Μονή Αγίου Ιωάννου του Βαπτιστή..... Σέρρες...14ος αιώνας.
Μονή Βατοπεδίου 14ος αιώνας
Τοιχογραφία των μέσων του 13ου αιώνα στον Ιερό Ναό της Παναγίας Βλαχέρνας στην Άρτα.
Αυτή είναι η «Αποκαθήλωσις» του Χριστού που τη βλέπουμε ζωγραφισμένη με τόση ευσέβεια στις σεμνές εικόνες της Εκκλησίας μας. Ο Ιωσήφ είναι ανεβασμένος σε μια σκάλα ακουμπισμένος στο σταυρό γέρνοντας, μακρυγένης μεγαλόσωμος, με κλαμένη πλην σοβαρή όψη και σηκώνει το άχραντο σώμα έχοντας το αγκαλιασμένο. Τα χέρια του Χριστού είναι ξεκαρφωμένα.
Το δεξί είναι κρεμασμένο και το κρατά κλαίγοντας η Μαρία η Μαγδαληνή ενώ τ’ αριστερό το κρατά και το κατασπάζεται ο Ιωάννης κλαίγοντας κι εκείνος.
Η κεφαλή του Κυρίου στέκεται όρθια, με τα μαλλιά χωρισμένα και πεσμένα στον ώμο του.
Η όψη του είναι πικραμένη, γεμάτη πόνο, έλεος και πραότητα, με τα βλέφαρα κλειστά, με το μουστάκι σεμνά πεσμένο.
Η Παναγία στέκεται όρθια και κρατά αγκαλιασμένον τον μονογενή της, έχοντας τα χέρια της απιθωμένα απάνω στο στήθος του. Το κεφάλι της είναι σφιχτά κολλημένο πλάγι στου Χριστού, το μάγουλό της ακουμπά στο κίτρινο μάγουλο του γιού της και τα μάτια της χύνουνε βρύσες τα δάκρυα.
Όποιος δεν είδε την Αποκαθήλωση ζωγραφισμένη από κάποιον από τους ευλαβέστατους παλαιούς ζωγράφους μας, προπάντων τους Κρητικούς Αγιορείτες δεν ημπορεί να λάβει την παραμικρή ιδέα από το πάθος που έχει αυτή η σκηνή. Ένας θρήνος κατανυκτικός βγαίνει από την εικόνα, που κάνει να αναβρύζουνε δάκρυα κι από τα μάτια του προσκυνητή.
Θρησκευτικό πάθος μεγάλο βγαίνει από την Αποκαθήλωση που είναι ιστορημένη στο «Κυριακόν» της σκήτης των Καυσοκαλυβίων του Αγίου Όρους, όπου τα πρόσωπα από τον πόνο είναι παραμορφωμένα, αλλά με την «καλήν και ευλαβήν παραμόρφωσιν» που παίρνουνε τα βασανισμένα και καρτερικά πρόσωπα των αγίων κατά τον βαθύν λόγον του Αγίου Συμεών του Νέου Θεολόγου.
Η εξαίσια Υμνωδία μας ραίνει μα αμάραντα άνθη τον γλυκύτατο Χριστό μας, που γι’ αυτόν τρέξανε τα πιο αγνά δάκρυα από τις ανθρώπινες καρδιές …
«Κύματι θαλάσσης τον κρύψαντα πάλαι διώκτην τύραννον υπό γής έκρυψαν των σεσωσμένων οι παίδες»
«Ιδού γαρ εν νεκροίς λογίζεται ο εν υψίστοις οικών και τάφω σμικρώ ξενοδοχείται. Όν παίδες ευλογείτε, ιερείς ανυμνείτε, λαός υπερυψούται εις πάντας τους αιώνας»
«Ο ευσχήμων Ιωσήφ από του ξύλου καθελών το άχραντόν σου σώμα σινδόνι καθαρά ειλίσας και αρώμασιν, εν μνήματι καινώ κηδεύσας απέθετο»
Αλλά όποιος δε νιώθει τη βυζαντινή μουσική μας, που στολίζει ακόμα με πιο πολύ αίσθημα τα θαυμάσια λόγια, δε θα νιώσει βαθιά ούτε τα λόγια. Γιατί λόγια και ψάλσιμο είναι ένα πράγμα, όπως το σώμα και η ψυχή, όπως τα σχήματα και τα χρώματα στην αγιογραφία.
Αδέρφια μου, ακούστε με και μην θολωνόσαστε από την ανούσια και ανόητη θεατρική μουσική, που σ΄ αυτή ντύνουνε τα εξαίσια τροπάρια μας, που είναι γεμάτα ουράνιο πάθος και βαθύ μυστήριο.
Αυτό το ντύσιμο είναι ολότελα ξένο, αταίριαστο με τα ιερά νοήματα που κλείνουνε τα λόγια των ύμνων μας. Το ίδιο αίσθημα που έκανε τα τροπάρια, έκανε και τη μουσική. Αν δεν τα νιώθεις, δε φταίνε αυτά, φταις εσύ, γιατί κακοσυνήθισες, όπως δε φταίγει ο Θεός για όποιον δεν τον βρίσκει με την καρδιά του. Πήγαινε στην Μητρόπολη, που ψέλνουνε τώρα καλά, ορθόδοξα, και άκουσε με συντριβή και με ταπείνωση την ακολουθία. Και σιγά σιγά θα ανοίξουνε τα αυτιά σου και θα νιώσουνε τη μυστική γλυκύτητα της ορθόδοξης ψαλμωδίας. Άμποτε ο Θεός να μας αξιώσει «ενί στόματι και μια καρδιά δοξάζειν και ανυμνείν το παντιμον και μεγαλοπρεπές όνομά του».
Αμήν.
Αμήν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου