Μᾶς χρειάζεται τό ’21;

[...] Θά προτιμοῦσα, λοιπόν, νά ἀναφερθῶ στό ἐρώτημα πού μοῦ ἔθεσε πρό ἡμερῶν μέ μιά εὐγενική ἐπιστολή ἀναγνώστης τῆς«Ἑστίας»:

 Μᾶς χρειάζεται τό ’21; Σέ τί μπορεῖ νά ὠφελήσει ἡ µελέτη του;

Θά ἀπαντήσω παραβολικῶς: Δίδασκα πρό πολλῶν ἐτῶν σέ γνωστά Ἐκπαιδευτήρια. Ἕνα πρωί ἀνέλυα σέ µιά τάξη Β΄ Λυκείου τόν πλάγιο λόγο (τ’ ἀγαπημένο µου µάθηµα), ὅταν ἡ εὐγενική γραμματέας μοῦ ἀνακοίνωσε ὅτι πρέπει νά ὁδηγήσω µαθητές καί μαθήτριες στό ἀμφιθέατρο, ὅπου θά τούς μιλοῦσε µιά κυρία, σταλμένη ἀπό τό ὑπουργεῖο, γιά τά ναρκωτικά. Ἀπάντησα κοφτά: «Οἱ μαθητές µου θά μείνουν ἐδῶ. Δέν πᾶνε πουθενά...».

Τά παιδιά, ἄρχισαν µέ τσαχπινιά νά διαμαρτύρονται πώς τούς στεροῦσα τήν ἐνημέρωση καί πώς δέν θά µπορέσουν μελλοντικά νά ἀντιμετωπίσουν τά ναρκωτικά! Εἶχα ἀσχοληθεῖ ἐπί µία δεκαετία µέ τὸ ἐνδεχόμενο εἰσβολῆς τῶν ναρκωτικῶν καί στό χῶρο τῆς ἑλληνικῆς νεολαίας. Κι εἶχα γοάψει εἰδικό δοκίµιο στό πρῶτο διδακτικό µου ἐγχειρίδιο (1969). Γιά πληρέστερη ἐνημέρωση εἶχα μετά τό 1974 µακρά συζήτηση μ’ ἕνα ξένο γνώστη τοῦ θέµατος. Ὅταν τοῦ εἶπα ὅτι στήν Ἑλλάδα θά ἀρχίσουμε µεγάλη διαφωτιστική ἐκστρατεία, μοῦ ἀποκρίθηκε: «Μιλᾶτε, ἠλίθιοι, μιλᾶτε. Διαφήμιση κάνετε»! Ἡ ἐνημέρωση πρέπει νά γίνεται ὄχι μαζικά, διότι τότε κυριαρχεῖ ἀνάμεσα στά παιδιά ὁ ἐξυπνακισμός τοῦ «χαβαλέ».

Ἀλλ’ ἄς ἐπανέλθουμε στήν τάξη. Σταµάτησα νά μιλῶ γιά τόν πλάγιο λόγο καί µέ πλάγιο τρόπο (ἦταν 9/10 Ἀπριλίου) ἄρχισα νά ἐξιστορῶ στά παιδιά τήν Έξοδο τοῦ Μεσολογγίου. Τά παιδιά συγκλονίστηκαν. Κρέµονταν ἀπό τά χείλη µου καί ὅταν κτύπησε τό κουδούνι μοῦ ἔκλεισαν τήν πόρτα καί δέν μέ ἄφηναν νά βγῶ. Μέ ἔπνιξαν στίς ἐρωτήσεις. Τελικά, µέ µιά ἐπιτυχῆ ἔξοδο κατόρθωσα νά βγῶ. Πῆγα ἀμέσως στό γραφεῖο νά δώσω ἐξηγήσεις στόν ὑπέροχο Λυκειάρχη πού λεγόταν Ματιᾶτος. Ἐνθυμοῦμαι ὅτι τοῦ ἐξήγησα τούς λόγους γιά τούς ὁποίους δέν πρέπει νά γίνονται μαζικές ἐνημερώσεις σέ θέµατα ναρκωτικῶν καί τοῦ ἀνέφερα τί ἔπραξα στήν τάξη τήν ὥρα τῆς ἐνημερώσεως. Θυμᾶμαι καλά ὅτι ἔκλεισα τή συζήτηση µέ τή φράση:
- Κύριε Διευθυντά, ἄν φυτέψουµε ἕνα Μεσολόγγι στήν ψυχή τῶν παιδιῶν, δέν ὑπάρχει γι’ αὐτά κίνδυνος ναρκωτικῶν...

Καί ἐμμένω σ᾿ αὐτό. Τό ’21, ἄν τὸ σπουδάσουµε σωστά, δέν προσφέρει γνώσεις παρελθόντος, προσφέρει γνώσεις μέλλοντος. Οἱ ὅροι παρελθόν, παρόν καί μέλλον εἶναι συµβατικοί. Ὁ χρόνος εἶναι ἑνιαῖος. Γι’ αὐτό πάντα στά µαθήµατά µου ἐτόνιζα καί πάντα τονίζω ὅτι αὐτό πού λέγεται μέλλον εἶναι τό παρελθόν πού μπαίνει ἀπό ἄλλη πόρτα. Κανείς δέν ξέρει τί μᾶς ἐπιφυλάσσει τό... παρελθόν!
Χρειάζεται, λοιπόν, ἡ μελέτη τοῦ ’21, ἄν ὄχι γιά νά πράξουµε ἔργα «μεγάλα καί... θωμαστά», ὅπως θά ἔλεγε ὁ Ἡρόδοτος ἀλλά γιά νά µή διαπράξουµε ἔργα ἀξιοθρήνητα, ὅπως οἱ τότε Ἐμφύλιοι καί ἡ σύναψη δανείων ὑπό λεόντειους ὅρους.

Σαραντος Καργάκος Ἕστία, 20/3/2015