Μεγάλο λοιπόν το λειτούργημα του ιερέως. Σκοπός του να βάλλει, με την χάρι του Αγ. Πνεύματος, τον Χριστόν να κατοικήσει στις καρδιές των πιστών και να θεοποιήσει τον άνθρωπο.
Το πρώτο βήμα που οδηγεί τον ιερέα στο Αγ. Θυσιαστήριο είναι η ανεξικακία και η αγάπη. «Εἄν προσφέρης τὸ δῶρον σου ἐπί τὸ θυσιαστήριον κἀκεῖ μνησθῇς ὅτι ὁ ἀδελφός σου ἔχει τι κατά σοῦ, ἄφες ἐκεῖ τὸ δῶρον σου ἔμπροσθεν τοῦ θυσιασηρίου καὶ ὕπαγε πρῶτον διαλλαγηθι τῷ ἀδελφῷ σου καὶ τότε ἑλθών πρόσφερε τὸ δῶρον σου».Ας διακοπεί η λατρεία μου, λέγει ο Χριστός, για να διατηρηθεί η μεταξύ σας αγάπη. Αν δεν υπάρχει αγάπη δεν δέχεται την θυσία!
Στο Λειμωνάριο αναφέρεται η ακόλουθη διήγηση: «Εἰς τὴν νῆσον Κύπρον εὑρίσκεται πόλις, Ἀμαθοῦς καλουμένη, εἰς τὴν ὁποίαν ἔγινεν Ἐπίσκοπος ὁ ἁγιώτατος Ἰωάννης, τοῦ ὁποίου τὰ ἔνθεα κατορθώματα καὶ μάλιστα τὴν ὅσην ἀγάπην εἶχε πρὸς τὸν πλησίον καὶ ἀμνησικακίαν του, δὲν εἶναι δυνατόν νὰ διηγηθῇ τις. Εἶχε οὗτος διάκονον καὶ ἐπιστάτην τῆς ἐπισκοπῆς… Διαλεγόμενος δὲ μετά τοῦ Ἐπισκόπου καὶ συναρπαθείς ὁ διάκονος ὕβρισε κατά πρόσωπον τὸν Ἐπίσκοπον, ἐν ἡμέρᾳ ἑορτῆς, ὅτε ἔμελλε νὰ λειτουργήςῃ. Ὅτε δὲ ἦλθεν ἡ ὥρα τοῦ ἀσπασμοῦ, ἵνα λάβωσιν καιρόν καὶ ἱεροφορέσωσιν, ὁ διάκονος ἐντραπείς διὰ τὸν λόγον ὅν εἶπεν προς τὸν Ἐπίσκοπον, δὲν ἦλθεν νὰ συλλειτουργήσῃ.
Στο Λειμωνάριο αναφέρεται η ακόλουθη διήγηση: «Εἰς τὴν νῆσον Κύπρον εὑρίσκεται πόλις, Ἀμαθοῦς καλουμένη, εἰς τὴν ὁποίαν ἔγινεν Ἐπίσκοπος ὁ ἁγιώτατος Ἰωάννης, τοῦ ὁποίου τὰ ἔνθεα κατορθώματα καὶ μάλιστα τὴν ὅσην ἀγάπην εἶχε πρὸς τὸν πλησίον καὶ ἀμνησικακίαν του, δὲν εἶναι δυνατόν νὰ διηγηθῇ τις. Εἶχε οὗτος διάκονον καὶ ἐπιστάτην τῆς ἐπισκοπῆς… Διαλεγόμενος δὲ μετά τοῦ Ἐπισκόπου καὶ συναρπαθείς ὁ διάκονος ὕβρισε κατά πρόσωπον τὸν Ἐπίσκοπον, ἐν ἡμέρᾳ ἑορτῆς, ὅτε ἔμελλε νὰ λειτουργήςῃ. Ὅτε δὲ ἦλθεν ἡ ὥρα τοῦ ἀσπασμοῦ, ἵνα λάβωσιν καιρόν καὶ ἱεροφορέσωσιν, ὁ διάκονος ἐντραπείς διὰ τὸν λόγον ὅν εἶπεν προς τὸν Ἐπίσκοπον, δὲν ἦλθεν νὰ συλλειτουργήσῃ.
