Β-ΒΑ Αιγαίο και την Προποντίδα / Θάλασσα του Μαρμαρά έως τον Δούναβη και από τον ποταμό Νέστο μέχρι τα δυτικά παράλια του Εύξεινου Πόντου / Μαύρης Θάλασσας).

  Ελάχιστα στοιχεία γνωρίζουμε, αλλά θεωρείται ότι μάλλον δεν θα πήγε ποτέ μέχρι το αρχαίο Βυζάντιον, την άλλοτε ισχυρή πόλη που έλεγχε τον Βόσπορο αλλά είχε πέσει σε παρακμή εκείνον τον καιρό.

  Παρόλα αυτά, οι μετέπειτα παραδόσεις θέλουν τον Αγ.Ανδρέα να ιδρύει την Εκκλησία του Βυζαντίου, να είναι αυτός πρώτος στον επισκοπικό κατάλογο και να χειροτονεί ο ίδιος τον Στάχυ για να τον διαδεχθεί στον θρόνο. Έτσι, η χριστιανική Κωνσταντινούπολη άγει την θρονική εορτή της στις 30 Νοεμβρίου, ημέρα της μνήμης του μαρτυρίου του. Χαρά όποιος βρεθεί σήμερα στο Φανάρι. 

Αλλά ο Βίος θέλει τον Πρωτόκλητο να διαπλέει τον Βόσπορο και να κηρύσσει τη νέα θρησκεία σε όλο τον Εύξεινο, από τα παφλαγονικά και τα ποντιακά παράλια μέχρι τα όρη του Καυκάσου, τις βόρειες στέπες (ουκρανορωσικές), τις σκυθικές ερημίες, τα μέρη του Θαλάσσιου Δούναβη και τις ελληνορωμαϊκές παράκτιες πόλεις της ευξεινοποντιακής Θράκης. 

  Ο Βίος, μάλιστα, που μας δίνει αρκετές πληροφορίες (υστεροχρονισμένες κατά 200-250 χρόνια) αναφέρει ανθρωποφάγους έξω από τη Σινώπη...

 Αργότερα, διαδόθηκε και η παράδοση σύμφωνα με την οποία ο πρωτόκλητος ίδρυσε την Εκκλησία της Ιβηρίας (μεσαιωνική κεντρική Γεωργία) και της Κολχίδας....

 Ο άγιος Ανδρέας, πολιούχος της Πάτρας, όπου σταυρώθηκε, είναι ο προστάτης και της Κύπρου, και της Σκωτίας (μεγάλες γιορτές που προαγγέλλουν τα Χριστούγεννα, αλλά και το ιστορικό Πανεπιστήμιο που είναι στο όνομα του), και της Ρουμανίας (όπου τηρείται και η αργία), και της Ουκρανίας, και της Ρωσίας, και της ισπανικής Τενερίφης (το μεγαλύτερο νησί των Καναρίων), και άλλων νησιών της Λατινικής Αμερικής. Η λατρεία του πολύ διαδεδομένη. Ο δικός του Σταυρός, σε σχήμα Χ, είναι ένα από τα πιο διαδεδομένα εμβλήματα στον χριστιανικό κόσμο.

πηγή