Κυριακή Τελώνου και Φαρισαίου-Η υπαρξιακή μοναξιά του Φαρισαίου

 

Μέ το περιστατικό του Ζακχαίου γίνεται εμφανές ότι ό άν­θρωπος πρέπει να κατεβεί άπ' το μυαλό στην καρδιά για να συναντήσει το Χριστό, ενώ το περιστατικό της Χαναναίας υποδηλώνει ότι για να επιτύχει ό άνθρωπος αυτή τη συνά­ντηση, πρέπει να ανακαλύψει καί να χρησιμοποιήσει μια διά­σταση της υπάρξεως του πού ονομάζουμε πίστη καί πού εχει τη δυνατότητα να τον φέρει σε επαφή με την υπερβατική πραγ­ματικότητα πού είναι ή κατεξοχήν πραγματικότητα.

Ή πίστη δεν είναι ό διανοητικός καταναγκασμός πού ξέ­ρει ό δυτικός χριστιανισμός, σύμφωνα με τον όποιο ό άνθρω­πος πρέπει να πιστέψει επειδή υπάρχει το Α ή το Β λογικό επιχείρημα. Ή πίστη δεν είναι μια τυφλή αποδοχή πραγμα­τικοτήτων τις οποίες δεν έχει προσωπικά διαπιστώσει ό άν­θρωπος, αλλά είναι ό δρόμος καί ό τρόπος με τον οποίο ό άνθρωπος κάνει αυτές τις διαπιστώσεις.

Ή ορθόδοξη πνευματική παράδοση δεν ζητάει από τον άνθρωπο να δεχθεί κάτι πού δεν έχει διαπιστώσει. Δεν τον αναγκάζει να δεχθεί ότι ό Ίησούς είναι "όν έγραψε ό Μωϋσής εν τω νόμω καί οι προφήται", δηλαδή ό Σωτήρας, αλλά του ζητάει να έλθει καί να δει με τα ίδια του τα μάτια, "έρχου καί ίδε".

Ή δεύτερη λοιπόν προϋπόθεση για τη συνάντηση με τον αναστημένο Χριστό είναι ή αναζήτηση Του από τον άνθρωπο με αυτή τη διάσταση της υπάρξεως του πού μόνη έχει αυτή τη δυνατότητα.

Ή τρίτη προϋπόθεση γι' αυτή τη συνάντηση είναι ή εγκα­τάλειψη της απατηλής καί ανυπόστατης πίστεως του ανθρώ­που στη δική του θεότητα. Δεν μπορεί ό άνθρωπος να συνα­ντήσει τον πραγματικό Θεό όσο συνεχίζει να λατρεύει ως Θεό τον εαυτό του καί όσο συνεχίζει να περιμένει τη σωτηρία από τον εαυτό του, όπως έκανε ό Φαρισαίος της παραβολής, ό όποιος προσευχήθηκε "σταθείς προς εαυτόν". Ό Φαρισαίος δεν μπορούσε να συναντήσει το Θεό καί να νιώσει την πα­ρουσία Του γιατί δεν στρεφόταν προς το Θεό αλλά προς τον εαυτό του.

Ό Φαρισαίος στην πραγματικότητα δεν πίστευε στο Θεό, γιατί δεν είχε ποτέ του γεύση του Θεοϋ καί δεν γεύθηκε το Θεό γιατί δεν τον αναζήτησε.

Ό Φαρισαίος δεν πάει στο Ναό για να συναντήσει το Θεό, αλλά γιατί χρειάζεται έναν επίσημο χώρο για να αύτοαποθεωθεί.

"Ολοι,αν ψάξουμε,θα βροϋμε ένα τέτοιο στοιχείο αύτοαποθεώσεως στη συμμετοχή μας στη λατρευτική ζωή της Εκ­κλησίας. Το στοιχείο αυτό μπορούμε να το βρούμε καί σε όλες εκείνες τις δραστηριότητες της καθημερινής μας ζωής, πού μας αρέσει να αποκαλούμε αρετές καί με τίς όποιες επιδιώκουμε την αύτοδικαίωσή μας.

Ή προσπάθεια του Φαρισαίου να αύτοαποθεωθεί είναι ένδειξη μιας βαθιάς εσωτερικής απελπισίας, πού προέρχεται από την αδυναμία του να βρει τον πραγματικό Θεό καί τελικά δημιουργεί ένα φαϋλο κύκλο γιατί τον απομακρύνει όλο καί περισσότερο από το Θεό· καί όσο πιο πολύ απομακρύνεται από το Θεό τόσο περισσότερη απελπισία αισθάνεται καί τόσο περισσότερο εντείνει την αύτοαποθέωσή του.

"Ακόμη ό Φαρισαίος αισθάνεται την ανάγκη να αύτοεξυψωθεί, γιατί στην πραγματικότητα βαθιά μέσα του αύτοπεριφρονείται.Επειδή όμως δεν μπορεί πραγματικά να έξυψώσει τον εαυτό του, χαμηλώνει τους άλλους για να κερδίσει από τη σύγκριση. Ταπεινώνοντας όμως τους άλλους, τους απορρίπτει και απορρίπτοντας τους, τους αποκόπτει και αποκόπτεται άπ' αυτούς.Έτσι,δεν μπορεί να συναντήσει ούτε το Θεό ούτε το συνάνθρωπο και δοκιμάζει μια συγκλο­νιστική υπαρξιακή μοναξιά.

Γι'αυτό ή Εκκλησία προβάλλει σ'αυτό το πρώιμο στάδιο της λειτουργικής διαδικασίας πού οδηγεί στη συνάντηση με τον αναστημένο Χριστό την κατάντια του Φαρισαίου,γιατί όσο ό άνθρωπος παραμένει σε μια ανάλογη κατάντια,αυτή ή συνάντηση είναι εντελώς αδύνατη.

π.Φιλόθεος Φάρος''Πριν και μετά το Πάσχα''Εκδ.Ακρίτας