Τότε ὁ Ἐπίσκοπος ἀνεζήτησεν ὡς καλός ποιμήν τὸ πλανηθέν πρόβατον εἰπών: «Σήμερον λειτουργία δὲν γίνεται ἐάν δὲν ἔλθῃ ἐδῶ ὁ διάκονος Ἐπιφάνιος».
Ὅτε δὲ ἤλθεν ὁ διάκονος, ἠσπάσθη αὐτόν ὁ καλός ποιμήν καὶ τοῦ ἔκαμε ματάνοιαν ὡσάν νὰ ἔπταισεν αὐτός. Εἶτα ἀφοῦ ἱεροφόρεσαν, ὥρισε νὰ τοῦ δοθῇ τὸ ριπίδιον ἵνα συμπαραστῇ μετ’ αὐτοῦ εἰς τὸ γεῦμα καὶ μετά τὸ φαγητόν ἐφιλοδώρησεν αὐτόν ἕνα στιχάριον ὁλομέταξον νομισμάτων δώδεκα καὶ οὕτως ἀπέλυσεν αὐτόν ἐν εἰρήνῃ. Οἱ δὲ συγγενεῖς τοῦ Ἐπισκόπου διεγόγγυζον λέγοντες αὐτῷ:
«Ἐάν μὴ ἐνδείξῃς φοβερισμόν εἰς τοὺς αὐθάδεις, πάντες μέλλουσι νὰ καταφρονήσωσί σε».
Ὁ δε ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ ἐμβριμησάμενος αὐτοῖς μὲ πρόσωπον ἡγεμονικόν ἐπιτίμησεν αὐτούς λέγων: «Σεῖς δὲν ἠξεύρετε τι λέγετε, μὴ γινώσκοντες ὅτι ὁ Κύριος λοιδορούμενος οὐκ ἀντελοιδόρει, τυπτόμενος οὐκ ἀντέτυπτε… Πιστεύσατε, τέκνα μου, ὅτι ἐγώ ἔχω συνήθειαν ὅταν προσφέρω τὴν ἀναίμακτον λατρείαν, πριν ἀρχίσω τὴν προσκομιδήν, ποιῶ δέησιν προς τὸν Θεόν διὰ τὴν ἐμήν ταπείνωσιν και δι’ὑμᾶς. Σήμερον ὅμως τὴν ὥραν καθ’ ἥν ἤρχισα την εὐχήν, προσηυξάμην πρῶτον μετά δακρύων ἐξιλεούμενος τὸν Θεόν ὑπέρ τοῦ διακόνου νὰ τοῦ συγχωρήσῃ καὶ εὐθύς εἶδον τὴν χάριν τοῦ Θεοῦ ἐπιφοιτήσασαν ἄνωθεν τοῦ Θυσιαστηρίου. Ἐάν λοιπόν θέλετε καὶ σεῖς νὰ ἀξιωθεῖτε τοιαὐτης ὀπτασίας, προσφέρετε τοιαύτας θυσίας εἰς τὸν Θεόν εἰλικρινῶς μὲ ἀμνησικακίαν, διότι ἄλλη σύντομος ὁδός προς τὸν Θεόν φέρουσα δὲν εἶναι».
