Αυτές τις μέρες διαβάζω το πολύ καλό "Όχι εγώ : o ναζισμός μέσα από τα μάτια ενός παιδιού" (Εκδόσεις Μεταίχμιο) του συντηρητικού φιλελεύθερου Γερμανού δημοσιογράφου Joachim Fest.
Στο βιβλίο αυτό ο Fest -ο οποίος μεγάλωσε σε μια καθολική αστική οικογένεια (παρεμπιπτόντως, η Καθολική Εκκλησία και οι καθολικοί ήταν από τους λίγους που αντιστάθηκαν στη χιτλερική λαίλαπα)- αφηγείται τις εμπειρίες του ως παιδί και έφηβος στη ναζιστική Γερμανία. Υπάρχει μια σκηνή στο βιβλίο όπου η αδελφή του συγγραφέα έχει χτυπήσει και με ανοιγμένο γόνατο πηγαίνει κλαίγοντας στη μητέρα της. Αυτή την χαϊδεύει για να την καθησυχάσει και της λέει :
"Μην κλαις, καλό μου! Μην κλαις! Οι κλάψες είναι για τις υπηρέτριες!"
Πίσω από αυτές τις φράσεις υπήρχε σίγουρα μια γερή δόση κοινωνικού σνομπισμού αλλά βρίσκεται και κάτι πολύ πιο σημαντικό : ένας ολόκληρος κώδικας αξιών και συμπεριφοράς που είχε υιοθετήσει η ευρωπαϊκή αστική τάξη του δεύτερου μισού του 19ου και του πρώτου μισού του 20ου αιώνα, ένας κώδικας που εξυμνούσε την αυτοσυγκράτηση, τη συναισθηματική εγκράτεια, την αξιοπρέπεια, την στωϊκότητα και απεχθανόταν την κλάψα, την μεμψιμοιρία και τη γκρίνια ειδικά για πράγματα που δεν μπορούσες να τα αποφύγεις.
Τις επόμενες δεκαετίες αυτές οι αστικές αξίες λοιδορήθηκαν από την Αριστερά, τους προοδευτικούς καλλιτέχνες και τους τρέντι ψυχαναλυτές και θεωρήθηκαν μουχλιασμένες και καταπιεστικές για να φτάσουμε στο σημερινό χάλι όπου η κλάψα, η μεμψιμοίρια, η αυτοθυματοποίηση, το να περιφέρεις τις υπάρκτες ή ανύπαρκτες πληγές σου σε δημόσια θέα 24 ώρες το 24ώρο έχουν γίνει οι ύψιστες αξίες της εποχής μας και απαραίτητο μέσο για να γίνεις κοινωνικά αποδεκτός και πετυχημένος.
Ήδη οι παλιές αστικές αξίες φαντάζουν ρηξικέλευθες και αναζωογονητικές μπροστά στον αβάσταχτο, κακόγουστο ψευτοσυναισθηματικό κομφορμισμό της ορθοπολιτικής εποχής μας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου