[...] Το βιβλίο της Κλίμακος του αγίου Ιωάννη του Σιναΐτη δουλεύει τόσο πολύ με το ασυνείδητο επειδή ενδιαφέρεται για την ποιότητα της σχέσης μας με τον Θεό. Αυτό καλό είναι να το θυμόμαστε, διότι πολλές φορές μάς παρασύρουν εξωτερικά στοιχεία, όπως το αν κάποιος δηλώνει ότι πιστεύει ή ότι οι άνθρωποι εκκλησιάζονται.
Η Κλίμακα μας θυμίζει αυτή την ξεχασμένη αλήθεια, ότι σημασία έχει η ποιότητα του πώς θρησκεύουμε, πώς συνδεόμαστε με τον Θεό. Έτσι λοιπόν αρχίζει να λεπτολογεί τα θέματα με τρόπο που μπορεί να εκπλήξει κάποιους:
«Μα γιατί σκάβει τόσο βαθιά, γιατί ψάχνει τόσες λεπτομέρειες;». Αλλά θα δούμε τι ωραία ευρήματα φέρνει στην επιφάνεια αυτό. Από όλο το τεράστιο υλικό της Κλίμακας, επέλεξα τέσσερα στοιχεία προς εξέταση, ως παραδείγματα, τα οποία θεωρώ ενδεικτικά.
Πρώτο στοιχείο. Ο Άγιος Ιωάννης ασχολείται με αυτό που θα ονομάζαμε «αυταπάτη της μακροθυμίας». Δεν είναι δικές του λέξεις, είναι δικές μου. Λέει ότι, σε περιπτώσεις που δεχόμαστε μια προσβολή, μια βλάβη, κάτι το οποίο μας ενόχλησε από τον άλλον, η σιωπή μας καταλήγει σε «μνησικακίας αποθήκη»· αυτή είναι η δική του φράση. Ο άνθρωπος αποθησαύρισε μνησικακία. Γιατί; Επειδή αποφασίσαμε να σιωπήσουμε.
Και τι θα έπρεπε να κάνουμε δηλαδή; Πρέπει καθέναν που μας ενοχλεί να τον βρίζουμε, να ξεσπάμε, να εκδικούμαστε;
Όχι, δεν λέει αυτό.
Αυτό που θέλει ο Άγιος Ιωάννης να αποφύγουμε είναι να μην έχουμε την αυταπάτη ότι, επειδή σιωπήσαμε, το ξεπεράσαμε. Ότι επειδή δεν αντιδράσαμε, συγχωρέσαμε. Αυτό είναι κάτι που συχνά συμβαίνει, μέσα από ασυνείδητους μηχανισμούς.