Το βράδυ που προηγείται της Θ. Λειτουργίας ο λειτουργός μόνος του, Ἐνώπιος Ἐνωπίῳ καθαρίζει την καρδιά του από αισθήματα που διώχνουν την αγάπη. Νηστεύει από λογισμούς και τροφές. Αγρυπνεί. Το πρωί θα ζητήσει την εξ ύψους δύναμη για να προσεγγίσει το Άγ. Θυσιαστήριο και να μπορέσει να πει στον Κύριο: «Ἑτοίμη ἡ καρδία μου ὁ Θεός, ἑτοίμη ἡ καρδιά μου ἄσομαι καὶ ψαλῶ ἑν τῇ δόξῃ μου».
Και πριν την έναρξη της ιεράς ακολουθίας έχουμε μία σύντομη ακολουθία που γίνεται έμπροσθεν της ωραίας πύλης και ονομάζεται «ακολουθία του καιρού»
Το βράδυ που προηγείται της Θ. Λειτουργίας ο λειτουργός μόνος του, Ἐνώπιος Ἐνωπίῳ καθαρίζει την καρδιά του από αισθήματα που διώχνουν την αγάπη. Νηστεύει από λογισμούς και τροφές. Αγρυπνεί. Το πρωί θα ζητήσει την εξ ύψους δύναμη για να προσεγγίσει το Άγ. Θυσιαστήριο και να μπορέσει να πει στον Κύριο: «Ἑτοίμη ἡ καρδία μου ὁ Θεός, ἑτοίμη ἡ καρδιά μου ἄσομαι καὶ ψαλῶ ἑν τῇ δόξῃ μου».
Και πριν την έναρξη της ιεράς ακολουθίας έχουμε μία σύντομη ακολουθία που γίνεται έμπροσθεν της ωραίας πύλης και ονομάζεται «ακολουθία του καιρού»
(Ανάλυση της προσευχής).
Και λέγοντας διάφορα τροπάρια προσκυνούν τις εικόνες κάνοντας το σημείο του Σταυρού. Ο άγιος Συμεών ο Θεολόγος θα μας πει: «Οι Χριστιανοί όπου πιστεύουν εις τον Χριστόν, σημειώνουν τον εαυτό τους με το σημείο του Σταυρού, όχι απλώς και ως έτυχε κα με καταφρόνησιν, αλλά μεκάθε προσοχήν, σύνεσιν, φόβο, τρόμο και κάθε ευλάβειαν… ότι κατά την ευλάβεια όρου έχει κάθε ένας εις τον Σταυρό, τοιούτης λογής λαμβάνει και δύναμη και βοήθεια από τον Θεό, ὧ ἡ δόξα καὶ τὸ κράτος εἱς τους αἱώνας».
Και αφού γίνει ο ασπασμός των αγίων εικόνων έρχεται (ιερεύς και διάκονος) μπροστά στην ωραία πύλη σκύβουν και οι δύο το κεφάλι και λέγουν την εξής ευχή μυστικώς: «Κύριε, ἐξαπόστειλον τὴν χείραν σου ἐξ’ ὔψους κατοικητηρίου σου και ἐνίσχυσον με εἰς την προκεμένην διακονίαν σου˙ ἵνα ἀκατακρίτως παραστάς τῷ φοβερῷ σου βήματι, τὴν ἀναίμακτον ἱερουργίαν ἐπιτελέσιν. Ὅτι σου ἐστίν ἡ δύναμις και ἡ δόξα εἱς τους αἱώνων».
Η αναίμακτη ιερουργία είναι έργο του Αρχ. Χριστού. Αυτός είναι χέρι του Θεού Πατρός. «Ουδέ γαρ ἄνθρωπος ἐστίν ὁ ποιῶν τά προκείμενα γενέσθαι σῶμα καὶ αἴμα Χριστοῦ, ἀλλ’ αὐτός ὁ σταυρωθείς ὑπέρ ἡμῶν Χριστός» (Μεγ. Βασ.).
Να τι ακριβώς αναφέρει ένας παλαιότερος κώδικας (Ιγ΄αιών.) για την ακολουθία και ευχή του καιρού:
«Ὁ Θεός ὁ Θεός ἡμῶν, ὁ τοῖς Χερουβίμ ἀθεώρητος καὶ τοῖς Σεραφίμ ἀκατάγνωστος καὶ πάσαις ταῖς ἐπουρανίαις δυνάμεσιν ἀπρόσιτος, ὁ τῇ σῇ ἀφράστῳ φιλανθρωπίᾳ καὶ ἀνεξιχνιάστῳ ἀγαθότητι σεαυτόν τῇ ἡμετέρᾳ πτωχείᾳ καὶ ταπεινώσει ἑνώσας καὶ τὸν τῆς ἱερωσύνης κανόνα ἡμῖν τοῖς ἁμαρτωλοῖς καὶ ἀναξίοις δούλοις σου χαρισάμενος˙ Αὐτός ὡς ἀγαθός καὶ πολυέλεος ἐνίσχυσόν με, φιλάνθρωπε Σῶτέρ μου, εὐτρεπίζεσθαι μέλλοντα ἐπί τὴν τῆς θείας χάριτος ἐγχειρισθεῖσάν μοι διακονίαν.
Οὐ γὰρ εἰς τὴν ἐμήν δύναμιν ἤ καθαρότητα θαρρῶν προσέρχομαι εἰς τὴν φοβεράν καὶ φρικτήν παράστασιν τοῦ ἁγίου σου Θυσιασηρίου, ἀλλά θαρρῶν εἰς τὸ ἄπειρον πέλαγος τῆς εὐσπλαγχνίας σου.
Οὐ γάρ νικήσουσιν αἱ ἁμαρτίαι μου τὸ πλῆθος τῶν οἰκτιρμῶν σου. Διὸ δέομαί σου, Δέσποτα φιλάνθρωπε, ἔνδυσόν με, τὸν ἀνάξιον δοῦλόν σου, τὴν ἱερατικήν ταύτην στολήν καὶ Χάριν τοῦ θείου καὶ πανγίου σου Πνεύματος.
Φώτισόν μου τὰ τῆς διανοίας ὄμματα εἰς τὸ ἐνοπτρίζεσθαί με τῆς Χάριτός σου τὴν λαμπηδόνα, τράνωσόν μου τὴν γλῶσσαν τοῦ ἀμέμπτως ἀνυμνῆσαί σε, ἀρέμβαστόν μου τὸν νοῦν διατήρησον, ἀμετέωρόν μου τὴν διάνοιαν ποίησον καὶ ὁλόκληρον με ἐν τῷ ἁγιασμῷ σου διαφύλαξον καὶ τὰς πρὸς σὲ μου αἰτήσεις ἐκπλήρωσον, Ἅγιε Κύριε, τὴν δὲ θυσίαν μου, ὡς θυμίαμα ἄμωμον καὶ ὁλοκαύτωμα θεῖον πρόσδεξαι καὶ παράσχου μοι τὸν γλυκασμόν τῆς σῆς ὡραιότητος.
Ἄγγελον δὲ φωτός συλλειτουργοῦντα καὶ ἐνισχύοντά με κατάπεμψον, ὅπως ἄν ὀρθοτομήσας τὸν λόγον τῆς ἀληθοῦς σοφίας σου, ἄξιος καὶ τῆς μεταλήψεως τῶν ἐπουρανίων σου καὶ ἀθανάτων μυστηρίων γένωμαι, δι’ αὐτῶν δὲ φωτιζόμενος ψυχῇ καὶ σώματι καταξιωθῶ καὶ τῆς τῶν αἰωνίων σου ἀγαθῶν ἀπολαύσεως σὺν τοῖς ἐν ἀληθείᾳ ἀγαπήσασι καὶ ἐξακολουθήσασι τοῖς προστάγμασί σου. Σύ γάρ εἶπες, Δέσποτα, ὅτι περ ὅσα τις αἰτήσῃ ἐν τῷ ὀνόματί σου, ἀνωλύτως λήψεται παρά τοῦ Σοῦ συναϊδίου Πατρός καὶ Θεοῦ. Διὸ κἀγὼ ὁ ἁμαρτωλός ἐν τῇ ἐνδύσει τῆς ἱερατικῆς στολῆς τὴν σὴν ἱκετεύω Θεότητα, ὅσα ηὐξάμην ἀπόδος μοι εἰς σωτηρίαν μου, Κύριε.»
«Εισελεύσομαι εἰς τὸν οἶκον σου, προσκυνήσω προς ναόν ἅγιον σου ἐν φόβω σου» ο λειτουργός εισερχόμενος στο άγιο Βήμα, εισέρχεται στον ίδιο τον ουρανόν. Εκεί, μαζί με τις Ασώματες Δυνάμεις, ιερουργεί τα Θεία Μυστήρια. Έτσι ο λειτουργός μπαίνοντας στο ναό και κυρίως στον ιερό χώρο ουσιαστικά εισέρχεται στα ουράνια σκηνώματα και είναι έτοιμος να αναλάβει τα αιτήματα των πιστών και να τα προσαγάγει στα πόδια του Θεού, στον πύρινο θρόνο του.
«Εισελεύσομαι εἰς τὸν οἶκον σου, προσκυνήσω προς ναόν ἅγιον σου ἐν φόβω σου» ο λειτουργός εισερχόμενος στο άγιο Βήμα, εισέρχεται στον ίδιο τον ουρανόν. Εκεί, μαζί με τις Ασώματες Δυνάμεις, ιερουργεί τα Θεία Μυστήρια. Έτσι ο λειτουργός μπαίνοντας στο ναό και κυρίως στον ιερό χώρο ουσιαστικά εισέρχεται στα ουράνια σκηνώματα και είναι έτοιμος να αναλάβει τα αιτήματα των πιστών και να τα προσαγάγει στα πόδια του Θεού, στον πύρινο θρόνο του.
«Μεθόριον οὐρανοῦ καὶ γῆς» το άγιο θυσιαστήριο, πνεύματος αγίου εργαστήριο, πηγή του παραδείσου. Κατά την διάρκεια της θείας Λειτουργίας ο ιερεύς διαπιστώνει ότι ο χώρος αυτός είναι γεμάτος φλόγα πνευματική. Στον μυστικό Δείπνο το χέρι του Κυρίου γίνεται Άγια Τράπεζα τώρα η καθαγιασμένη Άγια Τράπεζα είναι σαν το πάναγνο χέρι του Χριστού που μας μεταδίδει το σώμα και το αίμα Του.
Η ΕΝΔΥΣΗ ΤΟΥ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥ
Την ημέρα της χειροτονίας του ο ιερεύς ενδύθηκε για πρώτη φορά τα ιερά του άμφια. Από εκείνη την ημέρα κάθε φορά που τα ενδύεται τα ευλογεί ένα-ένα σταυροειδώς, τα ασπάζεται και τα φοράει. Και φορώντας την ιερά του στολή μας υπενθυμίζει πως ενώ είναι του κόσμου τούτου, δεν ανήκει μόνο στον κόσμο αυτόν. Στέκεται ανάμεσα στον άνθρωπο και τον Θεό.
Στιχάριον:ένας χιτώνας κοινός και για τους τρεις βαθμούς της ιεροσύνης. Συμβολίζει το φωτινόμορφο, αγγελικό χιτώνα του βαπτίσματος. Σύμβολο αγνότητας και αγγελικού ύψους της ιερατικής διακονίας.
Επιτραχήλιον: χωρίς αυτό καμία ακολουθία δεν γίνεται. Σύμβολο της χάριτος της ιεροσύνης. Είναι ο ζυγός, το βάρος και η ευθύνη που φέρει ο ιερεύς για τις ψυχές των ανθρώπων. Αυτό συμβολίζουν και τα κρόσσια που έχουν στην άκρη τους. Επίσης ότι πράττει τα πάντα με την χάριν του Χριστού. «Τὰ Αὐτοῦ πράττει μετ’ Αὐτοῦ».
Τα επιμανίκια: ο συμβολισμός των επιμανικίων αναφέρεται στην δημιουργία του ανθρώπου και στην Θ. Οικονομία. Τα πανάγια χέρια του Θεού – ο Λόγος και το Άγιο Πνεύμα δημιούργησαν τον άνθρωπο «κατ’ εικόνα και ομοίωσιν Θεού». Ο άνθρωπος προτίμησε την φιλία με τον εχθρό. Ο Ιησούς Χριστός το δεξιό χέρι του Θεού έθραυσε αυτή την αμαρτωλή επιρροή και ελευθέρωσε τον άνθρωπο. Κατά κοινήν λοιπόν ερμηνεία: «Ο Χριστός αυτουργεί με τα ίδια του τα χέρια την ιερουργία του αγίου Σώματος και Αίματος». Μέσα στον ατέρμον χρόνο και πέρα από τον απέραντο χώρο απλώνεται η δεξιά του Υψίστου. Φθάνει στον κάθε ένα πιστό και προσφέρει την ειρήνη Του!
Η ζώνη: συμβολίζει την δύναμη που ενισχύει τον λειτουργό στην Θ. Μυσταγωγία. Επίσης την σωφροσύνη και καθαρότητα που πρέπει να στολίζουν τον ιερέα αλλά και κάθε πιστός πρέπει να είναι ζωσμένος προς την έξοδο και την εντεύθεν αποδημίαν. Ανύσταχτη προσοχή λοιπόν και για μας αλλά και για τους λαϊκούς.
Επιγονάτιο: είναι οφίκιο που δίνει η εκκλησία στους ιερείς. Συμβολίζει το «λεντίον» την πετσέτα που χρησιμοποίησε ο Κύριος για να σκουπίσει τα πόδια των Μαθητών Του. Μ’ αυτό ο πνευματικός λειτουργός σκουπίζει και ξεπλένει τις αμαρτίες των πνευματικών του τέκνων και παρέχει «την νίκη κατά της αμαρτίας και του ψυχικού θανάτου» ενεργούσης της Θ. Χάριτος.
Φαιλόνιο: δηλώνει την κόκκινη χλαμύδα που έδωσαν του Χριστού στο Πραιτόριο για να τον περιπαίξουν. Νομίζω πως η κάθε ιερεύς που βαδίζει τα χνάρια του Χριστού συχνά εμπαίζεται, αδικείται, σταυρώνεται. Είναι σαν να βλέπουμε του Χριστού να βαδίζει προς τον Γολγοθά. Συμβολίζει επίσης και την δικαιοσύνη του Θεού που είναι η φιλανθρωπία του. Και αυτό είναι το ένδυμα του Χριστού. εργάσθηκε με δικαιοσύνη δια των παθών Του και του σταυρικού θανάτου.
Νίψομαι ἐν ἀθῴοις τάς χείρας μου:
«Νίψομαι ἐν ἀθῴοις τάς χεῖρας μου καὶ κυκλώσω το θυσιαστήριόν σου Κύριε, τοῦ ἀκοῦσαί με φωνῆς αἰνέσεως σου καὶ διηγήσασθαι πάντα τὰ θαυμάσιά σου. Κύριε, ἠγάπησα εὐπρέπειαν οἴκου σου καὶ τόπον σκηνώματος δόξης σου. Μὴ συναπολέσῃς μετά ἀσεβῶν τὴν ψυχήν μου καὶ μετά ἀνδρῶν αἱμάτων τὴν ζωήν μου, ὧν ἐν χερσίν αἱ ἀνομίαι˙ ἡ δεξιά αὐτῶν ἐπλήσθη δώρων. Ἐγώ δε ἐν ἀκακιᾳ μου ἐπορεύθην λύτρωσαί με, Κύριε, και ἐλέησόν με. Ὁ ποὺς μου ἔστι ἐν εὐθύτητι˙ ἐν ἐκκλησίαις εὐλογήσω σε, Κύριε».
Ο άνθρωπος ο οποίος ζει μέσα στα πάθη, ζει εις χώραν μακράν του Θεού. Αμαρτία = αποξένωση από το Θεό. Και όπως οι Ιουδαίο δεν μπορούσαν να ψάλλουν την ωδήν Κυρίου επί γης αλληλούια έτσι και ο εμπαθής δεν μπορεί να υμνεί τα θαυμάσια του Θεού. Ο Λειτουργός έχει πάντοτε την αίσθηση ότι με την ζωή του πολλές φορές πλήγωσε την αγάπη του Θεού. «Επειδή τα χέρια είναι σύμβολο της πράξεως, νιπτόμενοι υπαινισσόμαστε την καθαρότητα και το άμεπτο των πράξεων» (Κύριλλος Ιεροσ.). Γι’ αυτό και ο ιερεύς πάντοτε καταφεύγει στην ιερά εξομολόγηση διορθώνοντας κάθε άτοπο. Και αν τα χέρια πλένουμε πόσο μάλλον τα της ψυχής; (Ι. Χρυσοστόμου)
Την ημέρα της χειροτονίας του ο ιερεύς ενδύθηκε για πρώτη φορά τα ιερά του άμφια. Από εκείνη την ημέρα κάθε φορά που τα ενδύεται τα ευλογεί ένα-ένα σταυροειδώς, τα ασπάζεται και τα φοράει. Και φορώντας την ιερά του στολή μας υπενθυμίζει πως ενώ είναι του κόσμου τούτου, δεν ανήκει μόνο στον κόσμο αυτόν. Στέκεται ανάμεσα στον άνθρωπο και τον Θεό.
Στιχάριον:ένας χιτώνας κοινός και για τους τρεις βαθμούς της ιεροσύνης. Συμβολίζει το φωτινόμορφο, αγγελικό χιτώνα του βαπτίσματος. Σύμβολο αγνότητας και αγγελικού ύψους της ιερατικής διακονίας.
Επιτραχήλιον: χωρίς αυτό καμία ακολουθία δεν γίνεται. Σύμβολο της χάριτος της ιεροσύνης. Είναι ο ζυγός, το βάρος και η ευθύνη που φέρει ο ιερεύς για τις ψυχές των ανθρώπων. Αυτό συμβολίζουν και τα κρόσσια που έχουν στην άκρη τους. Επίσης ότι πράττει τα πάντα με την χάριν του Χριστού. «Τὰ Αὐτοῦ πράττει μετ’ Αὐτοῦ».
Τα επιμανίκια: ο συμβολισμός των επιμανικίων αναφέρεται στην δημιουργία του ανθρώπου και στην Θ. Οικονομία. Τα πανάγια χέρια του Θεού – ο Λόγος και το Άγιο Πνεύμα δημιούργησαν τον άνθρωπο «κατ’ εικόνα και ομοίωσιν Θεού». Ο άνθρωπος προτίμησε την φιλία με τον εχθρό. Ο Ιησούς Χριστός το δεξιό χέρι του Θεού έθραυσε αυτή την αμαρτωλή επιρροή και ελευθέρωσε τον άνθρωπο. Κατά κοινήν λοιπόν ερμηνεία: «Ο Χριστός αυτουργεί με τα ίδια του τα χέρια την ιερουργία του αγίου Σώματος και Αίματος». Μέσα στον ατέρμον χρόνο και πέρα από τον απέραντο χώρο απλώνεται η δεξιά του Υψίστου. Φθάνει στον κάθε ένα πιστό και προσφέρει την ειρήνη Του!
Η ζώνη: συμβολίζει την δύναμη που ενισχύει τον λειτουργό στην Θ. Μυσταγωγία. Επίσης την σωφροσύνη και καθαρότητα που πρέπει να στολίζουν τον ιερέα αλλά και κάθε πιστός πρέπει να είναι ζωσμένος προς την έξοδο και την εντεύθεν αποδημίαν. Ανύσταχτη προσοχή λοιπόν και για μας αλλά και για τους λαϊκούς.
Επιγονάτιο: είναι οφίκιο που δίνει η εκκλησία στους ιερείς. Συμβολίζει το «λεντίον» την πετσέτα που χρησιμοποίησε ο Κύριος για να σκουπίσει τα πόδια των Μαθητών Του. Μ’ αυτό ο πνευματικός λειτουργός σκουπίζει και ξεπλένει τις αμαρτίες των πνευματικών του τέκνων και παρέχει «την νίκη κατά της αμαρτίας και του ψυχικού θανάτου» ενεργούσης της Θ. Χάριτος.
Φαιλόνιο: δηλώνει την κόκκινη χλαμύδα που έδωσαν του Χριστού στο Πραιτόριο για να τον περιπαίξουν. Νομίζω πως η κάθε ιερεύς που βαδίζει τα χνάρια του Χριστού συχνά εμπαίζεται, αδικείται, σταυρώνεται. Είναι σαν να βλέπουμε του Χριστού να βαδίζει προς τον Γολγοθά. Συμβολίζει επίσης και την δικαιοσύνη του Θεού που είναι η φιλανθρωπία του. Και αυτό είναι το ένδυμα του Χριστού. εργάσθηκε με δικαιοσύνη δια των παθών Του και του σταυρικού θανάτου.
Νίψομαι ἐν ἀθῴοις τάς χείρας μου:
«Νίψομαι ἐν ἀθῴοις τάς χεῖρας μου καὶ κυκλώσω το θυσιαστήριόν σου Κύριε, τοῦ ἀκοῦσαί με φωνῆς αἰνέσεως σου καὶ διηγήσασθαι πάντα τὰ θαυμάσιά σου. Κύριε, ἠγάπησα εὐπρέπειαν οἴκου σου καὶ τόπον σκηνώματος δόξης σου. Μὴ συναπολέσῃς μετά ἀσεβῶν τὴν ψυχήν μου καὶ μετά ἀνδρῶν αἱμάτων τὴν ζωήν μου, ὧν ἐν χερσίν αἱ ἀνομίαι˙ ἡ δεξιά αὐτῶν ἐπλήσθη δώρων. Ἐγώ δε ἐν ἀκακιᾳ μου ἐπορεύθην λύτρωσαί με, Κύριε, και ἐλέησόν με. Ὁ ποὺς μου ἔστι ἐν εὐθύτητι˙ ἐν ἐκκλησίαις εὐλογήσω σε, Κύριε».
Ο άνθρωπος ο οποίος ζει μέσα στα πάθη, ζει εις χώραν μακράν του Θεού. Αμαρτία = αποξένωση από το Θεό. Και όπως οι Ιουδαίο δεν μπορούσαν να ψάλλουν την ωδήν Κυρίου επί γης αλληλούια έτσι και ο εμπαθής δεν μπορεί να υμνεί τα θαυμάσια του Θεού. Ο Λειτουργός έχει πάντοτε την αίσθηση ότι με την ζωή του πολλές φορές πλήγωσε την αγάπη του Θεού. «Επειδή τα χέρια είναι σύμβολο της πράξεως, νιπτόμενοι υπαινισσόμαστε την καθαρότητα και το άμεπτο των πράξεων» (Κύριλλος Ιεροσ.). Γι’ αυτό και ο ιερεύς πάντοτε καταφεύγει στην ιερά εξομολόγηση διορθώνοντας κάθε άτοπο. Και αν τα χέρια πλένουμε πόσο μάλλον τα της ψυχής; (Ι. Χρυσοστόμου)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου